به چه افرادی وام ازدواج و فرزندآوری تعلق نمیگیرد؟
منبع : طرفداری
در راستای سیاستهای حمایتی دولت برای تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری، تسهیلات مالی متنوعی شامل وام ازدواج و وام فرزندآوری در نظر گرفته شده است. با این حال، آگاهی از شرایط و قوانین این تسهیلات، پیش از اقدام برای دریافت آن، امری ضروری است. بسیاری از متقاضیان، بدون اطلاع از جزئیات قانونی، زمان و انرژی خود را صرف مراحل اداری میکنند، اما در نهایت با عدم تأیید درخواستشان مواجه میشوند.
این مقاله به طور شفاف به این پرسش کلیدی پاسخ میدهد: “به چه افرادی وام ازدواج و فرزندآوری تعلق نمیگیرد؟” با بررسی دقیق قوانین و تبصرهها، گروههایی را معرفی میکنیم که با وجود نیاز، به دلایل قانونی مشمول این حمایتها قرار نمیگیرند. آگاهی از این موارد، نه تنها از اتلاف وقت شما جلوگیری میکند، بلکه به برنامهریزی دقیقتر برای تشکیل و توسعه خانواده کمک خواهد کرد.
به چه افرادی وام فرزندآوری تعلق نمیگیرد؟
شرط اصلی: نرخ باروری شهرستانهای مبدا
بر اساس قانون، وام فرزندآوری به افرادی تعلق میگیرد که نرخ باروری مجموع شهرستان محل تولد پدر و شهرستان محل تولد فرزند، کمتر یا مساوی ۲.۵ باشد. برای ثبت نام وام فرزندآوری با ربات می توانید از سامانه وام نویس به این آدرس استفاده کنید.
به بیان سادهتر:
- محل تولد پدر باید در شهرستانی با نرخ باروری ≤ ۲.۵ باشد.
- محل تولد فرزند نیز باید در شهرستانی با نرخ باروری ≤ ۲.۵ باشد.
اگر حتی یکی از این دو شهرستان (چه محل تولد پدر و چه محل تولد فرزند) نرخ باروری بالاتر از ۲.۵ داشته باشد، وام به متقاضی تعلق نمیگیرد.
مثالهای شفافتر:
- پدر متولد سیستان و بلوچستان (نرخ باروری: ۳.۴۸) است و فرزند در تهران (نرخ باروری: ۱.۶) به دنیا آمده.
نتیجه: وام تعلق نمیگیرد، زیرا نرخ باروری شهرستان پدر بالای ۲.۵ است.
- پدر متولد اصفهان (نرخ باروری: ۱.۸) است و فرزند در سیستان و بلوچستان (نرخ باروری: ۳.۴۸) به دنیا آمده.
نتیجه: وام تعلق نمیگیرد، زیرا نرخ باروری شهرستان فرزند بالای ۲.۵ است.
- پدر متولد شیراز (نرخ باروری: ۱.۷) است و فرزند در تبریز (نرخ باروری: ۱.۹) به دنیا آمده.
نتیجه: وام تعلق میگیرد، زیرا نرخ باروری هر دو شهرستان کمتر از ۲.۵ است.

استانهایی که ممکن است مشمول این محدودیت شوند
به طور کلی، استانهایی که دارای نرخ باروری بسیار بالاتر از میانگین کشور هستند، معمولاً مشمول این شرط میشوند. این استانها عمدتاً شامل موارد زیر هستند (توجه: اعداد دقیق نرخ باروری ممکن است سالانه تغییر کند، اما این استانها به طور ثابت در رده بالا قرار دارند):
- سیستان و بلوچستان
- کهگیلویه و بویراحمد
- هرمزگان
- خوزستان
- ایلام
نکته بسیار مهم: شرط “شهرستان محل تولد” است، نه استان. ممکن است یک استان، نرخ باروری شهرستانهای مختلف متفاوت باشد. بنابراین، متقاضیان باید نرخ باروری دقیق شهرستان محل تولد پدر و شهرستان محل تولد (یا اقامت) خود برای تولد فرزند را از طریق سامانههای رسمی مانند «سامانه تسهیلات جمعیت و خانواده» (tahsilat.behdasht.gov.ir) یا ادارات بهداشت استعلام کنند.
این قانون به این معنا نیست که به طور کل به استانهای خاصی وام تعلق نمیگیرد، بلکه به این معناست که مشمولیت دریافت وام، منوط به زادگاه پدر و فرزند در مناطق با نرخ باروری کنترلشده است. هدف از این قانون، هدفمند کردن منابع و تشویق فرزندآوری در مناطقی است که نرخ رشد جمعیت در آنها پایینتر است.
به چه افرادی وام ازدواج تعلق نمیگیرد؟
طبق قانون، وام ازدواج تنها به افرادی تعلق میگیرد که در زمان اجرای صیغه عقد (خواندن خطبه عقد) سن آنها کمتر از ۵۰ سال باشد. به عبارت دیگر، شرط سنی دریافت این تسهیلات، منوط به سن فرد در لحظه عقد است، نه تاریخ ثبت درخواست وام. بنابراین اگر فردی در زمان عقد کمتر از ۵۰ سال سن داشته باشد، حتی اگر در زمان مراجعه به بانک برای ثبت درخواست، سن او از ۵۰ سال گذشته باشد، همچنان واجد شرایط دریافت وام محسوب میشود.

همچنین همهی افرادی که قبل از اول فروردین ۱۳۹۸ ازدواج کردهاند مشمول وام ازدواج در سال جاری نخواهند بود و طبق قانون، هر فرد تنها یک بار در طول زندگی خود میتواند از تسهیلات وام ازدواج استفاده کند.
برای ثبت نام سریع در بانک مدنظر خود، می توانید از ربات وام ازدواج وام نویس استفاده نمایید تا در کمترین زمان ممکن در بانک دلخواه تعیین شعبه شوید.
شرایط دریافت وام ازدواج برای ازدواج مجدد
عدم دریافت وام در ازدواج قبلی: اصلیترین شرط این است که فرد در ازدواج قبلی خود هرگز وام ازدواج دریافت نکرده باشد.
تاریخ ازدواج قبلی (مهمترین استثنا):
اگر ازدواج قبلی شما قبل از سال ۱۳۸۷ به ثبت رسیده باشد و در آن ازدواج وامی دریافت نکرده باشید، به دلیل عدم ثبت الکترونیکی اطلاعات در آن سالها، معمولاً میتوانید برای ازدواج مجدد خود وام دریافت کنید. (بانک با بررسی سند ازدواج قبلی و عدم وجود مهر دریافت وام روی آن، این موضوع را بررسی میکند).
اگر ازدواج قبلی شما بعد از سال ۱۳۸۷ بوده است، به دلیل ثبت اطلاعات در سامانه یکپارچه، در صورت دریافت وام در ازدواج اول، دیگر امکان دریافت مجدد آن وجود ندارد.
موارد خاص و نکات کلیدی:
ازدواج مجدد با همسر سابق: این مورد قوانین خاص خود را دارد:
اگر ازدواج اول و طلاق قبل از ۱ فروردین ۱۴۰۰ اتفاق افتاده باشد، حتی اگر در ازدواج اول وام نگرفته باشید، امکان دریافت وام در ازدواج مجدد با همان شخص وجود ندارد. این قانون برای جلوگیری از طلاقهای صوری وضع شده است.
گر ازدواج اول بعد از ۱ فروردین ۱۴۰۰ باشد و با حکم دادگاه طلاق گرفته و مجدداً با هم ازدواج کنید، در صورت احراز شرایط دیگر (مانند عدم دریافت وام قبلی)، ممکن است وام به شما تعلق بگیرد.
بانک ملت: به طور کلی بانک ملت از پرداخت وام به متقاضیان ازدواج مجدد خودداری میکند. بهتر است برای این مورد، سایر بانکها را در اولویت قرار دهید.
مبلغ وام: مبلغ وام ازدواج، همان مبلغ مصوب در زمان درخواست است و هیچگونه “مابهالتفاوت” بابت وامهای سنوات قبل پرداخت نمیشود.

راه مطمئن بررسی: سامانه بانک مرکزی
مطمئنترین راه برای فهمیدن این که آیا وام به شما تعلق میگیرد یا خیر، ثبت درخواست در «سامانه تسهیلات ازدواج بانک مرکزی» است.
با وارد کردن:
- شماره ملی
- تاریخ تولد
- تاریخ ازدواج
سامانه به طور خودکار وضعیت شما را بررسی میکند. اگر پیغام خطایی مبنی بر “استفاده قبلی از سهمیه” نمایش داده نشد، میتوانید برای دریافت وام اقدام کنید.
سوالات متداول:
سلام محل زندگی و محل تولد من (پدر فرزند) زابل می باشد که نرخ باروری ۲ونیم هست ولی فرزند سومم بنا به دلایلی زاهدان بدنیا اومده که زاهدان نرخ باروری بالای ۳ونیم میباشد درحال حاضر هم زابل زندگی میکنیم وشاغل هستم در دستگاه دولتی خواستم بدونم این وام به من تعلق نمیگیره یعنی تبصره خاصی نداره؟
پاسخ:
با توجه به توضیحات شما، آنچه به شما تعلق میگیرد، “وام فرزندآوری برای فرزند سوم” است.
شرایط و مقررات دریافتی شما:
وام قرضالحسنه: مبلغ این وام برای فرزند سوم، ۱۲۰ میلیون تومان است که به صورت قرضالحسنه (بدون سود بانکی) پرداخت میشود.
سهام عدالت: علاوه بر وام، ۵۰۰ سهم از صندوق سهام عدالت نیز به نام فرزند سوم شما واگذار میگردد.
تسهیلات مسکن (مهم):
از آنجایی که شما فقط یک ملک به نام خود دارید، همچنان مشمول دریافت تسهیلات اجاره به شرط تملیک (احداث مسکن استیجاری) خواهید بود.
وام ازدواج چند درصد است؟
نرخ سود وام ازدواج ۴ درصد است. کارمزد ۴ درصدی وام هم به رقم قسط اول هر سال اضافه میشود.












