خاطرات فوتبالی با یان دال توماسون؛ عقرب سفید دانمارکی با سابقه بازی در میلان، نیوکاسل، فاینورد و ویارئال

طرفداری | یان دال توماسون (Jon Dahl Tomasson) زاده ۲۹ اوت ۱۹۷۶ در شهر کپنهاگن دانمارک است. او با ۱۸۲ سانتی‌متر قد در پست‌های مهاجم نوک و هافبک بازیساز بازی می‌کرد. او فوتبالش را از پنج سالگی در تیم جوانان سولرود شروع کرد و با ملحق شدن به تیم مطرح کویه، اصول فوتبال را آموخت. این بازیکن در سال ۱۹۹۲ به تیم بزرگسالان کویه ملحق شد. او کار خود در این باشگاه را با حضور در سطوح پایین فوتبال دانمارک شروع کرد و در دو فصل حضور خود به آمارهای ۲۰ بازی و ۱۰ گل در فصل ۹۳-۱۹۹۲ و ۳۳ بازی و ۲۷ گل در فصل ۹۴-۱۹۹۳ این سطوح رسید.

این بازیکن در سال ۱۹۹۴، مورد توجه استعدادیاب‌های هلندی قرار گرفت تا به باشگاه هیرنوین ملحق شود. نخستین بازی توماسون برای باشگاه جدیدش در هفته ۱۷ اردیویسه هلند صورت گرفت. آمار ۱۸ بازی و شش گل که شامل گلزنی برابر آژاکس و فاینورد می‌شد، تجربه این فصل توماسون در هلند بود. او دو فصل دیگر در این باشگاه حضور داشت و به آمارهای ۳۵ بازی، ۱۶ گل و ۱۰ پاس گل در فصل ۹۶-۱۹۹۵ و ۴۱ بازی، ۲۴ گل و چهار پاس گل در فصل ۹۷-۱۹۹۶ رسید. دریافت جایزه برترین استعداد فوتبال هلند در سال ۱۹۹۶، این بازیکن را به یکی از استعدادهای مورد توجه نقل و انتقالات در تابستان ۱۹۹۷ تبدیل کرد. نیوکاسل، باشگاهی بود که برای جذب توماسون، حاضر به پرداخت ۲.۵ میلیون پوند شد. نخستین بازی توماسون با پیراهن نیوکاسل برابر شفیلد ونزدی با پاس گلش همراه بود تا شروع خوبی را در انگلستان داشته باشد. با این وجود، سبک فیزیکی فوتبال انگلستان و بازی در پست مهاجم نوک، به جای هافبک بازیساز، روند صعودی توماسون در فوتبال را کندتر کرد. او در فصلی که نخستین حضورش در لیگ قهرمانان اروپا را تجربه می‌کرد، آمار ۳۵ بازی، چهار گل و سه پاس گل را ثبت کرد. او در این فصل، انتقادات بسیاری را تحمل کرد و شاهد آماج اعتراض‌های هواداران این باشگاه انگلیسی به هزینه صرف‌شده برای خریدش بود.

پس از یک فصل حضور در نیوکاسل، این بازیکن با مبلغی برابر با ۳.۲ میلیون یورو به فاینورد پیوست تا دوباره در لیگ برتر هلند حضور داشته باشد. یان در نخستین فصل حضورش در فاینورد، ستاره این باشگاه شده بود و در پست مورد علاقه‌اش در آن زمان یعنی هافبک بازیساز بازی می‌کرد. ۳۹ بازی، ۱۶ گل و ۱۰ پاس گل که شامل بریس برابر اشتوتگارت در جام یوفا می‌شد، نتیجه این فصل توماسون بود که درنهایت، قهرمانی در اردیویسه را برای این بازیکن و تیمش، به ارمغان آورد. او در دو فصل بعدی خود به آمارهای ۴۱ بازی، ۱۵ گل و یک پاس گل در فصل ۰۰-۱۹۹۹ و ۴۰ بازی، ۱۷ گل و چهار پاس گل در فصل ۰۱-۲۰۰۰ رسید. او به همراه تیمش در فصل ۰۲-۲۰۰۱، قهرمان جام یوفا شد و در راه کسب این افتخار، یک گل در بازی برگشت نیمه نهایی برابر اینتر و یک پاس گل و یک گل در فینال برابر دورتموند را ثبت کرد. توماسون، گل پیروزی‌بخش فاینورد در فینال را به ثمر رساند تا به مرد محبوب این باشگاه تبدیل شد. ۴۳ بازی، ۲۳ گل و چهار پاس گل، آمار کلی این مهاجم دانمارکی در فصل ۰۲-۲۰۰۱ بود.

او در سال ۲۰۰۲، پس از قهرمانی اروپایی فاینورد، پیشنهاد باشگاه میلان را قبول کرد تا سومین دانمارکی این باشگاه در آن فصل، پس از لارسن و هلوگ باشد. نخستین بازی توماسون با پیراهن میلان، دیدار برابر مودنا در هفته دوم سری‌آ بود. این بازیکن، پس از ثبت دو گل در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا برابر لاکرونیا و لوکوموتیو مسکو، ناجی میلان در مرحله یک‌چهارم نهایی این تورنمنت شد. توماسون، در دیدار برگشت تیمش برابر آژاکس، گل سوم و پیروزی‌بخش میلان را به ثمر رساند تا با گلش، آن‌ها را به جمع چهار تیم پایانی برساند. با این حال، او نتوانست به دلیل مصدومیت شانه در نیمه نهایی و فینال بازی کند. قهرمانی میلان بدون توماسون در این دوره از لیگ قهرمانان، اتفاق بزرگی در کارنامه این بازیکن بود که با گل حیاتی‌اش در مرحله یک‌چهارم نهایی به ثبت رسید. او در این فصل، تعویض طلایی کارلو آنچلوتی بود و به آمار کلی ۳۹ بازی، ۱۱ گل و یک پاس گل رسید. او دو فصل دیگر در میلان حضور داشت و به آمارهای ۳۷ بازی، ۱۵ گل و سه پاس گل در فصل ۰۴-۲۰۰۳ و ۴۰ بازی، ۹ گل و یک پاس گل در فصل ۰۵-۲۰۰۴ رسید. او در فصل ۰۵-۲۰۰۴، بار دیگر به همراه میلان راهی فینال لیگ قهرمانان اروپا شد و در این راه، یک گل به آیندهوون در بازی رفت نیمه نهایی زد. توماسون، این بار موفق به بازی در فینال شد و از دقیقه ۸۵ تا ضربات پنالتی در زمین حضور داشت. او سومین ضربه پنالتی میلان، پس از دو ضربه از دست رفته نخست این باشگاه را به گل تبدیل کرد اما نتوانست در روز بد هم‌بازیانش در ضیافت پنالتی، با موفقیت خود، قهرمانی را به دست بیاورد.

این بازیکن در سال ۲۰۰۵، پس از حضور کریستین ویری در میلان، این باشگاه را با ۷.۵ میلیون یورو به مقصد اشتوتگارت آلمان ترک کرد. او به هم‌وطنش، یسپر گرونکیائر در این باشگاه آلمانی پیوست و در نخستین فصل حضور خود به آمار ۳۷ بازی، ۱۱ گل و سه پاس گل رسید. توماسون، بهترین گلزن اشتوتگارت در این فصل بود اما در فصل بعدی و بدون گرونکیائر، پس از ثبت یک گل در شش بازی شش ماه نخست فصل، به صورت قرضی راهی ویارئال شد. جابه‌جایی در نقل و انتقالات زمستانی، فوتبال این مهاجم دانمارکی را احیا کرد تا او در ۱۱ بازی ویارئال، چهار گل را به ثبت برساند. او در فصل ۰۸-۲۰۰۷ لالیگا، به صورت کامل در خدمت تیمش بود و به آمار ۳۷ بازی، هشت گل و یک پاس گل رسید. گل پیروزی‌بخش هفته ۲۷ برابر بارسلونا، از جمله خاطرات مهم این بازیکن در اسپانیا بود. او در سال ۲۰۰۸ به فاینورد بازگشت تا دوباره پیراهن سفید و سرخ این باشگاه را برتن کند. توماسون، سه فصل در فاینورد حضور داشت و با مصدومیت‌های متعددی، دست و پنجه نرم کرد. آمارهای او در این سه فصل، ۱۶ بازی، ۱۰ گل و دو پاس گل در فصل ۰۹-۲۰۰۸، ۲۸ بازی، ۱۲ گل و سه پاس گل در فصل ۱۰-۲۰۰۹ و صفر بازی در فصل ۱۱-۲۰۱۰ بود. او در سال ۲۰۱۱، پس از ادامه مصدومیت و از دست رفتن فصل، دنیای فوتبال را ترک کرد.

توماسون، ستاره خط حمله تیم‌های ملی رده‌های پایه دانمارک بود و به ۲۵ گل در تمامی مسابقاتش رسید. او در سال ۱۹۹۷، با ۲۰ دقیقه بازی برابر تیم ملی کرواسی، به دنیای فوتبال ملی معرفی شد. حضور نه چندان درخشان در نیوکاسل باعث شد تا این بازیکن در لیست نهایی دانمارک برای جام جهانی ۱۹۹۸ قرار نگیرد. او پس از عدم حضور در جام جهانی، یکی از بازیکنان لیست تیم ملی کشورش برای یورو ۲۰۰۰ بود و در سه بازی این تورنمنت به میدان رفت. سپس نوبت به جام جهانی ۲۰۰۲ رسید تا این بازیکن، بالاخره در این تورنمنت نیز بازی کند. این جام برای توماسون با بریس او در دیدار برابر اروگوئه همراه بود. توماسون که ستاره دانمارک در جام جهانی شده بود، در بازی‌های بعدی برابر سنگال و فرانسه (قهرمان دوره پیش) نیز گلزنی کرد تا نقش مهمی در صعود کشورش به دور بعدی داشته باشد. پس از شکست برابر انگلستان، بدون گل و پاس گلی از توماسون، این ماجراجویی برای دانمارکی‌ها به پایان خود رسید. حاصل حضور این بازیکن در یورو ۲۰۰۴، یک گل و یک پاس گل برابر بلغارستان و بریس برابر سوئد در چهار بازی بود. او در تیم منتخب این دوره از یورو قرار گرفت. تورنمنت بعدی این بازیکن، جام جهانی ۲۰۱۰ بود. او در دو بازی این دوره از جام‌های جهانی بازی کرد و پس از تجربه گلزنی به ژاپن در سومین دیدار مرحله گروهی، از تیم ملی کشورش خداحافظی کرد. ۱۱۱ بازی ملی، ۵۱ گل و هفت پاس گل در کارنامه توماسون برای تیم ملی دانمارک به ثبت رسیده است. او پس از پایان فوتبال، با مربیگری به حضورش در این ورزش ادامه داد. توماسون به جایگیری‌ها و قدرت تمام‌کنندگی خود در کنار نظم، تلاش و انضباط خود در تمرینات معروف بود. از جمله القاب او در زمان فوتبال، «عقرب سفید» بود.

از سری خاطرات فوتبالی

رینالدو کروزادو؛ هافبک پرویی استقلال تهران، از درخشش در کوپا آمریکا تا بازی در سری‌آ

لوک نیلیس؛ بهترین زوج رونالدو و نیستلروی در خط حمله و آقای گل دو دوره متوالی فوتبال هلند

لیونل سانچز، آقای گل جام جهانی ۱۹۶۲؛ از حضوری کوتاه‌مدت در میلان تا هوک چپ در جام جهانی