فرمول یک | از حذف امتیاز سریعترین دور تا دو پیتاستاپ الزامی در موناکو؛ ۹ قانونی که در فصل ۲۰۲۵ تغییر یافته
منبع : طرفداری
طرفداری | در فاصلهی یک سال تا تغییرات اساسی در قوانین فنی، شاید تصور کنید که امسال هیچ تغییری در قوانین فرمول یک وجود ندارد. اما بااینحال، برای فصل ۲۰۲۵، فرمول یک چند اصلاحیه در قوانین اعمال کرده که در اینجا به مهمترین آنها میپردازیم.
در آستانهی شروع فصل ۲۰۲۵ فرمول یک، به ۹ تغییر قوانینی میپردازیم که وبسایت رسمی فرمول یک و همچنین مرجع خبری RaceNet به آنها اشاره کردهاندژ
۱. حذف امتیاز سریعترین دور
از سال ۲۰۱۹، رانندهای که مسابقه را در بین ۱۰ نفر برتر به پایان میرساند، میتوانست با ثبت سریعترین دور، یک امتیاز اضافی کسب کند. این قانون باعث میشد برخی رانندگان در اواخر مسابقه همچنان برای ثبت سریعترین دور تلاش کنند یا حتی در دورهای پایانی برای تعویض لاستیک و افزایش شانس خود به پیتلین بروند.
اما این امکان نیز وجود داشت که خودرویی خارج از ۱۰ نفر برتر وارد پیت شود و سریعترین دور را ثبت کند، حتی اگر امتیازی کسب نمیکرد، اما در عوض مانع از دریافت آن امتیاز توسط راننده دیگری میشد. با توجه به اینکه کسب این امتیاز گاهی اوقات بحثبرانگیز میشد، تصمیم گرفته شد که در فصل ۲۰۲۵ این قانون از سیستم امتیازدهی حذف شود.
بقیه سیستم امتیازدهی تغییری نکرده است؛ همچنان ۱۰ راننده برتر در یک گرندپری امتیاز دریافت میکنند و در مسابقات اسپریت نیز هشت راننده برتر امتیاز خواهند گرفت.
۲. سیستمهای خنککننده رانندگان
اگر پیشبینیهای آبوهوایی دمای ۳۱ درجه سانتیگراد یا بالاتر را در طول یک مسابقه اسپرینت یا گرندپری نشان دهند، وضعیت «خطر گرمای شدید» اعلام میشود. در چنین شرایطی، فدراسیون جهانی اتومبیلرانی (FIA) تیمها را از این وضعیت مطلع کرده و آنها ملزم به نصب یک سیستم خنککننده برای راننده خواهند بود.
این موضوع منجر به افزایش حداقل وزن خودروها میشود که در دو سطح مختلف اعمال خواهد شد: دو کیلوگرم اضافه برای جلسات تمرینی، تعیین خط و تعیین خط اسپرینت، و پنج کیلوگرم اضافه برای اسپرینت یا مسابقه اصلی.
دو حد وزنی متفاوت بهاین دلیل در نظر گرفته شده که تیمها بتوانند سیستم خنککننده پایه را نصب کنند، بدون اینکه نیازی به پر کردن آن با مایع خنککننده باشد. در جلسات تمرینی و تعیین خط که مدت زمانی کوتاهتری دارند، استفاده از سیستم خنککننده الزامی نیست.
سیستم خنککنندهی راننده بهعنوان سیستمی تعریف شده که هدف آن صرفاً کاهش دمای بدن راننده است. این سیستم بهصورت یک لباس نسوز طراحی شده که درون آن مایعی از طریق مجموعهای از لولهها جریان پیدا میکند. این سیستم شامل یک پمپ، انتقالدهندهی مایعات و یک منبع حرارتی برای ایجاد سرمایش (مانند یک بلوک یخ) خواهد بود.
۳. محدودیت تست خودروهای قدیمی توسط رانندگان مسابقهای
سال گذشته، قوانین مربوط به تست خودروهای قبلی (TPC) اصلاح شد، بهطوری که تیمها مجبور بودند از قطعاتی استفاده کنند که حداقل یکبار در یک آخر هفته مسابقهای به کار رفته باشند. اما امسال تغییرات مربوط به رانندگانی است که در این تستها شرکت میکنند.
در هر سال تقویمی، تیمها حداکثر میتوانستند ۲۰ روز تست خودروهای قدیمی را انجام دهند. اما از این پس، رانندگان اصلی مسابقات تنها میتوانند چهار روز در این تستها شرکت کنند و مجموع مسافتی که طی میکنند نباید از ۱۰۰۰ کیلومتر بیشتر شود.
این محدودیت فقط شامل تستهای TPC (با خودروهایی که حداقل دو فصل قدیمیتر هستند) میشود و شامل تستهای لاستیک یا برنامههای تبلیغاتی با خودروهای فعلی نخواهد بود. علاوهبر این، تیمها در هر تست تنها مجاز به استفاده از یک خودروی TPC خواهند بود.
۴. افزایش زمان تست رانندگان تازهوارد
الزام به استفاده از رانندگان تازهکار (یا بهاصطلاح Rookie) در جلسات تمرینی اول هر گرندپری در فصل ۲۰۲۵ افزایش یافته است، بهاین ترتیب که زمان حضور آنها در طول یک آخر هفته دو برابر خواهد شد. این قانون برای رانندگانی اعمال میشود که در طول دوران حرفهای خود حداکثر در دو مسابقه فرمول یک شرکت کردهاند.
از سال ۲۰۲۲، تیمها موظف بودند حداقل یکبار از یک راننده تازهکار در هر یک از خودروهایشان استفاده کنند (در مجموع دو بار در سال). اما از فصل ۲۰۲۵، این تعداد به دو بار در هر خودرو افزایش مییابد؛ یعنی هر تیم در مجموع چهار جلسه تمرینی را در اختیار رانندگان تازهوارد قرار خواهد داد.
۵. محدودیتهای سختگیرانه در طراحی DRS
فدراسیون جهانی اتومبیلرانی (FIA) قوانین فنی مربوط به بال عقب و سیستم کاهش مقاومت هوا (DRS) را سختگیرانهتر کرده است. تغییرات اصلی روی تعریف دقیق وضعیت فعالسازی DRS و محدود کردن آن به دو موقعیت (باز و بسته) متمرکز شده است.
این تغییرات برای جلوگیری از مفهوم «مینی-DRS» اعمال شدهاند، جایی که عناصر بالایی بال عقب در سرعتهای بالا به عقب متمایل میشدند تا مقاومت هوا را کاهش دهند.
علاوهبر این، آزمایشهای سختگیرانهتری برای بررسی فاصله شکاف بال عقب انجام خواهد شد تا مقدار مجاز انحراف را کاهش دهد. در این راستا، نیروی آزمایشی اعمالشده از ۱۰ نیوتن به ۳۰ نیوتن افزایش مییابد.ذسایر اصلاحات مرتبط که هنوز نیاز به تأیید کمیسیون فرمول یک دارند، شامل موارد زیر است:
- محدودیت جدید برای انحراف بال عقب فوقانی، بهمنظور کاهش فاصله مجاز بین پروفیلهای بال عقب و نوکهای آن.
- محدودیتهای سختگیرانهتر در میزان انحراف بال جلو، که قرار است از مرحله نهم (گرندپری بارسلونا) اجرایی شود، اما هنوز نیاز به تأیید رسمی دارد.
۶. تغییرات نحوه مشخص شدن نتایج تعیین خط
تعیین خط گرندپری سائوپائولو در فصل گذشتع این احتمال را مطرح کرد که شرایط آبوهوایی ممکن است برگزاری جلسه تعیین خط را ناممکن سازد. حالا در مقررات جدید مشخص شده که اگر مسئولان (stewards) تشخیص دهند که برگزاری جلسه تعیین خط امکانپذیر نیست، ترتیب قرارگیری رانندگان در مسابقه اصلی بر اساس جدول ردهبندی قهرمانی رانندگان خواهد بود.
همین قانون برای جلسه تعیین خط مسابقه اسپرینت نیز اعمال میشود. در هر دو مورد، اگر استفاده از ردهبندی قهرمانی رانندگان ممکن نباشد (مثلاً در اولین مسابقه فصل)، ترتیب شروع مسابقه به صلاحدید داوران تعیین خواهد شد.
همچنین، قوانین مربوط به نحوه رتبهبندی رانندگانی که در مراحل Q2 یا Q3 (یا SQ2 و SQ3 در تعیین خط مسابقه اسپرینت) زمانگیری انجام نمیدهند، شفافتر شده است:
رانندگانی که یک دور پرسرعت (flying lap) را آغاز کردهاند، در ردهبندی بالاتر از کسانی قرار میگیرند که فقط از پیتلین خارج شدهاند (out-lap)، اما دور خود را آغاز نکردهاند.
اگر رانندگانی باشند که نه دور پرسرعت ثبت کردهاند و نه این معیارها به تفکیک آنها کمک کند، ترتیب آنها بر اساس ردهبندی مرحله قبلی (Q1 یا Q2) تعیین میشود. بهعنوان مثال، اگر دو راننده در مرحله Q3 دور پرسرعت خود را آغاز کنند، اما به دلیل پرچم قرمز نتوانند آن را تکمیل کنند، ترتیب قرارگیری آنها بر اساس عملکردشان در Q2 تعیین خواهد شد.
۷. آزمایش لاستیکهای جدید با خودروی «Mule»
تستهای پایان فصل ۲۰۲۶ در ابوظبی کمی متفاوت خواهد بود، زیرا قوانین جدیدی که در سال ۲۰۲۶ اجرایی میشوند، تغییرات بزرگی را در پی خواهند داشت.
«تست رانندگان تازهوارد» همچنان طبق روال گذشته انجام خواهد شد، که طی آن یک رانندهای که حداکثر در دو گرندپری شرکت کرده باشد، اجازه دارد با خودروی فعلی تیم رانندگی کند.
خودروی دوم باید یک «Mule Car» (خودروی آزمایشی) باشد، که برای تست لاستیکهای مخصوص فصل ۲۰۲۶ تغییر یافته است.
لاستیکهای ۲۰۲۶ از نظر ابعاد و مشخصات با لاستیکهای فعلی کمپانی پیرلی (۲۰۲۵) متفاوت خواهند بود و همچنین ویژگیهای عملکردی نسل جدید خودروها نیز دچار تغییر خواهد شد. بنابراین، تیمها میتوانند از یکی از این دو گزینه استفاده کنند:
- خودروی فصل ۲۰۲۵ خود را برای تست لاستیکها بهینهسازی کنند.
- از هر خودرویی که در چهار سال گذشته استفاده شده، ولی «بهطور مناسب» برای تست لاستیکها تغییر یافته باشد، استفاده کنند.
هدف این تغییرات، فراهم کردن شرایط مناسب برای آزمایش لاستیکهای آینده توسط تأمینکننده رسمی تایرهای فرمول ۱ است.
۸. دو پیتاستاپ الزامی در گرندپری موناکو
اتفاقی که در گرندپری موناکوی ۲۰۲۴ افتاد، باعث شد FIA تمهیدات تازهای بیندیشد. پرچم قرمز در ابتدای این مسابقه باعث شد تا رانندگان با تعویض لاستیکهایشان در زمان توقف، پس از شروعمجدد مسابقه دیگر برای تعویض لاستیک به پیتلین نروند.
پیست موناکو که بهدلیل شرایط خیابانی بودن و عرض کم آن، فرصت سبقت بسیار کمتری را برای ماشینهای نسل جدید فراهم میکند، همواره با انتقادات زیادی مواجه شده است. از فصل جدید، هر راننده باید حداقل دوبار در گرندپری موناکو پیتاستاپ کند؛ این شرایط میتواند موجب تغییر استراتژی تیمها و جذابتر شدن گرندپری موناکو شود.
۹. ماشینها سنگینتر میشوند
در حقیقت، FIA قصد دارد در قوانین فنی جدید که از فصل ۲۰۲۶ اجرایی میشوند، وزن ماشینها را کاهش دهد. بااینحال، وزن ماشینها در آخرین سال قوانین فعلی بازهم افزایش مییابد و به رقم ۸۰۰ کیلوگرم میرسد.
این افزایش وزن به رانندهها اجازه میدهد که حداقل وزن خودشان را از ۸۰ کیلوگرم به ۸۲ کیلوگرم هم برسانند. برای اولین بار پس از پنج سال شاهد تغییر این قانون هستیم.
فصل ۲۰۲۵ فرمول یک از تاریخ ۱۴ تا ۱۶ مارس ۲۰۲۵ (۲۴ تا ۲۶ اسفند ۱۴۰۳) با گرندپری استرالیا و به میزبانی ملبورن پارک آغاز خواهد شد.
