آشنایی با روبرتو روخاس، کرکس شیلیایی؛ از درخشش در کوپا آمریکا تا رسوایی ماراکانازو و آسیبدیدگی فیک خونآلود
منبع : طرفداری
روبرتو روخاس، خالق یکی از صحنههای خاص دنیای فوتبال است؛ جایی که بازیگری و فوتبال درهم آمیخته شد و به یک رسوایی ختم شد. روخاس که از صعود کشورش به جام جهانی ناامید شده بود، پس از پرتابشدن یک منور به زمین بازی، خود را با چاقویی که همراه داشت، زخمی کرد و با آسیبدیدگی فیک خود، بازی را لغو کرد. با وجود نقشه رندانه روخاس، فیفا متوجه ترفندش شد و او را در ۳۲ سالگی، به صورت مادامالعمر از دنیای فوتبال محروم کرد. روخاس یکی از سنگربانهای مشهور شیلی بود که در کوپا آمریکای ۱۹۸۷ درخشید و در تیمهای کولوکولو و سائوپائولو بازی کرده بود.
طرفداری | روبرتو روخاس (Roberto Rojas) زاده هشت اوت ۱۹۵۷ در شهر سانتیاگوی شیلی است و در پست دروازهبان بازی میکرد. خانواده او در ورزشگاه سن لوئیس در زمینی متعلق به بیمارستان دل سالوادور زندگی میکردند. مادر روبرتو، رختشوی ورزشگاه و پدرش، سرایدار آنجا بود. او از کودکی به همراه بچههای محله خود مشغول به بازی فوتبال بود اما در دوران تحصیل در مدرسه به بسکتبال نیز علاقهمند شد. در یکی از مسابقات محلی بود که سنگربانی روخاس مورد توجه یکی از مدیران باشگاه دپورتس آویاسیون قرار میگیرد و او در سال ۱۹۷۶، دروازهبان سوم تیم اصلی آنها میشود. او تا سال ۱۹۸۱ در آویاسیون، تیمی که متعلق به نیروی هوایی شیلی بود، حضور داشت و در ۷۷ بازی به میدان رفت. در روزهای حضور در آویاسیون، عکس او با نماد نیروی هوایی که یک کرکس زنده بود، او را به «ال کندور» یا «کرکس» مشهور کرد.
در سال ۱۹۸۲، این سنگربان اهل سانتیاگو راهی کولوکولو، باشگاه افسانهای کشور شیلی شد و قرار بود تا جایگزینی برای سنگربان مشهور این باشگاه یعنی ماریو اوسبن باشد. قهرمانی در سالهای ۱۹۸۳ و ۱۹۸۶ لیگ برتر شیلی و ۱۹۸۲ کوپا شیلی یا جام حذفی این کشور، از افتخارات مهم روخاس در کولوکولو بود. چابکی جسمی و تصمیمات درست لحظهای او در کولوکولو، او را به یکی از بهترینهای آمریکای جنوبی تبدیل کرد. او رهبری کل خط دفاعی تیمش را برعهده داشت و به خوبی از پس سازماندهی آن برمیآمد. افزایش شهرت روخاس در شیلی باعث شد تا پیشنهاداتی از سوی رئال و اتلتیکو مادرید به سوی او روانه شود و حتی میشل پرودوم، دروازهبان مشهور بلژیکی نیز لب به تحسین از او بگشاید. ادامه درخشش در مسابقات داخلی شیلی و لیبرتادورس باعث شد تا روخاس، پس از ثبت ۱۳۶ بازی در ترکیب کولوکولو، این باشگاه را در سال ۱۹۸۷ به مقصد سائوپائولو ترک کند. او تا سال ۱۹۸۹ در سائوپائولو حضور داشت و پس از ۱۷ بازی در ترکیب این باشگاه، به دلیل محرومیت فوتبالی خود، مجبور به خداحافظی از دنیای فوتبال شد. افتخارات روخاس در برزیل شامل دو قهرمانی در پائولیستا و یک جام حذفی بود.
روخاس در دهه هفتاد میلادی، عضوی از تیمهای پایه شیلی بود و در خط دروازه برای آنها به میدان میرفت. نخستین بازی ملی او برای رده بزرگسالان کشورش، دیدار برابر آرژانتین در سال ۱۹۸۳ بود. او سپس عضوی از تیم ملی شیلی در کوپا آمریکای ۱۹۸۵ شد و پس از عدم حضور در بازی نخست، در سه بازی بعدی به سه کلینشیت رسید و جام را بدینگونه به پایان رساند. او شیلی را در مسابقات انتخابی جام جهانی ۱۹۸۶، همراهی کرد اما در آخرین مرحله این رقابتها، شاهد شکست کشورش برابر پاراگوئه بود. او در هشت بازی رقابتهای مقدماتی جام جهانی به دو کلینشیت رسیده بود. بهترین نمایش روخاس در رده ملی به کوپا آمریکای ۱۹۸۷ بازمیگردد. او پس از یک پاس گل در دومین بازی این تورنمنت برابر برزیل، کاپیتان شیلی در دو بازی نیمه نهایی و فینال بود اما نتوانست به افتخاری بیش از نایب قهرمانی تورنمنت برسد. او در سه بازی کوپا آمریکای ۱۹۸۹ نیز به میدان رفت و به یک کلینشیت رسید.
روخاس که در اوج فوتبالش قرار داشت، بسیار اشتیاق داشت تا به همراه شیلی راهی جام جهانی ۱۹۹۰ شود و برای نخستین بار در این تورنمنت بازی کند. شیلی پس از دو برد و یک تساوی برابر برزیل، در بازی برگشت برابر سرزمین قهوه، نیاز ضروری به پیروزی داشت. در حالی که برزیلیها در این مسابقه با دو گل از رقیبشان پیش افتاده بودند، پرتاب منور به زمین چمن از سوی یکی از تماشاگران، باعث شد تا فکری جدید برای پیروزی در این مسابقه به ذهن روخاس برسد. او به بهانه این که منور به زمین پرتاب شده، خود را با یک چاقویی که در دستکش خود پنهان کرده بود، زخمی کرد و بدین گونه، آسیبدیدگیاش در اثر حمله برزیلیها را شبیهسازی کرد تا با این ترفندش، داور را مجاب به لغو بازی کند. با این ترفند، شیلی که با شکست خود در آستانه حذف از جام جهانی قرار داشت، شانس پیروزی ۰-۳ در کمیته انضباطی و صعود به جام جهانی را پیدا میکرد. با این وجود، مسئولان فیفا، توانستند حقه روخاس را تشخیص دهند و با استفاده از دوربینهایی که در حال ضبط صحنه پرتاب منور بودند، متوجه عدم برخورد منور به سنگربان شیلیایی شدند.
اثبات تخلف روخاس باعث شد تا فیفا او را به محرومیت مادامالعمر از دنیای فوتبال محکوم و شیلی را از حضور در جامهای جهانی سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۴ محروم کند. هر چند که بعدها محرومیت شیلی از جام جهانی ۱۹۹۴ لغو شد اما روخاس پس از سالها تحمل سرزنش و مصیبت اشتباه، در سال ۲۰۰۱، توسط فیفا بخشیده شد. این اتفاق باعث شد تا سال ۱۹۸۹، پایان فوتبال حرفهای روخاس در ۳۲ سالگی شود و او با ۳۴ بازی و ۱۵ کلینشیت در رده ملی، فوتبال را به اتمام برساند. روخاس که در سائوپائولو حضور داشت، مجبور به پایان دوره فوتبال باشگاهی در برزیل شد. این واقعه بعدها به دلیل رخدادنش در ورزشگاه ماراکانا به «رسوایی ماراکانازو» مشهور شد. نکته جالب درباره این واقعه آن است که زنی که این منور را به زمین پرتاب کرده بود، پس از مدتی به عنوان یک مدل تبلیغاتی آتشافروز در نشریات مختلف فعالیت میکرد. این سنگربان در سال ۱۹۹۳، با درخواست تله سانتانا به عنوان مربی دروازهبانها به سائوپائولو بازگشت و با مربیان مختلفی در این باشگاه تا سال ۲۰۰۴ همراهی کرد. او سپس به مدت ۴۹ بازی سرمربی سائوپائولو در سال ۲۰۰۳ شد و پس از جدایی از این باشگاه، در ایتویویابا به عنوان سرمربی و در رسیفه به عنوان مربی دروازهبان کار کرد. روخاس که در تیم منتخب کوپا آمریکای ۱۹۸۷ قرار گرفته بود، سابقه آزمایش مثبت دوپینگ در دیدار دوستانه سال ۱۹۸۴ کشورش برابر انگلستان را دارد؛ اتفاقی که باعث شد تا او از حضور در المپیک ۱۹۸۴ لس آنجلس محروم شود. این تست به دلیل مصرف دکادورابولین مثبت شد.
در میان دو نیمه بازی بود که یک چاقوی جراحی را از پزشک تیممان گرفتم و زیر پیراهنم پنهان کردم. منور هرگز به من برخورد نکرد اما من به درون دود آن غلتیدم و با چاقو، خراشی را روی صورتم ایجاد کردم. این کار من برای شیلی بود و نه دریافت پول. برای چند ماه نمیتوانستم عواقب کارم را کاملاً درک کنم. بعد از چهار ماه، ناامیدی و عذاب وجدان من شروع شد.
از سری خاطرات فوتبالی
- فردی رینکون؛ هافبک کوهپیکر کلمبیایی با سابقه بازی در رئال مادرید و ناپولی
- عبدالجلیل حدا؛ کاماچوی مکناس، مهاجم دو گله جام جهانی ۱۹۹۸ و ستاره فوتبال مراکش
- جیمز دیباه؛ خویشاوند وهآ، از حضور در موناکو و پاری سن ژرمن تا بازی ملی در ۴۸ سالگی
