از میلان تا سپاهان؛ تاریخچه جام جهانی باشگاه‌ها (قسمت پانزدهم)

طرفداری |  به‌مناسبت نزدیک شدن به مسابقات جام جهانی باشگاه‌های ۲۰۲۵، به مرور تاریخچه قدیمی و طولانی بازی‌های باشگاهی بین قاره‌ای که بعدها به جام باشگاه‌های جهان شهرت یافت، می‌پردازیم. 

در جام باشگاه‌های جهان، تیم‌های آمریکای جنوبی مثل جام بین قاره‌ای برتر از اروپایی‌ها هستند؛ تا پایان سال ۲۰۰۷، قهرمانان کوپا لیبرتادورس ۳ جام و قهرمانان لیگ قهرمانان اروپا تنها یک جام دارند. 

قسمت‌های پیشین تاریخچه جام بین‌ قاره‌ای

1. خشم برنابئو، قدرت‌نمایی رئال مادرید و ظهور سلطان پله (۱۹۶۰ تا ۱۹۶۲)
2. دنیا زیر پای اینتر با سبک نوین هررا (۱۹۶۳ تا ۱۹۶۵)
3. رئال مادرید یا منچستریونایتد فرقی ندارد، اروپا تسلیمِ آمریکای جنوبی (۱۹۶۶ تا ۱۹۶۸)
4. خشونت آرژانتینی‌ها، دستگیری بازیکن میلان و ترس آژاکس (۱۹۶۹ تا ۱۹۷۱)
5. مأموریت ناکام «کُشتن» کرویف و قهرمانی خاص اتلتیکو مادرید (۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴)
6. بایرن مونیخِ افسانه‌ای طعم قهرمانی را چشید (۱۹۷۵ تا ۱۹۷۷)
7. مالمو سوئد – المپیا پاراگوئه؛ باورتان می‌شود این یک فینال جهانی بود؟ (۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰)
8. انگلیسی‌ها آن‌قدر که فکر می‌کنید قوی نبودند (۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳)
9. یوونتوس اولین قهرمان تمام جام‌های جهان (۱۹۸۴ تا ۱۹۸۶)
10. شروع حکمرانی میلان آریگو ساکی (۱۹۸۷ تا ۱۹۸۹)
11. ناکامی بارسلونا در اولین حضور (۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲)
12. باختن میلان به تیم‌های دست‌کم گرفته‌شده قصه غریبی نیست (۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵)
13. یوونتوس، دورتموند و رئال مادرید، شروع سلطه اروپا (۱۹۹۶ تا ۱۹۹۸)
14. اولین دوره جام باشگاه‌های جهان، سرافکندگی رئال مادرید و منچستریونایتد (۱۹۹۹ تا ۲۰۰۰)
15. پورتوی ساخت مورینیو، آخرین قهرمان جام بین قاره‌ای (۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴)

جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۵ | سائوپائولو 1-۰ لیورپول؛ این‌بار جرارد نتوانست معجزه کند

در سال ۲۰۰۵، جام باشگاه‌های جهان جایگزین جام بین قاره‌ای شد اما نام اسپانسری «تویوتا کاپ» و میزبانی یوکوهامای ژاپن همچنان ادامه یافت. در نسخه آزمایشی جام باشگاه‌های جهان، تیم‌ها به دو گروه تقسیم شدند اما در اولین دوره رسمی برگزاری، قرار شد ۶ قهرمان هر قاره در ژاپن به رقابت بپردازند. مزیت قهرمانان اروپا و آمریکای جنوبی این بود که از نیمه‌نهایی وارد تورنمنت می‌شدند و ۴ قهرمان قاره‌های ضعیف‌تر، در یک مرحله قبل وارد رقابت می‌شدند.

تخصیص سهمیه‌ها نیز به این شکل بود:

• لیورپول (قهرمان لیگ قهرمانان اروپا ۰۵-۲۰۰۴)، سائوپائولو (قهرمان کوپا لیبرتادورس ۲۰۰۵)، الاهلی مصر (قهرمان لیگ قهرمانان آفریقا ۲۰۰۵)، الاتحاد عربستان (قهرمان لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۵)، ساپریسا کاستاریکا (قهرمان جام قهرمانان کونکاکاف ۲۰۰۵)، سیدنی اف‌سی (قهرمان جام باشگاه‌های اقیانوسیه ۲۰۰۵)

در یک‌چهارم نهایی، الاتحاد عربستان یک بر صفر موفق شد الاهلی مصر را شکست دهد و حریف سائوپائولو شد. ساپریسا از کاستاریکا هم مقابل سیدنی اف‌سی استرالیا با نتیجه‌ای مشابه پیروز شد تا به لیورپول برخورد کند. 

الاتحاد مقابل سائوپائولو با نتیجه ۳-۲ باخت تا راهی دیدار رده‌بندی شود. لیورپول هم مقابل ساپریسا، مطابق انتظار برنده شد و با برتری ۳-۰ به فینال رسید. در رده‌بندی ساپریسا از کاستاریکا شگفتی بزرگی خلق کرد و با پیروزی ۳-۲ مقابل الاتحاد، به مقام سوم جام باشگاه‌های جهان رسید. در فینال اما سائوپائولو با تک گل مینیرو موفق شد بر لیورپول، قهرمان اروپا که با معجزه استانبول یکی از حماسی‌ترین قهرمانی‌های تاریخ فوتبال را کسب کرده بود، پیروز و قهرمان شود. 

روجریو سنی، دروازه‌بان بزرگِ سائوپائولو به‌عنوان بهترین بازیکن این مسابقات برگزیده شد. 

جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۶ | اینترناسیونال 1-۰ بارسلونا؛ قهرمان اروپا بازهم ناکام ماند

مثل سال گذشته، جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۶ نیز در ژاپن و به میزبانی یوکوهاما برگزار شد و فرمت نیز مثل سال ۲۰۰۵ با حضور ۶ قهرمان قاره‌ای بود. شرکت‌کنندگان این جام به شرح زیر بودند:

بارسلونا (قهرمان لیگ قهرمانان ۰۶-۲۰۰۵)، اینترناسیونال برزیل (قهرمان کوپا لیبرتادورس ۲۰۰۶)، الاهلی مصر (قهرمان لیگ قهرمانان آفریقا ۲۰۰۶)، جونبوک موتورز کره جنوبی (قهرمان لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۶)، آمِریکا مکزیک (قهرمان جام قهرمانان کونکاکاف ۲۰۰۶) و اوکلندسیتی نیوزیلند (جام قهرمانان اقیانوسیه ۲۰۰۶)

در بازی افتتاحیه، الاهلی به راحتی مقابل اوکلندسیتی پیروز شد و به قهرمان کوپا لیبرتادورس، اینترناسیونال برخورد کرد. آمریکا از مکزیک هم قهرمان آسیا را یک بر صفر شکست داد تا حریف بارسلونا شود. الاهلی با وجود یک بازی خوب، ۲-۱ به اینترناسیونال باخت و بارسلونا با برد ۴-۰ توانست آمِریکا را نابود کند. در رده‌بندی الاهلی مصر با پیروزی ۲-۱ مقابل تیم مکزیکی، به عنوان سومی رسید.

در فینال، با وجود اینکه بارسلونا از ستارگانی مثل رونالدینیو، دکو و ساموئل اتوئو بهره‌مند بود، در یک ضدحمله قافیه را باخت و گل دقیقه ۸۲ آدریانو گابیرو، تیم برزیلی را قهرمان کرد. محمد ابوتریکه، هافبک تهاجمی الاهلی مصر با زدن سه گل، آقای گل مسابقات شد و با وجود قهرمانی اینترناسیونال، دکو از بارسلونا بود که توپ طلای مسابقات را دریافت کرد. 

جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۷ | بوکاجونیورز ۲-۴ میلان؛ اولین قهرمان اروپایی تاریخ تورنمنت

جام باشگاه‌های جهان ۲۰۰۷ با دو دوره گذشته، یک تفاوت مهم داشت و از این دوره، کشور میزبان با یک نماینده وارد این تورنمنت می‌شد تا تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در جام باشگاه‌های جهان به ۷ برسد. 

طبق قانون، قبل شروع مرحله یک‌چهارم نهایی مسابقه‌ای بین نماینده میزبان و نماینده اقیانوسیه برگزار می‌شد تا برنده، حریف نماینده آسیا شود. سپاهان ایران، تنها نماینده تاریخ فوتبال ایران در جام باشگاه‌های جهان با یک خوش‌شانسی به تورنمنت سال ۲۰۰۷ رسید؛ طلایی‌پوشان در فینال لیگ قهرمانان آسیای ۲۰۰۷ مقابل اوراواردز ژاپن شکست خوردند اما با توجه به قهرمانی تیم ژاپنی در آسیا، سهمیه نماینده میزبان به نایب‌قهرمان آسیا اختصاص یافت. 

در سال ۲۰۰۷، این تیم‌ها در جام باشگاه‌های جهان شرکت کردند:

• میلان (قهرمان لیگ قهرمانان اروپا ۰۷-۲۰۰۶)، بوکاجونیورز (قهرمان کوپالیبرتادورس ۲۰۰۷)، اتوال دو ساحل تونس (قهرمان لیگ قهرمانان آفریقا ۲۰۰۷)، اوراوا ردز ژاپن (قهرمان لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷)، پاچوکا مکزیک (قهرمان جام باشگاه‌های کونکاکاف ۲۰۰۷)، سپاهان ایران (نایب‌قهرمان لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷ به‌عنوان نماینده میزبان)، وایتاکر یونایتد نیوزیلند (قهرمان لیگ قهرمانان اقیانوسیه ۲۰۰۷)

سپاهان در اولین مسابقه، شکست سختی بر وایتاکر یونایتد تحمیل کرد اما در پیروزی ۳-۱ آن‌ها مقابل نماینده نیوزیلند، هیچ بازیکنی از ایران برای طلایی‌پوشان گل نزد؛ عماد رضا (دو بار) و عبدالوهاب ابوالهیل گل‌های سپاهان را زدند و هادی عقیلی به اشتباه دروازه خودی را باز کرد. در بازی بعدی، سپاهان بازهم به اوراواردز باخت و این بار شکست‌شان ۳-۱ بود. محمود کریمی در دقیقه ۸۰ گل بی‌فایده سپاهان را زد و نکته جالب این‌که عقیلی بازهم گل به‌خودی زد!

اتوال دو ساحل در دیگر بازی یک‌چهارم نهایی، یک بر صفر مقابل پاچوکا پیروز شد تا حریف بوکاجونیورز شود و در نیمه نهایی با نتیجه مشابه به بوکاجونیورز باخت تا قهرمان کوپا لیبرتادورس راهی فینال شود. در دیگر مسابقه نیمه‌نهایی هم میلانِ کارلو آنچلوتی با تک گل کلارنس سیدورف مقابل اوراوا ردز پیروز شد.

در بازی فینال، بوکاجونیورز و میلان، دو تیمی که قبلاً هم در جام بین قاره‌ای مقابل هم قرار گرفته بودند، به مصاف هم رفتند. ستاره این بازی، پیپو اینزاگی بود که دو گل زد و دو گل دیگر از کاکا و الساندرو نستا، گل‌های پالاسیو و لدسما را خنثی کردند تا میلان، اولین قهرمان اروپایی تاریخ جام باشگاه‌های جهان شود. 

واشینگتن از اوراوا ردز با سه گل توانست آقای گل شود و کاکا توپ طلای مسابقات را از آن خود کرد؛ هادی عقیلی هم با دو گل به‌خودی، یک رکورد منفی عجیب را به نام خود زد.