خاطرات فوتبالی با فرانچسکو توتی؛ اسطوره رم، قهرمان جام جهانی ۲۰۰۶، خالق «کوچاچیو» و شماره ۱۰ افسانه‌ای

طرفداری | فرانچسکو توتی (Francesco Totti) زاده ۲۷ سپتامبر ۱۹۷۶ در شهر رم ایتالیا است. او در پست‌های مهاجم نوک، مهاجم دوم و هافبک نفوذی بازی می‌کرد. پدر فرانچسکو، لورنزو، در بانک مدئوکردیتو کار می‌کرد و مادرش، فیورلا، یک زن خانه‌دار بود. نخستین نشانه‌های علاقه فرانچسکو به فوتبال از ۹ ماهگی‌اش آشکار شد؛ جایی که او با بغل کردن توپ، می‌خوابید. توتی در چهار سالگی، با درخواست پدرش در یکی از بازی‌های محلی فوتبال ساحلی شرکت کرد و توانست در حضور بازیکنانی با چند برابر سنش، بریس کرده و درخشش قابل توجهی را داشته باشد. او به مرور، عضوی ثابت از این مسابقات شد تا مورد توجه استفانو کایرا، یکی از بازیکنان باشگاه فورتیتودو قرار گیرد. توتی در سال ۱۹۸۳، راهی تیم‌های پایه این باشگاه شد و به مدت دو سال در آن حضور داشت. او در سال ۱۹۸۵، به همراه برادرش در تست‌های باشگاه تراستوره شرکت کردند؛ در ابتدا، ریکاردو، برادر فرانچسکو، پذیرفته شد و سرمربی این باشگاه، برای آن که دل فرانچسکو نشکند، او را هم به تیم‌های پایه باشگاهش اضافه کرد. توتی خیلی زود در باشگاه جدیدش جا افتاد و توانست در یکی از مسابقات با کنترل سینه، بدون پابه‌توپ، گلزنی کند.

ملاقات با پاپ وقت واتیکان یعنی ژان پل دوم برای فرانچسکوی جوان، بسیار الهام‌بخش بود. پدر ژان پل، پس از مشاهده فرانچسکو، او را بوسید و دست‌هایش را روی شانه‌های این جوان گذاشت؛ اتفاقی که باعث شد توتی در آن زمان، نیروی بسیاری را برای ادامه زندگی دریافت کند. پس از حضور در تیم‌های پایه باشگاه لودیجیانی در سال ۱۹۸۶، توتی به سطح بالایی در فوتبالش رسید و به مدت سه سال در این باشگاه بازی کرد. درخشش توتی جوان باعث شد تا استعدادیاب‌های باشگاه میلان، این بازیکن را به سرعت شناسایی و باشگاه متبوع‌شان را به سرمایه‌گذاری برای این جوان پایتخت‌نشین ترغیب کنند. میلان تصمیم گرفت تا برای جذب این بازیکن مستعد، پیشنهادی در حدود ۱۰۰ میلیون لیر را آماده کند اما مادر فرانچسکو، اصرار داشت که فرزندش، فوتبال را در شهر زادگاهش شروع کند. در نتیجه، این بازیکن با وجود پیشنهاد جدی لاتزیو، تصمیم گرفت تا در سال ۱۹۸۹، راهی تیم جوانان رم شود. او به مدت چهار سال در این سطح فوتبال بازی کرد و به همراه پریماورای رم، قهرمانی در رده سنی خود را تجربه کرد.

در فصل ۹۳-۱۹۹۲ بود که سینیشا میهایلوویچ که به تازگی به باشگاه رم پیوسته بود، از سرمربی وقت این باشگاه یعنی وویادین بوشکوف درخواست کرد تا ستاره تیم‌های پایه رم یعنی فرانچسکو توتی را به تیم اصلی دعوت کرده و در یک مسابقه، میدان دهد. در نتیجه حضور توتی در تیم اصلی رم، او موفق به هم‌بازی‌شدن با یکی از اسطوره‌های خود یعنی جوزپه جانینی شد. او در دیدار هفته ۲۵ سری‌آ برابر برشا، نخستین بازی خود برای تیم اصلی رم را تجربه کرد. در ادامه، توتی در یک مسابقه دیگر فصل در هفته ۲۷ برابر آنکونا بازی کرد و با شش دقیقه حضور در زمین، فصل نخستش را به پایان رساند. در فصل ۹۴-۱۹۹۳، این بازیکن فقط در هشت بازی به میدان رفت و توانست تا آرام آرام، بازی در سطح بالا را تجربه کند. این بازیکن در شروع فصل ۹۵-۱۹۹۴ و هفته نخست سری‌آ، برای نخستین بار برای تیمش گلزنی کرد و دروازه فوجیا را باز کرد. در ادامه فصل، توتی موفق به گلزنی برابر تیم‌های دیگری همانند باری، برشا و فیورنتینا شد. او در جام حذفی این فصل نیز گل‌های مهمی را برابر جنوا و یوونتوس زد تا این فصل را با آمار ۲۵ بازی، هفت گل و شش پاس گل به اتمام برساند. توتی در فصل ۹۶-۱۹۹۵، فقط در دو بازی رفت و برگشت برابر باری، موفق به گلزنی در لیگ شد اما در نخستین حضورش در مسابقات جام یوفا، دروازه باشگاه‌های اندراخت آلست و بروندبی را باز کرد. آمار این فصل توتی، ۳۶ بازی، چهار گل و ۱۰ پاس گل بود.

حضور سرمربی جدیدی به نام کارلوس بیانکی در رم، اتفاق مثبتی برای توتی جوان در سال‌های نخست حضورش در جمع گرگ‌ها نبود زیرا این سرمربی ترجیح می‌داد تا پیشنهاد باشگاه سمپدوریا که معاوضه بازیکن جوانش با یاری لیتمانن بود را بپذیرد. توتی زیرنظر این مربی، روزهای سختی را تجربه کرد اما پس از تنها یک بازی در چهار هفته ابتدایی، در هفته پنجم، دروازه میلان را باز کرد و به پیروزی تیمش کمک بسیاری کرد. این گل باعث شد تا آرام آرام، اعتماد بیانکی به دست بیاید. توتی در ادامه فصل، بیانکی را به یکی از طرفداران خود تبدیل کرد و توانست تا دروازه تیم‌های فیورنتینا، هلاس ورونا، رجیانا و آتالانتا را باز کرده و آمار نهایی‌اش را به پنج گل و شش پاس گل در ۳۰ بازی برساند. همکاری با مربی هجومی‌پسندی مثل زدنیک زمن در سال ۱۹۹۷، توتی را به نقش کلیدی‌تری در ترکیب رم رساند؛ او در این فصل برای نخستین بار، تعداد گل‌هایش را دورقمی کرد و به دو بریس برابر حریف محبوبش، باری و اودینزه رسید. ۳۶ بازی، ۱۴ گل و هشت پاس گل، آمار توتی در این فصل بود. در پایان این فصل بود که روزنامه «گوئرین اسپور»، توتی را برترین بازیکن فصل فوتبال ایتالیا دانست. عملکرد پخته این جوان ۲۲ ساله در فصل ۹۹-۱۹۹۸، او را به بازوبند کاپیتانی باشگاهش رساند. توتی، این بازوبند را از آلدایر به ارث برد و توانست تا دوره جدیدی را در رم شروع کند. گلزنی در دو بازی رفت و برگشت دربی دلاکاپیتاله برابر لاتزیو، گلزنی در دیدار برگشت برابر اینتر و ثبت دو بریس برابر اودینزه و کالیاری، از مهم‌ترین تأثیرات توتی در سری‌آ، در این فصل بود. او در جام یوفا نیز موفق به گلزنی برابر سیلکبورگ و اف‌سی زوریخ (رفت و برگشت) شد تا به آمار کلی ۴۲ بازی، ۱۶ گل و ۱۴ پاس گل، دست یابد.

حضور فابیو کاپلو در فصل ۰۰-۱۹۹۹ رم، توتی را به فرم هوشمندانه‌تری از فوتبال رساند اما او در دو بازی حساس تیمش برابر فیورنتینا و پروجا، در دقایق ۸۵ و ۲۰، از زمین بازی اخراج شد تا کار تیمش را سخت کند. ۳۴ بازی، هشت گل و ۱۲ پاس گل، حاصل کار این فصل توتی در رم بود. رویای کودکی کاپیتان رم در فصل ۰۱-۲۰۰۰ و در نخستین فصل قرن بیست و یکم به تحقق پیوست. در حالی که شروع این قرن توسط برخی به پایان دنیا و برخی خرافات‌ها تعبیر می‌شد، این ستاره بومی گرگ‌ها، با درخشش خود در کنار گابریل باتیستوتا و مارکو دلوکیو، رم را به سوی اسکودتو هدایت کرد و نخستین قهرمانی خود را جشن گرفت. توتی به پاس این موفقیت، یک گلادیاتور را بر روی شانه راستش، خالکوبی کرد. ۳۵ بازی، ۱۶ گل و سه پاس گل، آمار توتی در فصل رویایی‌اش در رم بود که شامل بریس برابر میلان نیز می‌شد. در این فصل، توتی به عنوان «برترین بازیکن سال» برگزیده شد و در رده‌بندی توپ طلای سال ۲۰۰۰، رده ۱۴ را تصاحب کرد. این بازیکن در فصل ۰۲-۲۰۰۱، نخستین دوره حضورش در لیگ قهرمانان اروپا را تجربه و در دیدارهای تیمش برابر رئال مادرید (رفت و برگشت) و لوکوموتیو مسکو، گلزنی کرد. توتی در این فصل از سرمربی تیم یعنی کاپلو خواست تا در پست هافبک نفوذی بازی کند؛ کاپلو در ابتدا از دخالت این بازیکن در امورات فنی برآشفت اما در چند بازی، او را در این پست، آزمایش کرد. حاصل این فصل توتی که با کمردرد و مصدومیت‌هایی نیز همراه بود، ۳۶ بازی، ۱۲ گل و شش پاس گل بود. در لیگ قهرمانان اروپای فصل ۰۳-۲۰۰۲، توتی بار دیگر دروازه رئال مادرید را باز کرد و این بار با تک‌گلش، رم را به پیروزی در استادیوم سانتیاگو برنابئو رساند. توتی در این فصل، موفق به ثبت بریس برابر والنسیا شد و در مجموع تمامی رقابت‌ها، ۳۶ بازی، ۲۰ گل و ۹ پاس گل را ثبت کرد.

سه فصل بعدی توتی در رم با انواع و اقسام شایعات درباره جدایی او همراه بود و این بازیکن به تیم‌هایی نظیر رئال مادرید و چلسی لینک می‌شد. او در مقطعی نیز با هواداران تیمش به دلیل پرتاب بمب دودزا در زمین، درگیری‌هایی داشت که می‌توانست به وضعیتی نگران‌کننده تبدیل شود. آمارهای توتی در این سه فصل، ۳۲ بازی، ۲۰ گل و هفت پاس گل در فصل ۰۴-۲۰۰۳، ۴۰ بازی، ۱۵ گل و ۱۳ پاس گل در فصل ۰۵-۲۰۰۴ و ۲۹ بازی، ۱۷ گل و ۱۰ پاس گل در فصل ۰۶-۲۰۰۵ بود. یکی از اتفاقات مهم این فصول، ضربه کاشته گل‌شده توتی به اینتر در اکتبر ۲۰۰۴ بود که به صدمین گلش در سری‌آ، مبدل شد. فصل ۰۷-۲۰۰۶، بهترین فصل توتی در رم بود زیرا او توانست با آمار خیره‌کننده گلزنی‌اش در سری‌آ، با ۲۶ گل و ۹ پاس گل، آقای گلی این لیگ شود. ثبت ۹ بریس در این فصل برابر میلان، سمپدوریا (رفت و برگشت)، آتالانتا، پالرمو، کیه‌وو، اودینزه، کالیاری و مسینا، یکی از عوامل موثر در این آقای گلی بود. او در جام حذفی ایتالیا، یک قهرمانی دیگر را تجربه کرد و در راه آن، موفق به گلزنی در دیدار رفت فینال برابر اینتر شد. ۵۰ بازی، ۳۲ گل و ۱۶ پاس گل، آمار کلی توتی در تمامی رقابت‌ها بود که او را به جایزه کفش طلا رساند. توتی هم‌چنان در رم به حیات ورزشی خود ادامه داد و در فصول بعدی خود تا سال ۲۰۱۰، آمارهای ۳۵ بازی، ۱۸ گل و شش پاس گل در فصل ۰۸-۲۰۰۷، ۳۰ بازی، ۱۵ گل و پنج گل در فصل ۰۹-۲۰۰۸ و ۳۱ بازی، ۲۵ گل و هفت پاس گل در فصل ۱۰-۲۰۰۹ را به ثبت رساند. توتی در مراحل مقدماتی لیگ اروپای فصل ۱۰-۲۰۰۹، عملکرد بسیار شایسته‌ای داشت و با پنج گل در دو بازی رفت و برگشت مسابقات تیمش برابر کوسیچه و خنت، ۱۰ گل در چهار بازی زد. 

در سه فصل بعدی همکاری با رم، توتی با سرمربیان مختلفی از جمله کلودیو رانیری، وینچنزو مونتلا، زدنیک زمن و رودی گارسیا کار کرد و دوران پرفراز و نشیبی را در سنین بالای ۳۴ سال، گذراند. او در این فصول، آمارهای ۴۰ بازی، ۱۷ گل و ۱۲ پاس گل در فصل ۱۱-۲۰۱۰، ۳۱ بازی، هشت گل و ۱۱ پاس گل در فصل ۱۲-۲۰۱۱، ۳۷ بازی، ۱۲ گل و ۱۳ پاس گل در فصل ۱۳-۲۰۱۲ و ۲۹ بازی، هشت گل و ۱۱ پاس گل در فصل ۱۴-۲۰۱۳ را ثبت کرد. در فصل ۱۵-۲۰۱۴، این بازیکن، سه روز پس از تولد ۳۸ سالگی خود، دروازه منچستر سیتی را باز کرد تا به مسن‌ترین گلزن لیگ قهرمانان اروپا تبدیل شود. او در این فصل، جایزه جوان‌مردانه «جاکینتو فاکتی» را دریافت کرد و در تمامی رقابت‌ها، آمار ۳۶ بازی، ۱۰ گل و هفت پاس گل را ثبت کرد. یکی از مهم‌ترین لحظات این فصل توتی در رم، بریس برابر لاتزیو در ژانویه و شادی گل به روز با عکس سلفی بود که توتی را خالق «بهترین سلفی تاریخ فوتبال» کرد. او در ۳۸ سالگی، هم‌چنان زهردار بود و موفق به گلزنی برابر یوونتوس و میلان شد. توتی، دو فصل دیگر در رم حضور داشت و در این دو فصل، آمارهای ۱۵ بازی، پنج گل و سه پاس گل در فصل ۱۶-۲۰۱۵ و ۲۸ بازی، سه گل و هشت پاس گل در فصل ۱۷-۲۰۱۶ را ثبت کرد. اختلافات توتی با لوچانو اسپالتی، از عواملی بود که منجر به حواشی بسیاری برای رم شد و این مربی را تحت فشار قرار داد. توتی در آخرین فصل حضورش در رم، گلزنی برابر چزنا در جام حذفی و سمپدوریا و تورینو در سری‌آ را تجربه کرد. آخرین بازی توتی برای تیم محبوبش در هفته پایانی فصل برابر جنوا صورت گرفت؛ او در دقیقه ۵۴، جانشین محمد صلاح در ترکیب رم شد و به مدت ۳۶ دقیقه بازی کرد.  در سال ۲۰۱۷، توتی به صورت رسمی، از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.

توتی، ستاره تیم‌های پایه ایتالیا در رده‌های سنی مختلف، از زیر ۱۵ سال تا زیر ۲۳ سال بود. او به همراه تیم ملی نوجوانان ایتالیا در جام جهانی زیر ۱۷ سال حضور داشت و در سه بازی این تورنمنت به میدان رفت. او در دیدار برابر مکزیک، تنها گل ایتالیا را به ثمر رساند. نخستین بازی ملی توتی برای تیم ملی بزرگسالان کشورش در سال ۱۹۹۸ برابر تیم ملی سوئیس ثبت شد. پیش از شروع یورو ۲۰۰۰، این بازیکن به نخستین گل ملی خود برابر پرتغال رسید. در یورو ۲۰۰۰، او به همراه کشورش راهی فینال تورنمنت شد و در نهایت به نایب قهرمانی آن دست یافت. توتی در این تورنمنت، دروازه بلژیک را در مرحله گروهی و رومانی را در یک‌چهارم نهایی باز کرد. مهم‌ترین سکانس این بازیکن در این دوره از یورو، پنالتی چیپش در ضیافت پنالتی‌های مرحله نیمه نهایی برابر هلند بود. چند لحظه قبل از زدن این ضربه بود که توتی، جمله معروفی در میان فوتبال‌دوستان یعنی «حالا من همانند پاننکا گل می‌زنم» را زمزمه کرد. توتی در جام جهانی ۲۰۰۲، پیراهن شماره ۱۰ ایتالیا را پوشید اما نتوانست انتظارهای زیاد هواداران فوتبال را برآورده کند. او در این مسابقات، در چهار بازی به میدان رفت و به دو پاس گل رسید. در یورو ۲۰۰۴، توتی تورنمنت موفقی نداشت و پس از یک بازی برابر دانمارک که با درگیری و پرتاب آب‌دهان به سمت کریستین پولسن همراه بود، دیگر در زمین بازی دیده نشد. جام جهانی ۲۰۰۶، تجربه بعدی توتی در تورنمنت‌های ملی بود. او پیش از شروع تورنمنت، در یکی از مسابقات باشگاهی، دچار آسیب‌دیدگی شد که نگرانی هواداران فوتبال را از نبود یکی از غول‌های فوتبال جهان در بهترین آوردگاه، به همراه داشت. توتی با اطمینان خاطر مارچلو لیپی از حضورش در جام جهانی، در صورت بهبودی، تلاش کرد تا خودش را به این تورنمنت برساند. توتی با وجود پیچ‌هایی که پس از جراحی، هم‌چنان در زانویش وجود داشتند، در جام جهانی حضور یافت. پس از دو پاس گل در مرحله گروهی برابر غنا و جمهوری چک، توتی در دیدار مرحله یک‌هشتم نهایی برابر استرالیا، تک‌گل پیروزی‌بخش ایتالیا را به ثمر رساند تا نقش اصلی صعود این کشور به مرحله یک‌چهارم نهایی را ایفا کند. دو پاس گل در مرحله یک‌چهارم نهایی برابر اوکراین، سکانس دیگری از تأثیرگذاری این بازیکن بود. توتی در دیدار فینال برابر فرانسه، ۶۱ دقیقه بازی کرد و در نهایت، جام قهرمانی جهان را بالای سر برد. فینال جام جهانی ۲۰۰۶، آخرین بازی ملی توتی برای تیم ملی ایتالیا بود. در سال ۲۰۰۷، توتی به دلیل مشکلات جسمانی، تصمیم گرفت تا دیگر در بازی‌های ملی حضور نداشته باشد و تمرکزش را بر روی مسابقات باشگاهی بگذارد. تلاش‌هایی در سال‌های بعد برای بازگشت این بازیکن به تیم ملی ایتالیا صورت گرفت اما به نتیجه‌ای نرسید تا ۵۸ بازی، ۹ گل و ۲۵ پاس گل، آمار نهایی این بازیکن در رده ملی باشد. 

توتی در رسانه‌های مختلف با القابی چون «پسر طلایی»، «هشتمین پادشاه رم»، «بچه بزرگ»، «ال‌کاپیتانو» و «کودک بزرگ» شناخته می‌شد. او یکی از بهترین بازیکنان نسل خود، بهترین بازیکنان تاریخ رم و حتی بزرگترین بازیکن تاریخ ایتالیا بود که با شماره ۱۰ خود در زمین می‌درخشید. او از نظر تاکتیکی، یک بازیکن «همه‌کاره» بود که توانایی بازی در هر پستی از خط حمله تیمش را داشت. توتی توانایی گلزنی، کنترل توپ، دید عالی، خلاقیت در ضربه نهایی، تنظیم سرعت در خط میانی، پاس‌کاری بدون نگاه، پاس‌های بلند دقیق و شوت‌زنی را داشت. او متخصص ضربات چیپ بود و این ضربات را به گونه‌ خاصی می‌زد. ضربات چیپ توتی، «cucchiaio» نام گرفت که در زبان پارسی، معنای «قاشق» را می‌دهد. یکی از انتقادهای همیشگی به توتی، کارت‌های متعدد زرد و قرمزش بود زیرا او در دوران فوتبالش، ۱۱ کارت قرمز را دریافت کرد. شادی بعد گل توتی در هر مسابقه، مورد توجه تماشاگران بسیاری قرار می‌گرفت. به جز سلفی معروف سال ۲۰۱۵، او در آوریل ۱۹۹۹، پس از گلزنی برابر لاتزیو، زیرپیراهنی با نوشته «من دوباره شما را آزردم» را برابر دوربین‌ها به نمایش گذاشت. مکیدن انگشت، یکی دیگر از خوشحالی‌های معروف توتی بود که پس از به دنیا آمدن فرزندش، انجام می‌شد. 

فکت‌های جالب توتی

۱- فرانچسکو توتی در آخرین بازی خود در سن ۴۰ سالگی، رکورد ۲۵۰ گل در سری‌آ را به ثبت رسانده بود و تنها، سیلویو پیولا است که تعداد گل بیشتری از او دارد.

۲- یکی از بهترین دوستان فوتبالی توتی، جانکارلو پانتانو نام دارد که در دوران فوتبالش، بالاتر از سطح سوم ایتالیا، بازی نکرده است؛ توتی از دو سالگی با پانتانو دوست بوده است.

۳- نخستین روزهای حضور در رم، مادر توتی، او را با اتومبیلش به محل تمرین می‌برد و تا پایان تمرین، حتی در صورت بارش برف و باران، منتظر فرزندش می‌ماند. 

۴- توتی در دوران فوتبال خود، موفق به حضور در ۴۱ بازی دربی دلاکاپیتاله برابر لاتزیو شد و در این مسابقات، ۱۱ گل به ثمر رساند.

۵- مراسم عروسی توتی و ایلاری بلازی در ژوئن ۲۰۰۵، با حق‌پخشی به ارزش ۳۰ هزار یورو، به صورت زنده از شبکه اسکای پخش شد.

۶- اتاق توتی در کودکی شامل پوسترهایی از الگوی فوتبالی‌اش، جوزپه جانینی می‌شد که پیش از او، شماره ۱۰ رم را می‌پوشید. 

۷- یکی از ویژگی‌های شخصیتی توتی در ابتدای فوتبالش، خجالتی بودن و شوخی‌هایش بود. یکی از ماجراهای جالب توتی در این روزها توسط یکی از هم‌بازیانش تعریف شده است. 

توتی خطاب به دوستش: «ببین، یک کتاب جالب پیدا کردم»

. دوستش گفت «اسم کتاب چیست؟».

 توتی پاسخ داد «اسم کتاب، «چگونه ۵۰% از مشکلات خود را حل کنید»، است.»

 دوستش گفت «و آیا این کتاب را خریدی؟»

. توتی پاسخ داد «بله، دو نسخه گرفتم که ۱۰۰ درصد مشکلاتم حل شود.»

۸- توتی، سوژه‌ای برای ساختن یک کاراکتر در مجله مصور «توپولینو» بود. این کاراکتر، «پاپرتوتی یا Papertotti» نام داشت که به شکل یک اردک تصویر شده بود. 

از سری خاطرات فوتبالی روز

• خوزه مانوئل مورنو، هافبک خوش‌گذران آرژانتینی؛ از تمرین فوتبال با رقص تانگو تا لقب «فوتبالیست کامل»
• اوبدولیو وارلا، رهبر قهرمان‌های جام جهانی ۱۹۵۰؛ از عدالت در پنارول تا پشیمانی از قهرمانی
• ژوئل بتس؛ شاعری درون دروازه فرانسه، از مهار پنالتی زیکو تا درخشش در پاری سن ژرمن
• آرشیو مطالب مرتبط