خاطرات فوتبالی با جیمی گریوز؛ دارنده شش آقای گلی لیگ انگلیس و گلزن قهار چلسی، تاتنهام و میلان

طرفداری | جیمی گریوز (Jimmy Greaves) زاده ۲۰ فوریه ۱۹۴۰ در مانورپارک انگلستان است. او با ۱۷۳ سانتی‌متر قد در پست مهاجم نوک بازی می‌کرد. گریوز فوتبالش را از تیم‌های پایه چلسی در سال ۱۹۵۵ شروع کرد و توانست با درخشش در دو سال حضورش در رده جوانان این باشگاه، در سال ۱۹۵۷ راهی تیم اصلی شود. گریوز در دو سال حضورش در تیم جوانان چلسی، بالای ۱۰۰ گل به ثمر رساند. او پیش از بازی برای تیم اصلی چلسی، مدتی را برای کسب درآمد بیشتر در شرکت تولیدی فولاد کار کرد. نخستین بازی گریوز برای تیم اصلی چلسی، هفته نخست لیگ برتر انگلستان بود. او همانند یک مهاجم باتجربه بازی کرد و توانست در نخستین حضور به نخستین گلش دست یابد. یک گل برابر منچستر سیتی و بریس برابر بیرمنگام، گریوز را به آمار چهار گل در سه بازی نخستش رساند.

عملکرد بسیار خوب گریوز و ستایش‌های بسیار زیاد هواداران از عملکردش باعث شد تا تد دریک، سرمربی وقت چلسی، شش هفته به مهاجم جوانش مرخصی دهد تا از جوزده‌شدن این بازیکن جلوگیری کند. گریوز در بازگشت به ترکیب چلسی در هفته ۲۳ برابر پورتسموث پوکر کرد تا کلیدی‌بودن حضورش در ترکیب چلسی را اثبات کند. او در نخستین فصل حضورش در رده بزرگسال، آمار ۳۶ بازی، ۲۲ گل و یک پاس گل را به ثبت رساند. فصل دوم گریوز در لیست چلسی، موفق‌تر از فصل نخست بود زیرا این بازیکن پس از ثبت ۳۲ بازی در ۴۲ بازی خود در لیگ برتر انگلستان، آقای گل این لیگ شد. او باز هم در سه هفته نخست لیگ، درخشید و پس از بریس برابر منچستر و ثبت یک گل برابر تاتنهام، در دیدار هفته سوم برابر ولورهمپتون یا ولوز، پنج گل زد تا هواداران چلسی را سرمست از تربیت یک مهاجم چهارچوب‌شناس و قهار کرده باشد. او در دو بازی جام حذفی این فصل نیز دو گل به ثمر رسانده بود.

ثبت پنج گل در یک بازی به سبک فوتبالی این بازیکن تبدیل شده بود زیرا او در فصل ۶۰-۱۹۵۹ نیز این مهم را در هفته ۲۲ برابر پرستون تکرار کرد تا یک‌تنه تیمش را به پیروزی سخت ۴-۵ در این بازی برساند. او در این فصل دو هت‌تریک و سه بریس را نیز ثبت کرده بود. پرستون، قربانی محبوب گریوز بود زیرا پیش از پنج گل از این بازیکن در بازی برگشت، تجربه دریافت سه گل در بازی رفت را داشت. ۴۵ بازی و ۳۳ گل از گریوز در سومین فصل همکاری که شامل گلزنی در تورنمنت فیرزکاپ نیز می‌شد، نتیجه درخشش این بازیکن در پیراهن چلسی بود. او در فصل ۶۱-۱۹۶۰ به بی‌رحم‌ترین مهاجم ممکن تبدیل و با آمار کلی ۴۳ بازی و ۴۳ گل که ۴۱ گل آن در لیگ برتر انگلستان، او را به دومین عنوان آقای گلی رسانده بود، به فوق ستاره فوتبال انگلستان بدل شد. پنج گل برابر وست برومویچ، چهار گل برابر ناتینگهام فارست و نیوکاسل به همراه سه هت‌تریک، این آمار بسیار خوب را برای این بازیکن ثبت کرد. آخرین مسابقه او در پیراهن چلسی، پوکر برابر ناتینگهام فارست در هفته ۴۲ مسابقات بود. او به دلیل عدم حضور چلسی در میان تیم‌های بالای جدول کشورش، تصمیم گرفت تا تجربه جدیدی را در فوتبالش کسب کند.

آوازه گریوز به کشورهای مختلف اروپا از جمله ایتالیا رسیده بود تا باشگاه میلان در سال ۱۹۶۱، تمام هم و غم خود را برای جذب این بازیکن بگذارد. او در ابتدا به دلیل بزرگی باشگاه میلان در ایتالیا و پیشنهاد مالی این باشگاه، بسیار هیجان‌زده بود اما به مرور با کاهش هیجان اولیه، دوست داشت در چلسی ماندگار شود اما این باشگاه لندنی، تراز مالی بهتری را نیاز داشت. درنهایت، گریوز با وجود قرارداد با میلان، پیش از عزیمت به ایتالیا قصد داشت تا معامله با این باشگاه را لغو کند زیرا هنوز مطمئن به ترک کشورش نبود. با این وجود، تهدید باشگاه میلان به دلیل الزام تعهد بازیکن به قرارداد امضاشده باعث شد تا او دیگر راهی به جز کوچ به سری‌آ نداشته باشد. گریوز پیش از پرواز، در یک جشن با دوستانش شرکت کرد و این مهم باعث شد تا دو ساعت دیرتر به فرودگاه رسیده و پرواز را از دست بدهد. این امر، شروع مشکلات تطبیق گریوز با میلانی‌ها بود. او پس از حضور در ایتالیا نیز حواشی خاصی را به دلیل تولد فرزندش و درخواست برای مرخصی تجربه کرد که بانی جریمه مالی‌اش به دلیل غیبت در تمرینات شد.

۸۰ هزار پوند، مبلغی بود که میلان برای حضور این بازیکن هزینه کرد. تغییر سرمربی میلان و ورود نرئو روکو به این باشگاه، شرایط را برای گریوز سخت‌تر از قبل کرد زیرا این مربی سخت‌گیر با مهاجم انگلیسی به زندگی مسالمت‌آمیز نمی‌رسیدند. او از همان نخستین بازی خود برای میلان برابر ویچنزا، موفق به گلزنی شد. او سه بریس برابر اودینزه، سمپدوریا و فیورنتینا را به ثبت رسانده و یکی از گل‌های دربی دلامادونینا را نیز به ثمر رساند. لگد به بازیکن حریف در دیدار برابر سمپدوریا، گریوز را به آخرین چوب خطش در میلان رساند تا این ستاره انگلیسی پس از ۹ گل در ۱۳ بازی، از میلان جدا شود. این بازیکن که در میانه‌های فصل در لیست نقل و انتقالات باشگاه ایتالیایی قرار گرفته بود، پس از مذاکرات طولانی با تاتنهام، به انگلستان بازگشت. تاتنهام برای حضور این بازیکن در ترکیب تیمش، قصد داشت ۱۰۰ هزار پوند هزینه کند اما فشار بالای این رقم باعث شد تا مدیران تاتنهام همانند فروشندگان خیابانی به جای ثبت عدد ۱۰۰ هزار پوند، رقم ۹۹۹۹۹ پوند را ثبت کنند. عدم تطبیق با فوتبال ایتالیا باعث شد تا این بازیکن فشار زیادی را در بازگشت به کشورش متحمل شود اما گویا هوای لندن به این بازیکن بیشتر می‌ساخت.

نخستین بازی گریوز برای تاتنهام با دلبرانه‌ترین نمایش ممکن همراه بود. او در دیدار هفته ۲۲ برابر بلکپول، سه گل و یک پاس گل با چاشنی گل قیچی برگردان را به ثبت رسانده و سپس در هفته ۲۴، چلسی، تیم سابقش را نیز با گل بدرقه کرد. هفت گل در مراحل نخستین و یک گل در نیمه نهایی برابر منچستر یونایتد، آمار گریوز در جام حذفی انگلستان بود که تاتنهام را به فینال این مسابقات رساند. گریوز در دیدار فینال برابر برنلی نیز گلزنی کرد تا نقش نخست قهرمانی تیمش را به نام خودش ثبت کند. ۳۱ بازی، ۳۰ گل و چهار پاس گل در شش ماهه نخست گریوز در تاتنهام ثبت شد. هواداران تاتنهام اشتیاق زیادی به شروع فصل ۶۳-۱۹۶۲ داشتند زیرا ستاره خط حمله آن‌ها، قرار بود تا نخستین فصل تمام و کمال خود را با پیراهن تیم سفیدپوش لندنی شروع کند. هت‌تریک برابر منچستر یونایتد و ایپسویچ به همراه پوکر برابر لیورپول و ناتینگهام فارست، گوشه‌ای از نمایش چشم‌گیر این بازیکن در این فصل بود. او با ۳۷ گل، برای سومین بار عنوان آقای گلی انگلستان را به دست آورد. گریوز در این فصل، علاوه بر درخشش در مسابقات داخلی، ستاره تاتنهام در راه قهرمانی این باشگاه در جام برندگان اروپا بود. دو گل و دو پاس گل در مرحله نخست برابر رنجرز اسکاتلند و دو گل در بازی برگشت یک‌چهارم نهایی برابر اسلوان براتیسلاوا، آمار نیمه نخست این بازیکن در رقابت‌های اروپایی بود. او در دیدار رفت مرحله نیمه نهایی برابر بئوگراد یوگسلاوی، از زمین بازی اخراج شد تا دیدار برگشت تیمش را از دست بدهد اما تاتنهامی‌ها بدون فوق ستاره خود نیز متوقف نشدند و راهی فینال جام برندگان شدند. گریوز در فینال برابر اتلتیکو مادرید بریس کرد تا یک قهرمانی اروپایی مهم را به همراه این باشگاه تجربه کند.

آقای گلی تبدیل به عادت همیشگی گریوز شده بود زیرا این بازیکن در فصول ۶۴-۱۹۶۳، ۶۵-۱۹۶۴ و ۶۹-۱۹۶۸ نیز به این مهم با تعداد گل‌های ۳۵، ۲۹ و ۲۷ رسید تا آقای گل شش دوره از لیگ برتر انگلستان باشد. آمارهای او در فصول پساقهرمانی تاتنهام در اروپا، ۴۴ بازی، ۳۵ گل و ۹ پاس گل در فصل ۶۴-۱۹۶۳، ۴۵ بازی، ۳۵ گل و هفت پاس گل در فصل ۶۵-۱۹۶۴، ۳۱ بازی، ۱۶ گل و سه پاس گل در فصل ۶۶-۱۹۶۵، ۴۶ بازی، ۳۱ گل و یک پاس گل در فصل ۶۷-۱۹۶۶، ۴۸ بازی، ۲۹ گل و دو پاس گل در فصل ۶۸-۱۹۶۷، ۵۲ بازی، ۳۶ گل و ۹ پاس گل در فصل ۶۹-۱۹۶۸ و ۳۰ بازی و هشت گل در فصل ۷۰-۱۹۶۹ بود. او در فصل ۶۷-۱۹۶۶، بار دیگر در جام حذفی انگلستان درخشید و با آمار شش گل خود در هفت بازی این تورنمنت، تاتنهام را به دومین قهرمانی‌اش در این مسابقات رساند. او در اواسط فصل ۷۰-۱۹۶۹ از تاتنهام جدا شد تا در ازای جذب مارتین پیترز از وست هم، با چکش‌ها قرارداد امضا کند.

نخستین بازی گریوز برای وست هم در هفته ۳۸ برابر منچستر سیتی بود که با بریس این بازیکن همراه بود. او در فصل ناقص نخستش در وست هم، آمار شش بازی و چهار گل را ثبت کرد. او یک فصل دیگر در این باشگاه حضور داشت و به ۹ گل در ۳۲ بازی رسید تا برای نخستین بار در یک فصل، گل‌های دو رقمی نداشته باشد. از لحظات دراماتیک گریوز در این فصل، گلزنی برابر تاتنهام در هفته نخست بود. اعتیاد به الکل، دوران بازی حرفه‌ای گریوز را کوتاه‌تر کرد تا او در سال ۱۹۷۱، از دنیای فوتبال خداحافظی کند. گریوز با ثبت ۳۵۷ گل در بالاترین سطح فوتبال انگلستان به بهترین گلزن تاریخ این لیگ تبدیل شد و این رکورد تا سال ۲۰۱۷ ادامه داشت. افزایش وزن ناشی از اعتیاد به نوشیدنی‌های الکلی، وضعیت ماشین گلزنی لیگ برتر انگلستان را به شرایط اسفناکی تبدیل کرده بود. او در این مدت تلاش‌هایی را برای ورود به عرصه سیاست انجام داده بود اما این معضل جلوی پیشرفت آینده پسافوتبالی او را گرفته بود. به عنوان تلاشی برای رهایی از این وضعیت، گریوز بازگشت به فوتبال را انتخاب کرد اما این بار فوتبالی که نیاز به تناسب اندام خاصی نداشته باشد. او راهی تیم آماتور برنتوود شد و در این باشگاه توانست به همان گریوزی گلزن بازگردد. او سپس در تیم‌های دیگری در سطوح آماتور همانند چلمزفورد سیتی، بارنت و وودفورد تاون بازی کرد و در هر کدام به آمار گل مقبولی رسید. گریوز در سال ۱۹۸۰، دیگر برای همیشه از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.

نخستین بازی ملی گریوز برای تیم ملی انگلستان در سال ۱۹۵۹ برابر تیم ملی پرو به ثبت رسید؛ دیداری که با گلزنی این بازیکن همراه بود. او در رده ملی نیز به هت‌تریک‌های جذابش ادامه داد و این مهم را برابر لوکزامبورگ و اسکاتلند آغاز کرد. گریوز موفق شد تا خود را به جام جهانی ۱۹۶۲ برساند. این بازیکن در دومین دیدار کشورش برابر تیم ملی آرژانتین گلزنی کرد تا نامش را به گلزنان تاریخ جام جهانی اضافه کند. او در چهار بازی این دوره از جام‌های جهانی بازی کرد و در دیدار برابر برزیل که با شکست کشورش همراه بود، سگی که وارد زمین شده بود را مهار کرد تا با چیزی به جز گلزنی در این جام به خاطره‌ها ملحق شود. او پس از دو پوکر و یک ‌هت‌تریک در بازی‌های ملی، حضورش در جام جهانی ۱۹۶۶ به میزبانی کشورش را قطعی کرد. او در سه بازی نخست این جام در ترکیب ثابت قرار داشت اما یک زخم در دیدار برابر فرانسه، گریوز را متحمل ۱۴ بخیه کرد تا این بازیکن، مسابقه بعدی کشورش را از دست بدهد. درخشش جانشین گریوز یعنی جف هرست در بازی‌های بعدی، بازگشت او به جام جهانی را منتفی کرد تا اعتقاد سرمربی وقت انگلستان به عدم تغییر ترکیب برنده، منجر به نیمکت‌نشینی گریوز در قهرمانی تیم ملی انگلستان در جام جهانی ۱۹۶۶ شود. آخرین بازی ملی گریوز برای کشورش در سال ۱۹۶۷ برابر تیم ملی اتریش به ثبت رسید. او در یورو ۱۹۶۸ نیز حاضر بود اما در زمین بازی دیده نشد تا پس از این تورنمنت دیگر در رده ملی حضور نداشته باشد. گریوز با آمار ۵۷ بازی، ۴۴ گل و ۱۶ پاس گل به ماجراجویی ملی خود خاتمه داد.

گریوز پس از پایان فوتبالش به عنوان کارشناس تلویزیونی و مفسر فوتبالی، ارتباط خود با ورزش مورد علاقه‌اش را حفظ کرد. او در سال ۲۰۰۳ به همراه دوست نویسنده خود یک زندگی‌نامه از خود را با نام «گریوزی» به چاپ رساند. گریوزی در سال ۱۹۷۰ یک چالش غیر فوتبالی را با حضور در رالی لندن به مکزیک تجربه کرد و از میان ۹۶ شرکت‌کننده به رتبه ششم دست یافت. او در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۱ در سن ۸۱ سالگی درگذشت تا در روز مسابقه میان دو باشگاه سابقش یعنی چلسی و تاتنهام، هواداران این دو باشگاه را به یاد روزهای پرافتخار خویش بیندازد.

از سری خاطرات فوتبالی

هارالد براتباک، آقای گلی که خلبان شد؛ از گلزنی به میلان و رئال مادرید تا بازی در سلتیک

مارک اورمارس؛ میگ میگ آرسنال، بارسلونا، آژاکس و تیم ملی هلند

وینی جونز؛ هافبک جنگی چلسی و لیدز، از درگیری با گاسکوئین تا هالیوود و مردان ایکس