خاطرات فوتبالی با میشائیل بالاک؛ رهبر خوش‌تیپ و قیصر کوچک لورکوزن، بایرن مونیخ و چلسی

طرفداری | میشائیل بالاک (Michael Ballack) زاده ۲۶ سپتامبر ۱۹۷۶ در شهر گورلیتز آلمان است. او در پست‌های هافبک مرکزی، هافبک دفاعی و هافبک بازیساز بازی می‌کرد. او فرزند استفان بالاک، مهندس عمران و فوتبالیست آماتور و همسرش، کارین است. کودکی بالاک در یک واحد آپارتمان خاکستری در مجتمع مسکونی فریتز هکرت گذشت. پس از شروع تحصیل در دبستان گئورگی دیمیتروف بود که بالاک، فوتبال را در هفت سالگی از تیم‌های پایه موتور هکرت آغاز کرد. استعداد بالاک خیلی زود در مسابقات این باشگاه بروز پیدا کرد و این بازیکن پس از ثبت ۱۲ گل در یک مسابقه و ثبت ۱۶ گل در ۵۷ بازی، به شدت در میان استعدادیاب‌ها محبوب شد. از کلاس هفتم به بعد بود که بالاک تحت آموزش حرفه‌ای فوتبال قرار گرفت و با مدرک دیپلم، از آموزشگاه ورزشی فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۹۸۸ به تیم‌های پایه کارل مارکس اشتات که پس از اتحاد آلمان به چمنیتزر تغییرنام پیدا کرده بود، منتقل شد. هفت سال حضور بالاک در چمنیتزر برای ملحق‌شدنش به تیم بزرگسال این باشگاه در سال ۱۹۹۵، کافی بود. نخستین بازی بالاک برای چمنیتزر که در بوندسلیگا۲ حضور داشت، دیدار برابر لایپزیش بود. این بازیکن در فصلی که منتهی به سقوط تیمش به سطح سوم فوتبال آلمان شد، در ۱۶ بازی به میدان رفت. ۳۵ بازی و ۱۰ گل در سطح سوم آلمان، حاصل ماجراجویی بالاک در ادامه همکاری‌اش با چمنیتزر بود که به صعود این باشگاه منتهی نشد. 

کایزرسلاترن در نقل و انتقالات تابستانی سال ۱۹۹۷، تصمیم گرفت تا روی بالاک سرمایه‌گذاری کرده و این بازیکن را با ۱۵۰ هزار مارک آلمان، خریداری کند. نخستین بازی بالاک برای تیم جدیدش در هفته هفتم برابر کارلسروهه به ثبت رسید. این بازیکن در نیمه دوم فصل، توانست تا خود را به ترکیب اصلی تیمش تحمیل کرده و به همراه تیم شگفتی‌ساز اتو رهاگل که به تازگی به سطح نخست فوتبال آلمان رسیده بود، قهرمانی بوندسلیگا را به دست بیاورد. ۱۸ بازی و دو پاس گل، حاصل کلی این فصل بالاک در کایزرسلاترن بود. این بازیکن در فصل ۹۹-۱۹۹۸، توانست تا برای نخستین بار در لیگ قهرمانان اروپا حضور پیدا کرده و پیش‌روی تا مرحله یک‌چهارم نهایی آن را تجربه کند. بالاک که یکی از اعضای نسل طلایی کایزرسلاترن در تاریخش بود، موفق به گلزنی برابر هانزاروستوک، فرانکفورت، هرتابرلین و وولفسبورگ در بوندسلیگا شد تا با آمار ۳۹ بازی، چهار گل و یک پاس گل، فصل موفق خود را به پایان برساند. در نقل و انتقالات تابستانی ۱۹۹۹، این بازیکن به یک بازیکن بین‌المللی تبدیل شده و خواهان بسیاری را داشت. در میان پیشنهادات مختلف، پیشنهاد هشت میلیون مارکی لورکوزن، مورد پسند بالاک و مدیران کایزرسلاترن قرار گرفت تا این استعداد بزرگ آلمانی، سومین انتقال دوران فوتبالش را تجربه کند.

پارگی رباط جانبی، مصدومیتی بود که بالاک را پس از تجربه نخستین بازی‌اش برای لورکوزن برابر دویسبورگ، به مدت قابل توجهی از میادین دور کرد. او در بازگشت به ترکیب اصلی تیمش، عملکرد درخشان خود در کایزرسلاترن را تکرار کرد و دروازه تیم‌های بایرن مونیخ و اولم را باز کرد. با وجود احتمال بالای قهرمانی لورکوزن تا هفته پایانی بوندسلیگا، این بالاک بود که با گل‌به‌خودی در هفته پایانی بوندسلیگا و دیدار برابر اونترهاخینگ، پایه‌گذار ناکامی تیمش از رسیدن به جام شد. این بازیکن که در جام یوفا، در دو بازی رفت و برگشت برابر اودینزه گلزنی کرده بود، در این فصل به آمار ۲۵ بازی، پنج گل و دو پاس گل رسید. فصل ۰۱-۲۰۰۰، نام بالاک را بیش از پیش در فوتبال اروپا مطرح کرد زیرا این بازیکن توانست با گلزنی و درخشش برابر رئال مادرید در لیگ قهرمانان اروپا، با وجود شکست تیمش، همگان را به یاد بازیکن افسانه‌ای فوتبال آلمان یعنی فرانتس بکن باوئر بیندازد. در فصلی که بالاک به بازیکنی کلیدی در ترکیب لورکوزنی که از حضور امرسون برزیلی نیز سود نمی‌برد، تبدیل شد، آمار کلی ۳۵ بازی، ۹ گل و ۹ پاس گل در کارنامه‌اش به ثبت رسید. نقطه اوج بالاک در لورکوزن به فصل ۰۲-۲۰۰۱ بازمی‌گردد؛ این بازیکن در این فصل، رهبر خط میانی تیمش در راه رسیدن به فینال لیگ قهرمانان اروپا بود و در این راه، پس از گلزنی در دو بازی رفت و برگشت برابر لاکرونیا و دیدار برابر فنرباحچه در مرحله گروهی، با بریس برابر لیورپول در دیدار برگشت مرحله یک‌چهارم نهایی، لورکوزن را به جمع چهار تیم برتر جام رساند. او در دیدار رفت نیمه نهایی برابر منچستر یونایتد گلزنی کرد و در ادامه با لورکوزن، راهی فینال مسابقات شد. رویارویی با رئال مادرید در فینال لیگ قهرمانان اروپا، با شکست لورکوزن همراه بود تا بالاک، هم‌چنان در این باشگاه، بی‌جام باشد. با این وجود، آمار گل‌های این بازیکن در بوندسلیگا، پیشرفت قابل توجهی داشت و شامل سه بریس برابر فرایبورگ، کایزرسلاترن و هرتابرلین می‌شد. اخراج در هفته هشتم برابر سن پائولی و گلزنی در چهار هفته متوالی (از هفته ۲۲ تا ۲۵)، از دیگر لحظات مهم او در این فصل بود. بالاک فصلی که با رسیدنش به عنوان بهترین فوتبالیست سال کشور آلمان همراه شده بود را با آمار کلی ۵۰ بازی، ۲۳ گل و ۱۳ پاس گل به پایان رساند.

علی‌رغم علاقه شدید رئال مادرید به همکاری با این هافبک آلمانی، بایرن مونیخ بود که با پیشنهاد معادل با شش میلیون یورویی خود، جذب بالاک را نهایی کرد. دستمزد گران بالاک باعث شده بود تا سرمایه‌گذاری بایرن روی او، قیمتی نجومی در زمان خود داشته باشد. نخستین بازی بالاک برای تیم جدیدش در هفته نخست بوندسلیگا برابر مونشن گلادباخ صورت گرفت. او در دومین دیدار خود برای بایرن برابر بیله‌فلد، یک گل و یک پاس گل داد تا موتور درخشش خود را روشن کند. این بازیکن تا پایان فصل، موفق به ثبت سه بریس در بوندسلیگا برابر نورنبرگ، هرتابرلین و کوتبوس شد تا سهم بزرگی در قهرمانی بایرن در بوندسلیگا داشته باشد. در نیمه نهایی جام حذفی این فصل برابر لورکوزن، بالاک توانست تا با یک گل و یک پاس گلش، تیم سابقش را از رسیدن به فینال محروم کند؛ او در دیدار فینال برابر کایزرسلاترن، دیگر تیم سابقش، در حد یک فوق ستاره عمل کرد و با دو گل و یک پاس گلش، نقش شماره یک دومین قهرمانی فصل تیمش بود. در پایان این فصل، بالاک که به آمار ۳۳ بازی، ۱۱ گل و ۹ پاس گل رسیده بود، عنوان بهترین فوتبالیست سال آلمان را به دست آورد. پس از ۴۰ بازی، ۱۱ گل و ۱۴ پاس گل در فصل ۰۴-۲۰۰۳، حضور فلیکس ماگات روی نیمکت بایرن مونیخ در فصل ۰۵-۲۰۰۴ باعث شد تا بالاک، بار دیگر به محوریت خط هافبک تبدیل شده و همانند فصل نخست حضورش در باواریا، بدرخشد. بالاک در پنج هفته پایانی بوندسلیگا، گلزنی‌های متوالی را تجربه کرد و در لیگ قهرمانان اروپای این فصل، دروازه آژاکس و چلسی را باز کرد. او در این فصل که با آمار ۴۲ بازی، ۲۰ گل و هشت پاس گل، به همراه قهرمانی در بوندسلیگا و جام حذفی همراه بود، برای سومین بار به عنوان بازیکن سال کشورش انتخاب شد. بالاک، یک فصل دیگر در میان پیشنهادات جدی از سوی بارسلونا و تیم‌های بزرگ دیگر اروپایی، در بایرن مونیخ ماندنی شد و آمار ۳۷ بازی، ۱۶ گل و پنج پاس گل را به دست آورد. سومین تجربه دوگانه فوتبال آلمان، آخرین فصل همکاری بالاک و بایرن را پربارتر کرد.

بالاک که فصل انتهایی پرحاشیه‌ای را با مدیران وقت بایرن مونیخ پشت‌سر گذاشته و در مقطعی توسط آن‌ها به ذخیره انرژی برای کارفرمایان بعدی متهم شده بود، در نقل و انتقالات تابستانی سال ۲۰۰۶، راهی چلسی شد و شاگرد ژوزه مورینیو شد. شماره مورد علاقه بالاک یعنی شماره «۱۳» چلسی، در اختیار ویلیام گالاس بود اما ورود این ستاره آلمانی باعث شد تا مدیران چلسی، شماره «۱۳» را از گالاس گرفته و شماره «۳» را به او بدهند. نخستین بازی بالاک برای چلسی، دیدار سوپرجام انگلستان برابر لیورپول بود که با شکست آبی‌پوشان همراه شد. پس از تجربه نخستین کارت قرمز مستقیم به دلیل لگد به محمد سیسوکو در بازی هفته پنجم برابر لیورپول، بالاک نخستین گل‌هایش برای چلسی را در هفته‌های نهم و دهم برابر پورتسموث و شفیلد یونایتد زد. او در ادامه، دروازه بولتون و اورتون در لیگ برتر، پورتو و وردربرمن در لیگ قهرمانان اروپا و بلکبرن در نیمه نهایی جام حذفی را باز کرد و با آمار ۴۶ بازی، ۹ گل و شش پاس گل، فصل نخست حضورش در انگلستان را به پایان رساند. او در دیدار فینال جام حذفی برابر منچستر یونایتد که با قهرمانی تیمش همراه بود، به دلیل مصدومیت بازی نکرد. دیگر قهرمانی فصل این بازیکن، قهرمانی چلسی در لیگ کاپ بود.

فصل ۰۸-۲۰۰۷ بالاک در چلسی، با جراحی مچ‌پا، با عدم حضورش در مسابقات این باشگاه شروع شد. با این وجود، این هافبک آلمانی، پس از بازگشت به میادین، گل‌های پیروزی‌بخش تیمش در دیدار برابر فولام و ردینگ ثبت و برابر منچستر یونایتد در هفته ۳۶ لیگ، بریس کرد. بالاک، پس از گلزنی برابر المپیاکوس و فنرباحچه در مراحل یک‌هشتم و یک‌چهارم نهایی، تا فینال لیگ قهرمانان اروپا پیش‌روی کرد. در رویارویی بالاک و چلسی برابر منچستر یونایتد در فینال لیگ قهرمانان اروپا، ضربات پنالتی تعیین‌کننده قهرمان اروپا بود؛ بالاک نخستین ضربه پنالتی چلسی را به گل تبدیل کرد اما این شروع به معنی پایان با قهرمانی آبی‌ها نبود. ۳۰ بازی، ۹ گل و دو پاس گل در فصل بی‌جام بالاک به ثبت رسید. این بازیکن، دو فصل دیگر در چلسی حضور داشت و به آمارهای ۴۶ بازی، چهار گل و پنج پاس گل در فصل ۰۹-۲۰۰۸ و ۴۵ بازی، پنج گل و هفت پاس گل در فصل ۱۰-۲۰۰۹ رسید. بالاک در این دو فصل، دو قهرمانی دیگر در جام حذفی را تجربه کرد. با حضور کارلو آنچلوتی در چلسی، راه بالاک از چلسی جدا شد و این بازیکن در سال ۲۰۱۰ به لورکوزن بازگشت. او در این باشگاه به مدت دو فصل حضور داشت و آمارهای ۲۰ بازی، دو گل و یک پاس گل در فصل ۱۱-۲۰۱۰ و ۲۵ بازی، سه گل و سه پاس گل در فصل ۱۲-۲۰۱۱ را به ثبت رساند. مصدومیت‌های مختلف باعث شد تا بازگشت بالاک به لورکوزن، خاطرات خوش او را همانند قبل زنده نکند. بالاک در سال ۲۰۱۳، تصمیم گرفت تا از دنیای فوتبال خداحافظی کند.

او، پیش از حضور در تیم ملی بزرگسالان آلمان، تجربه ۱۹ بازی و هفت گل را در تیم ملی زیر ۲۱ سال کشورش داشت. نخستین بازی این بازیکن برای تیم ملی بزرگسالان آلمان، دیدار برابر اسکاتلند در سال ۱۹۹۹ بود. پس از نخستین بازی ملی، نخستین تورنمنت ملی بالاک با حضورش در جام کنفدراسیون‌های همین سال، با دو بازی از او همراه شد. بالاک در یورو ۲۰۰۰، تنها در دو دیدار برابر انگلیس و پرتغال به میدان رفت و جایگاه ثابتی در ترکیب کشورش نداشت. جام جهانی ۲۰۰۲، سکویی برای ثبات بالاک در بازی‌های ملی بود زیرا این بازیکن، پس از شروع تورنمنت با یک گل و دو پاس گل برابر عربستان سعودی، با تک‌گل‌های پیروزی‌بخش‌اش در یک‌چهارم نهایی و نیمه نهایی، آمریکا و کره جنوبی را از جام جهانی کنار زد تا آلمان به فینال آن صعود کند. سومین کارت زرد جام برابر کره جنوبی باعث شد تا این بازیکن در دیدار حساس فینال جام جهانی ۲۰۰۲، غایب بوده و شاهد شکست کشورش از برزیل باشد. در یورو ۲۰۰۴ ناموفق آلمانی‌ها، بالاک در هر سه بازی ممکن حضور داشت و به یک گل برابر جمهوری چک رسید. او در جام کنفدراسیون‌های سال ۲۰۰۵، عملکرد شایسته‌ای داشت و با گلزنی برابر استرالیا، تونس، برزیل (نیمه نهایی) و مکزیک (رده‌بندی)، به همراه ژرمن‌ها، رتبه سوم تورنمنت را کسب کرد. کاپیتان کشور میزبان جام جهانی ۲۰۰۶ یعنی آلمان، میشائیل بالاک بود که با هدف جبران جام جهانی ۲۰۰۲، این تورنمنت را آغاز کرد. بالاک در چهار بازی از شش بازی ممکن کشورش بازی کرد و در نهایت، پس از مصدومیت در شکست کشورش، در مرحله نیمه نهایی، موفق به حضور در دیدار رده‌بندی نشد.

این بازیکن در یورو ۲۰۰۸، پس از گلزنی برابر اتریش (مرحله گروهی) و گل پیروزی‌بخش مرحله یک‌چهارم نهایی برابر پرتغال، صعود به فینال یورو را نیز تجربه کرد. با این وجود، این بار اسپانیا بود که ترمز هم‌بازیان بالاک را کشید و این بازیکن را از قهرمانی در یک تورنمنت مهم محروم کرد. در حالی که امیدواری‌های این بازیکن برای قهرمانی در جام جهانی ۲۰۱۰، بسیار بالا بود، تکل خطرناک کوین پرینس بواتنگ در فینال جام حذفی انگلستان که در سال ۲۰۱۰ برگزار شده بود، باعث مصدومیت بالاک شد و او را از حضور در سومین جام جهانی‌اش، محروم کرد. پس از جام جهانی نیز بالاک نتوانست به اوضاع بهتری در رده ملی برسد. او در همین دوران، به دلیل رفتارهای لو در دوران مصدومیتش و درخواست این سرمربی برای انجام یک بازی خداحافظی برایش در دیدار برابر برزیل، با سرمربی وقت تیم ملی آلمان دچار اختلافات شدیدی شد. به همین دلیل بود که دیدار سال ۲۰۱۰ آرژانتین و آلمان، آخرین بازی ملی بالاک شد. ۹۸ بازی، ۴۲ گل و ۱۹ پاس گل، آمار نهایی این بازیکن در رده ملی بود. بالاک در طول دوران فوتبالش، همواره با فرانتس بکن باوئر افسانه‌ای مقایسه می‌شد و همین موضوع، او را به «قیصر کوچک» مشهور کرد.

از میان تمام بازیکن‌هایی که با من مقایسه می‌شوند، بالاک به من نزدیک‌تر است زیرا سرش را در هنگام بازی، بالا نگه می‌دارد، نیازی به تماس چشمی با توپ ندارد و توپ را مطیع خود کرده است. به مین دلیل است که او همانند من، همواره به بی‌تفاوتی و تکبر متهم شده است. من به توپ نگاه نمی‌کردم چون آن را حس می‌کردم و همین موضوع، فرق بالاک با سایر بازیکنان است. «صحبت‌های فرانتس بکن باوئر درباره میشائیل بالاک»

از سری خاطرات فوتبالی

• یوهان میکو؛ جانشین چندباره زیدان، سرآشپز گل‌ساز وردربرمن و متولد کن
• اندی اوبراین، صاحب میم «بوسه دماغ‌شکن با توپ»؛ از گلزنی در دربی تاین ور تا سرود اختصاصی در نیوکاسل
• پائولو فوتره؛ مارادونای پرتغالی پورتو و اتلتیکو مادرید، از فینال اروپایی تا یک بازی برای میلان
• آرشیو تمامی مطالب این دسته