ادین ژکو و گرافیته؛ زوجی که وولفسبورگ را به بام فوتبال آلمان رساندند
منبع : طرفداری
طرفداری | پیش از آنکه بایرن مونیخ سلطهی بیچونوچرای خود را بر فوتبال آلمان تثبیت کند و حتی پیش از دوگانهی غیرمنتظرهی ۱۲-۲۰۱۱ دورتموند در رقابتهای داخلی، تیمی از وولفسبورگ با مجموعهای گمنام از بازیکنان برخلاف تمام پیشبینیها به قله فوتبال آامان رسید و در فصل ۰۹-۲۰۰۸، قهرمانی بوندسلیگا را از آن خود کرد.
تیم فلیکس ماگات بیش از آنکه بهعنوان مدعی قهرمانی شناخته شود، بهعنوان یکی از پدیدههای فوتبال آلمان شناخته میشد. صدرنشینی آنها در بوندسلیگا تنها دورهای زودگذر بود، اما همان دورهی کوتاه توانست قلب هواداران بیطرف را تسخیر کند. زوج هجومی منحصربهفرد گرافیته و ادین ژکو لیگ را به آتش کشیدند و وولفسبورگ را به تنها قهرمانی خود در سطح اول فوتبال آلمان رساندند. این موفقیت در ایالت نیدرزاکسن هم بیسابقه بود و هم تماشایی. تیم در فصل ۰۸-۲۰۰۷ با قرار گرفتن در جایگاه پنجم و کسب سهمیهی جام یوفا، در مسیری تاریخی گام گذاشته بود. در بین هواداران، حس رضایت همراه با میل به پیشرفت و به چالش کشیدن غولهای بوندسلیگا موج میزد.
پس از یک فصل قابل تحسین که در آن ۵۴ امتیاز کسب شد، جهش فوقالعادهی آنها به صدر جدول کاملاً غیرمنتظره بود. ماگات، طراح اصلی این موفقیت، تیمش را بهسمت کسب ۱۵ امتیاز بیش از فصل قبل هدایت کرد تا با مجموع ۶۹ امتیاز، بالاتر از بایرن مونیخ ۶۷ امتیازی به قهرمانی بوندسلیگا برسند. ساختار دفاعی وولفسبورگ در سیستم ۲-۱-۲-۵ مستحکم بود و خط میانی این تیم پویایی خاصی داشت، اما ستایشها عمدتاً متوجه دو مهاجم مرگبار تیم، گرافیته و ژکو میشد. آنها اندکی جلوتر از هافبک بازیساز بوسنیایی، زویزدان میسیمویچ قرار میگرفتند. این سه نفر، به دلیل هماهنگی حیرتانگیز و درخشششان در فاز هجومی، همچنان به عنوان «مثلث جادویی» در خاطرهی فوتبالدوستان آلمانی باقی ماندهاند.
گرافیته، مهاجمی برزیلی که خیلی دیر به اوج رسید، با ثبت ۲۸ گل، آقای گل بوندسلیگا در آن فصل شد. ادین ژکو، شریک او در خط حمله نیز دستکمی از او نداشت و ۲۶ بار دروازهی حریفان را باز کرد. از ۸۰ گل ولفسبورگ در لیگ آن فصل، این زوج قدرتمند بهتنهایی ۶۷.۵ درصد گلها را به ثمر رساندند. کیفیت و بهرهوری این دو مهاجم به حدی بود که رکوردی ۳۷ ساله را شکستند. مجموع ۵۴ گل آنها بیشترین تعداد گلی بود که یک زوج هجومی در تاریخ بوندسلیگا به ثبت رسانده بود؛ رکورد قبلی متعلق به گرد مولر و اولی هونس بود که در فصل ۷۲-۱۹۷۱، ۵۳ گل برای بایرن مونیخ به ثمر رسانده بودند. رکورد ژکو و گرافیته هنوز هم در فوتبال آلمان پابرجاست. حتی در فصل ۲۱-۲۰۲۰ که روبرت لواندوفسکی با ۴۱ گل زده، رکورد گرد مولر را شکست، توماس مولر ۱۱ گل زد تا زوج آنها در مجموع ۵۲ گل زده باشد.
ولفسبورگ پیش از این، موفقیتی در این ابعاد را تجربه نکرده بود. نزدیکترین تلاش آنها برای کسب جام به فینال جام حذفی ۹۵-۱۹۹۴ برمیگشت که در آن، با شکست ۳-۰ مقابل مونشن گلادباخ در ورزشگاه المپیک برلین، دستشان از جام قهرمانی کوتاه مانده بود. این تیم تازه در سال ۱۹۹۷ برای اولین بار به بوندسلیگا صعود کرده بود و عجیب به نظر میرسید که تنها ۱۱ سال بعد، قهرمانی در این رقابتها را جشن بگیرد؛ حتی با وجود اینکه این عنوان، تنها قهرمانیشان در بوندسلیگا تا به امروز باقی میمانده است. جالب اینجاست که خود ماگات هم تا تابستان ۲۰۰۷، نامی از ادین ژکو نشنیده بود. او در سال ۲۰۰۹ در ستون خود در روزنامهی «بیلد» نوشت:
من هرگز اسم او [ادین ژکو] را نشنیده بودم.
اما وقتی که ماگات متوجه استعداد این مهاجم بوسنیایی شد، دستیار خود، برند هولرباخ را مأمور بررسی بیشتر عملکرد او کرد. هولرباخ ابتدا بازیهای ژکو را از طریق ویدیوهای کوتاه مشاهده کرد، اما برای اطمینان بیشتر به بوسنی رفت تا بازی او را در دیدار تیم ملی بوسنی مقابل مالت از نزدیک تماشا کند. گزارش او به ماگات، یکی از مختصرترین و قاطعانهترین نظرات یک استعدادیاب بود:
همین حالا او را بخر!
این جمله برای متقاعد شدن ماگات کافی بود. ماگات شخصاً وارد عمل شد. پس از مشاهدهی بازیهای ژکو، به سارایوو سفر کرد تا با این بازیکن و پدرش، میدهات ژکو، دیدار کند و دربارهی انتقالش صحبت کند. ژکو، که در خانوادهای نسبتاً محافظهکار بزرگ شده بود، برای تصمیمگیری کمی زمان خواست. در نهایت، این انتقال برای همهی طرفین منطقی به نظر میرسید.
مسیر ژکو بهسوی سطح اول فوتبال اروپا، همانند همتیمیاش گرافیته، چندان هموار نبود. او در جریان جنگ استقلال بوسنی بزرگ شد و مادرش، بلما به دلیل درگیریهای مداوم، او را از بازی در زمین فوتبال منع میکرد. زمینی که او در آن بازی میکرد، بمباران شد و این اتفاق، همراه با غریزهی مادرانهی بلما، مسیر زندگی ژکو را تغییر داد؛ مسیری که با تلاش، فروتنی و قدردانی از کسانی که در موفقیتش نقش داشتند، همراه بود. پیش از پیوستن به وولفسبورگ، ژکو در لیگ برتر جمهوری چک نامی برای خود دستوپا کرده بود. او در فصل ۰۷-۲۰۰۶ با ۱۳ گل، بهعنوان دومین گلزن برتر لیگ همراه با تیم افکی تپلیس شناخته شد. ژکو استعداد چشمگیری در ۲۱ سالگی داشت و ولفسبورگ در سال ۲۰۰۷، تنها با ۴ میلیون یورو او را به خدمت گرفت. فصل اول ژکو در بوندسلیگا، درخشان نبود اما امیدوارکننده بهنظر میرسید. او ۸ گل زد و ۷ پاس گل داد. گرافیته نیز ۱۱ گل به ثمر رساند. هر دو مهاجم، دوران تطبیق یافتن با لیگ جدید را پشت سر گذاشتند و آنچه در ادامه رخ داد در مخیلهی هیچکس نمیگنجید.
تابستان ۲۰۰۸، نقطهی عطفی برای ولفسبورگ بود. ماگات تیمش را تقویت کرد و مهمترین خرید آنها زویزدان میسیمویچ بود که از نورنبرگ به جمعشان پیوست. او با قدرت بازیخوانی و دقت پاسهایش، نقشی کلیدی در موفقیت تیم ایفا کرد. میسیمویچ با ثبت ۲۰ پاس گل، رکورد بیشترین پاس گل در یک فصل بوندسلیگا را شکست. ۱۳ پاس گل او به ژکو و گرافیته رسید. کوین دی بروین در فصل ۱۵-۲۰۱۴ موفق شد در پیراهن وولفسبورگ همین تعداد پاس گل را ثبت کند و سپس توماس مولر در فصل ۲۱-۲۰۲۰ با ثبت ۲۱ پاس گل، رکورد میسیموویچ را شکست.
درخشش ژکو در نیمفصل دوم ۰۹-۲۰۰۸، به اوج خود رسید. او که در نیمفصل اول تنها ۵ گل زده بود، در ۱۷ بازی پایانی ۲۱ گل بهثمر رساند. در بازهی زمانی بین ۷ فوریه تا پایان فصل، ژکو فقط در سه بازی موفق به گلزنی نشد. ژکو که بهطور میانگین هر ۱۰۱ دقیقه یک گل میزد، درخشانترین فصل دوران حرفهایاش را تجربه کرد و جایزهی بهترین بازیکن سال بوندسلیگا در ۲۰۰۹ را از آن خود کرد. گرافیته نیز مورد تقدیر قرار گرفت و عنوان بهترین بازیکن فوتبال آلمان در سال ۲۰۰۹ را کسب کرد. او به سومین بازیکن خارجی تاریخ تبدیل شد که این افتخار را بهدست میآورد.
وولفسبورگ فصل را با ۱۰ پیروزی متوالی به پایان برد. در این بازه، ژکو ۱۱ گل زد و گرافیته ۱۰ گل دیگر را به نام خود ثبت کرد. ماگات، با انضباط و تمرینات سختگیرانهاش، ترکیبی ساخت که نهتنها عنوان قهرمان را بهدست آورد، بلکه به یکی از خاطرهانگیزترین تیمهای تاریخ بوندسلیگا هم تبدیل شد.
برگردان یادداشت Luke Osman برای These Football Times با اندکی تلخیص و بازنویسی
تمامی گل های ادین ژکو در رقابت های لیگ قهرمانان اروپا
*/
