خاطرات فوتبالی با رایموندو ویرا، ملقب به رای؛ کاپیتان رای پاریس، برادر سوکراتس و کاپیتان نیمه راه جام جهانی ۱۹۹۴

طرفداری | رایموندو سوزا ویرا اولیویرا (Raimundo Souza Vieira de Oliveira)، ملقب به رای (Rai)، زاده ۱۵ می ۱۹۶۵ در شهر ریبیرائو پرتوی برزیل است. او در پست‌های هافبک نفوذی، مهاجم سایه و نوک بازی می‌کرد. رای، برادر سوکراتس یا سقراط، یکی از بازیکنان مطرح تاریخ فوتبال برزیل است. پدر رای و سوکراتس، علاقه زیادی به فیلسوفان یونانی داشت و قصد داشت نام «زنوفون» را بر روی «رای» بگذارد اما در نهایت، دونا گیومار، مادر رای، نام «رایموندو» را برای پسرش، مناسب‌تر دانست. رای همانند سوکراتس، تحصیلات را جدی نگرفت و بسیار کم‌رو و خجالتی بود. فوتبال، مجالی برای ابراز وجود رای در میان هم‌سن و سالانش بود. از این رو، او با تمرینات خود، فوتبالیست بسیار قابلی شد و همانند برادرش، فوتبال را از باشگاه بوتافوگو اسپی شروع کرد و در سال ۱۹۸۴، به تیم اصلی آن ملحق شد.

۱۳ بازی و یک گل در فصل ۱۹۸۴ و ۲۵ بازی و یک گل در فصل ۱۹۸۵، نتیجه حضور رای در باشگاه بوتافوگو اسپی بود. او در سال ۱۹۸۶، با قراردادی قرضی به پونته پرتا ملحق شد تا در این باشگاه، آمار ۱۰ بازی و یک گل را داشته باشد. پس از پایان دوره قرضی در پونته پراتا، این بازیکن به سائوپائولو پیوست تا پس از مدتی، به یکی از بازیکنان مهم ترکیب این باشگاه تبدیل شود. آمارهای او در چهار فصل نخست حضور در سائوپائولو، هشت بازی و یک گل در فصل ۱۹۸۷، ۱۹ بازی و چهار گل در فصل ۱۹۸۸، ۱۵ بازی و سه گل در فصل ۱۹۸۹ و ۲۳ بازی و پنج گل در فصل ۱۹۹۰ بود. ۲۲ بازی و هفت گل از رای در فصل ۱۹۹۱، سائوپائولو را به قهرمانی لیگ برتر برزیل رساند تا این بازیکن به نخستین افتخار مهم باشگاهی خود، دست یابد. در این سال بود که رای در مسابقات قهرمانی پائولیستا، مهارت گلزنی خود را نشان داد و با ۲۰ گل، آقای گل این مسابقات شد. رای که با حضور تله سانتانا در سائوپائولو به بهترین فرم فوتبالش رسیده بود، در سال ۱۹۹۲، قهرمانی در کوپا لیبرتادورس را به لیست افتخاراتش اضافه کرد. پس از دو گل در مرحله گروهی برابر بولیوار و سیریکوما، تک گل رای در بازی برگشت فینال لیبرتادورس برابر نیوولز اولدبویز آرژانتین بود که سرنوشت مسابقه را به ضیافت پنالتی‌ها و در نهایت، قهرمانی تیمش رساند. ۳۶ بازی، شش گل و چهار پاس گل، حاصل کار رای در این فصل بود.

پس از فتح لیبرتادورس، حضور در جام میان‌قاره‌ای، چالش بعدی رای و سائوپائولو بود. دو گل این بازیکن در تک مسابقه جام میان‌قاره‌ای برابر بارسلونا، سائوپائولو را قهرمان جهان کرد تا رای، همانند برادرش، نامی معروف در فوتبال برزیل باشد. ضربه آزاد گل‌شده رای در دقیقه ۷۹ بازی با بارسلونا، غول اسپانیایی را از رسیدن به عنوان قهرمانی جهان، محروم کرد. هفت بازی و چهار گل که شامل گلزنی در نیمه نهایی برابر سرو پورتنو و فینال برابر یونیورسیداد کاتولیکای شیلی می‌شد، آمار رای در دومین قهرمانی سائوپائولو در مسابقات کوپا لیبرتادورس بود. ورود این بازیکن به فوتبال اروپا توسط پاری سن ژرمن صورت پذیرفت. رای از میان پیشنهادات خود که شامل باشگاه‌های ایتالیایی نیز می‌شد، تصمیم گرفت تا به فرانسه کوچ کند و فوتبالش را در پایتخت این کشور دنبال کند. نخستین بازی رای با پیراهن پاری سن ژرمن، دیدار برابر مونت پولیه در هفته هشتم بود که با تک گل پیروزی‌بخش او همراه بود. گلزنی برابر لیل، موناکو، لوهاور و مارتیگس (رفت و برگشت)، از مهم‌ترین لحظات رای در نخستین فصل حضورش در اروپا بود. او در این فصل به آمار ۴۰ بازی و هشت گل رسید.

رای در دومین فصل همکاری با پاری سن ژرمن، ستاره بی‌چون و چرای این باشگاه در فرانسه بود و موفق شد تا برای نخستین بار، حضور در لیگ قهرمانان اروپا را تجربه کند. او همانند دوران حضورش در برزیل، در برابر بارسلونا درخشید و دروازه این باشگاه را در دیدار برگشت مرحله یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا، باز کرد تا یکی از مردان مهم پاری سن ژرمن برای صعود به مرحله نیمه نهایی باشد. او پیش‌تر یک گل برابر اسپارتاک مسکو و یک پاس گل برابر دینامو کیف در مرحله گروهی به ثبت رسانده بود. آمار کلی رای در این فصل، ۴۴ بازی، ۱۶ گل و چهار پاس گل بود. سه فصل بعدی رای در پاریس، آمارهایی چون ۳۸ بازی و ۱۷ گل در فصل ۹۶-۱۹۹۵، ۴۹ بازی، ۱۳ گل و دو پاس گل در فصل ۹۷-۱۹۹۶ و ۴۸ بازی، ۱۸ گل و دو پاس گل در فصل ۹۸-۱۹۹۷ را به همراه داشت. قهرمانی در جام برندگان فصل ۹۶-۱۹۹۵ اروپا، از جمله مهم‌ترین لحظات رای در این فصول بود که با دو گلش به پارما در بازی برگشت مرحله یک‌چهارم نهایی همراه بود. رای که به بازوبند کاپیتانی پاری سن ژرمن رسیده بود، لقب «کاپیتان رای» را از سایر هم‌بازیانش دریافت کرده بود. یک قهرمانی لیگ برتر و سوپرکاپ فرانسه، یک جام برندگان اروپا، به همراه دو قهرمانی در لیگ کاپ و جام حذفی فرانسه، از جمله افتخارات کاپیتان رای در پاریس بود. او در سال ۱۹۹۸ تصمیم گرفت تا به سائوپائولو بازگردد و سال‌های پایانی فوتبالش را در کشورش به پایان برساند. چهار بازی در فصل ۱۹۹۸ و ۱۵ بازی و یک گل در فصل ۱۹۹۹، حاصل کار رای در بازگشت به برزیل بود. او در سال ۲۰۰۰ و پس از شروع قرن جدید میلادی، از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.

نخستین بازی ملی رای با پیراهن تیم ملی برزیل، دیدار برابر انگلستان در سال ۱۹۸۷ بود. او توانست خود را به لیست نهایی تیم ملی برزیل برای کوپا آمریکای ۱۹۸۷ رسانده و در دو بازی این تورنمنت، بازی کند. سپس نوبت به کوپا آمریکای ۱۹۹۱ رسید تا رای، حضور در سه بازی و یک پاس گل برابر اروگوئه را تجربه کند. رای که به واسطه قدرت رهبری و درخشش در رده باشگاهی، کاپیتان تیم ملی برزیل در جام جهانی ۱۹۹۴ شده بود، نخستین حضورش در جام‌های جهانی را با گلزنی برابر روسیه، تجربه کرد. او در دو بازی دیگر مرحله گروهی برابر کامرون و سوئد به میدان رفت و بازوبند کاپیتانی کشورش را در هر سه بازی این مرحله بر بازو بست. پس از صعود برزیل به مرحله بعدی، تصمیم سرمربی وقت این کشور، تغییر کاپیتان تیم بود تا از این پس، رای بازوبند خود را از دست داده و دونگا، کاپیتان تیم ملی برزیل شود. او پس از این اتفاق، فقط در دو مسابقه دیگر جام برابر هلند و سوئد در مراحل یک‌چهارم نهایی و نیمه نهایی به میدان رفت و توانست قهرمانی در این تورنمنت مهم را تجربه کند. قهرمانی در تورنمنتی که منجر به از دست رفتن بازوبند کاپیتانی شد، تلخ و شیرین دراماتیک رای در سال ۱۹۹۴ بود. او پس از این جام جهانی، فقط در یک مسابقه دیگر که آخرین بازی ملی‌اش بود، پیراهن تیم ملی برزیل را پوشید. آخرین بازی ملی رای در سال ۱۹۹۸ برابر تیم ملی آرژانتین به ثبت رسید. رای، پس از پایان فوتبال، بازی در یک سریال به نام «اسرار خانوادگی» در فرانسه را تجربه کرد و موفق شد تا مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم سیاسی از دانشگاه پاریس، دریافت کند.

از سری خاطرات فوتبالی

• استفانو ارانیو؛ هافبک سرعتی میلان با سابقه حضور در جنوا و دربی کانتی و گلزنی برابر پرسپولیس
• اولکساندر شوکوفسکی؛ دروازه‌بان نسل طلایی اوکراین و اسطوره دینامو کیف
• نونو والنته؛ شاگرد محبوب مورینیو در پورتو و بازیکن فیکس پرتغال در یورو و جام جهانی