خاطرات فوتبالی با گایزکا مندیتا؛ ستاره بلوند والنسیا، خرید گرانقیمت لاتزیو و بازیکن سابق بارسلونا
طرفداری | گایزکا مندیتا (Gaizka Mendieta) زاده ۲۷ مارس ۱۹۷۴ در شهر بیلبائوی اسپانیاست. او در پستهای هافبک راست، هافبک میانی و دفاعی بازی میکرد. مندیتا در نوجوانی یک دونده بود و با دوندگی خود، آمارهای منطقه خود را بهبود بخشیده بود. با این وجود، پدرش، آندرس مندیتا که یک فوتبالیست بود و برای تیم دپورتیوو کاستیون بازی میکرد، فرزندش را راضی به شروع فوتبال کرد. گایزکا در تیم مورد علاقه پدرش یعنی کاستیون فوتبالش را شروع کرد و در سال ۱۹۹۲ به تیم اصلی این باشگاه رسید. پس از شش ماه حضور در کاستیون، والنسیا توسط استعدادیابهای خود از پتانسل مندیتا باخبر شد و این بازیکن را با ۳۰ میلیون پزوتا، راهی تیم دوم خود کرد.
گایزکا در دو بازی آخر تیم اصلی والنسیا در فصل ۹۳-۱۹۹۲، نخستین حضور خود در ترکیب این باشگاه را تجربه کرد. او در دو بازی تیمش برابر کادیز و رئال اوویدو به میدان رفت و توانست آمار خود را در فصل دوم حضورش در والنسیا به ۲۰ بازی و دو گل رسانده و با تیم اصلی قرارداد امضا کند. مندیتا در دو بازی این فصل برابر لیدا و رئال مادرید گلزنی کرد تا مورد توجه مدیران باشگاهش قرار گیرد. او در سه فصل بعدی خود، آرام آرام در ترکیب تیمش قرار گرفت و آمارهای ۱۶ بازی و یک گل در فصل ۹۵-۱۹۹۴، ۴۲ بازی در فصل ۹۶-۱۹۹۵ و ۳۶ بازی و یک گل در فصل ۹۷-۱۹۹۶ را به ثبت رساند. فصل ۹۸-۱۹۹۷، فصلی بود که این بازیکن به بهترین فرم خود در ترکیب تیم رسید و توانست آمار ۳۳ بازی و ۱۰ گل را به ثبت رسانده و با عملکرد خوبش در لالیگا شامل گلزنی برابر رئال مادرید و بریس برابر اتلتیکو مادرید و لاکرونیا، یکی از بهترین بازیکنان تیمش باشد. همکاری با رانیری، انتقال به مرکز خط میانی و آزادی عمل در سیستم تهاجمی تیم، از جمله دلایل شروع درخشش مندیتا در ترکیب والنسیا بود.
فصل ۹۹-۱۹۹۸ با کاپیتانی این بازیکن در چند بازی ابتدایی فصل شروع شد و در نهایت به قهرمانی جام حذفی اسپانیا و درخشش مندیتا در پیراهن سفید والنسیا منتهی شد. او در راه قهرمانی تیمش در کوپادلری، دو گل و یک پاس گل در یکچهارم نهایی برابر بارسلونا، یک گل در نیمه نهایی برابر رئال مادرید و یک گل و یک پاس گل در فینال برابر اتلتیکو مادرید را ثبت کرد. گل زیبای مندیتا در فینال حذف برابر اتلتیکو مادرید، با یک کنترل توپ او، پس از یک ارسال آغاز شد و سپس با عبور توپ از بالای سر دو بازیکن حریف پس از یک ضربه با زانو، چرخش این بازیکن و شوت به سمت دروازه حریف ادامه یافت. گل مندیتا در این بازی یکی از بهترین گلهای فوتبال اسپانیاست که نام این بازیکن را در فوتبال کشورش، بیش از پیش مطرح کرد. آمار کلی مندیتا در این فصل، ۵۲ بازی، ۱۱ گل و ۹ پاس گل بود.
والنسیا به همراه ستاره اهل بیلبائوی خود که به بازوبند کاپیتانی تیمش نیز مجهز بود، در دو فصل متوالی لیگ قهرمانان اروپا فینالیست شد. این مهم در فصل ۰۰-۱۹۹۹ با گلزنی مندیتا در مرحله گروهی برابر رنجرز، فیورنتینا و بوردو به همراه دو گل او در نیمه نهایی برابر بارسلونا به نتیجه رسید. این بازیکن در فصل ۰۱-۲۰۰۰ لیگ قهرمانان نیز به درخشش خود ادامه داد و در بازیهای رفت و برگشت تیمش برابر اشتورم گراتز اتریش در مرحله گروهی، دو بریس را به ثبت رساند. او در ادامه ماجراجویی اروپایی والنسیا، یک گل و یک پاس گل را در دیدار برگشت نیمه نهایی برابر لیدز و یک گل در فینال اروپا برابر بایرن مونیخ به ثبت رساند اما همانند فصل قبل خود نتوانست قهرمانی در این تورنمنت را تجربه کند. این بازیکن در فینال دوم خود برابر بایرن مونیخ که برنده آن در ضربات پنالتی مشخص میشد، نخستین ضربه پنالتی تیمش را به گل تبدیل کرد اما در نهایت، همتیمیهایش نتوانستند برتری تیمشان را در این بازی حفظ کنند تا والنسیا، نایب قهرمان دو دوره متوالی لیگ قهرمانان باشد. مندیتا در این دو فصل به آمارهای ۵۱ بازی، ۱۸ گل و هفت پاس گل در فصل ۰۰-۱۹۹۹ و ۴۷ بازی، ۱۴ گل و ۱۱ پاس گل در فصل ۰۱-۲۰۰۰ رسید. او در این دو فصل به دلیل درخشش خود در ترکیب والنسیا، عنوان بهترین هافبک فصل اروپا را دریافت کرد.
یکی از بمبهای نقل و انتقالات تابستان ۲۰۰۱، مندیتا بود که توانسته بود با رهبری والنسیا و درخشش خود در ترکیب این باشگاه، آنها را در دو فصل لیگ قهرمانان اروپا به فینال رقابتها برساند. پیروز کورس جذب این بازیکن، لاتزیو بود که ۴۸ میلیون یورو برای خریداری او هزینه کرد. پرکردن جای خالی بازیکنانی مثل پاول ندود و خوان سباستین ورون در لاتزیوی مقتدر اوایل سده بیست و یکم، چالش مهم مندیتا در ایتالیا بود. کار او در لاتزیو با یک پاس گل در مرحله مقدماتی لیگ قهرمانان اروپا برابر کپنهاگن آغاز شد اما همه چیز به خوبی پیش نرفت. مندیتا در ۳۱ بازی با پیراهن لاتزیو به میدان رفت اما فقط موفق به ثبت دو پاس گل شد. ششمین جابجایی گرانقیمت تاریخ فوتبال در آن زمان، نتوانست همانند والنسیا، ستاره بی چون و چرای تیم خود باشد.
در سال ۲۰۰۲، بارسلونا با درخواست لوئی فن خال، سرمربی هلندی خود، مندیتا را به صورت قرضی به اسپانیا بازگرداند. شروع مندیتا در بارسلونا شامل یک پاس گل او در بازی رفت مرحله مقدماتی لیگ قهرمانان اروپا برابر لژیا ورشوی لهستان و تک گل پیروزیبخش بازی برگشت این مرحله میشد. دوران حضور این بازیکن در بارسلونا، بسیار موفقتر از حضورش در ایتالیا سپری شد. مندیتا در هفته ۳۷ لالیگا، برابر تیم سابقش، والنسیا گلزنی کرد و لحظات دراماتیکی را خلق کرد. او در بارسلونا به آمار ۲۹ بازی، شش گل و هفت پاس گل رسید. این بازیکن پس از پایان حضور قرضی خود در بارسلونا، بار دیگر به صورت قرضی از لاتزیو جدا شد و این بار به میدلزبورو پیوست. قهرمانی میدلزبورو در لیگ کاپ انگلستان با آمار یک گل و دو پاس گل مندیتا و ثبت آمار ۳۸ بازی، سه گل و ۹ پاس گل از این بازیکن، باعث شد تا قرارداد مندیتا در پایان فصل دائمی شود. او پس از قرارداد دائمی با میدلزبورو، سه فصل نه چندان موفق را در این باشگاه سپری کرد و با مصدومیتهای خود، آمارهای هشت بازی در فصل ۰۵-۲۰۰۴، ۲۹ بازی، سه گل و چهار پاس گل در فصل ۰۶-۲۰۰۵ و هشت بازی در فصل ۰۷-۲۰۰۶ را به ثبت رساند. از جمله لحظات مهم مندیتا در میدلزبورو، صعود به فینال جام یوفا در فصل ۰۶-۲۰۰۵ بود که با شش بازی و دو پاس گل این بازیکن در این تورنمنت همراه بود. مندیتا به دلیل مصدومیت، فرصت بازی در نیمه نهایی و فینال جام یوفا را پیدا نکرد. او در سال ۲۰۰۷ و پس از پایان کارش در میدلزبورو، از دنیای فوتبال خداحافظی کرد.
مندیتا از ستارگان ردههای پایه اسپانیا بود و در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا حضور پیدا کرد. او در دو بازی المپیک برابر عربستان سعودی و استرالیا در پست دفاع راست بازی کرد. نخستین بازی ملی مندیتا برای تیم ملی بزرگسالان اسپانیا در سال ۱۹۹۹ و در بازی پرگل این کشور برابر اتریش که در نهایت با پیروزی ۰-۹ آنها همراه بود، صورت پذیرفت. یورو ۲۰۰۰، نخستین تجربه این بازیکن در تورنمنتهای ملی مهم فوتبال در رده بزرگسالان بود که با ۱۸ دقیقه بازی در برابر نروژ آغاز شد. مندیتا در بازی دوم اسپانیا برابر اسلوونی، یک پاس گل داد و در بازی سوم این کشور برابر یوگسلاوی با گل دقیقه ۹۴ خود، مقدمهساز کامبک کشورش شد. او در شکست ۱-۲ مرحله یکچهارم نهایی برابر فرانسه نیز تک گل اسپانیا را به ثمر رساند تا یورو را با آمار دو گل و یک پاس گل به پایان برساند. تجربه بعدی مندیتا در جام جهانی ۲۰۰۲ رقم خورد. او در بازی سوم اسپانیا برابر آفریقای جنوبی، نخستین بازی در جام جهانی را تجربه کرد و به یک گل و یک پاس گل در آن رسید. پنالتی گلشده مندیتا در مرحله یکهشتم نهایی برابر ایرلند، اسپانیا را به دور بعدی رساند. او در سه بازی کشورش در این دوره از جام جهانی به میدان رفت. آخرین بازی ملی این بازیکن، دیدار با بلغارستان در سال ۲۰۰۲ بود که او در این دیدار، بازوبند کاپیتانی کشورش را بر بازو بسته بود. مندیتا سابقه حضور در ایران و بازی در استادیوم آزادی را به همراه منتخب ستارگان لالیگا داشته است.
از سری خاطرات فوتبالی
پل بوسفلت؛ از قهرمانی جام یوفا تا حضور در منچستر سیتی و از دست دادن پنالتی هلند در یورو ۲۰۰۰
تاریبو وست؛ کشیش نیجریهای میلان و اینتر با سابقه بازی در پیکان و طلای المپیک
پائولو ونچاپ؛ کبرای کاستاریکایی با سابقه بازی در منچستر سیتی، وست هم و آقای گلی گلدکاپ
