به بهانه درگذشت بوایسار سایتیف، شعبدهباز کشتی جهان؛ از سه طلای المپیک تا حضور در دومای دولتی
طرفداری | بوایسار سایتیف (Buvaisar Saitiev) زاده ۱۱ مارچ ۱۹۷۵ در شهر خاساویورت در جمهوری داغستان روسیه است. اصالت بوایسار به جمهوری چچن بازمیگشت و او همانند دیگر اهالی نزدیک به دریای کاسپین، علاقه شدیدی به کشتی داشت. او از شش سالگی کشتیگیر شد و در سبک فریاستایل یا آزاد کشتی گرفت. در ابتدا پدر و مادر بوایسار، او را به یک مدرسه آموزش کشتی در انجمن ورزشی اوروژای فرستاند و پس از آن، سایتیفف در انجمن ورزشی اتحادیه کارگران داغستان با مربیانی مثل برادران ایربایهانوف و گاشیموف کار کرد. او در کودکی مجبور به درگیریهای زیادی در مدرسه بود و در اکثر مواقع سعی بر دفاع از خود داشت.
من از بچگی خیلی دعوا کردم اما هیچوقت کسی را ناعادلانه کتک نزدم. در زمان ما، پسرهای قویتر بدون هیچ دلیلی بقیه را میزدند و شروع به دعوا میکردند و من هم برابر آنها میایستادم. یک روز پدر و مادر یکی از بچههایی که با آنها وارد درگیری شده بودم، به خانه ما آمدند و درباره من با پدر و مادرم صحبت کردند. من خیلی خجالت میکشیدم تا درباره این اتفاق به پدر و مادرم بگویم اما پس از آن که پدرم این ماجرا را متوجه شد، نصیحتی به من کرد: «اگر برای بار نخست کسی به تو توهین کرد، از او دور شو، اگر بار دوم تکرار شد، سعی کن بدون درگیری فیزیکی آن را حل کنی و اگر سومین بار تکرار شد، مرا کتک بزن!».
تصادف پدر بوایسار و فوت او پس از این حادثه، خانواده ۱۰ نفره سایتیف را عزادار کرد. بوایسار سه برادر و دو خواهر داشت و پس از فوت پدر باید جای خالی او را برای آنها پر میکرد. او ورزش را برای کمک به خانوادهاش برگزید و تلاشهایش را برای رسیدن به آرزوی دیرین خود یعنی ایستادن بر روی سکوی المپیک بیشتر کرد. بوایسار در ۱۵ سالگی به شهر نووکوزنتسک کوچ کرد و در یک مدرسه شبانهروزی مخصوص آموزش کشتی ثبت نام کرد. تلاشهای این مرد چچنیالاصل برای پیشرفت در کشتی ادامه داشت و او ثمره آن را در قهرمانی جوانان روسیه دریافت کرد. سایتیف پس از قهرمانی در مسابقات قهرمانی جوانان، به شهر کراسنویارسک کوچ کرد تا با بزرگان کشتی روسیه تمرین کند. ایوان یاریگین و الکساندر مدودف، کشتیگیرانی بودند که در کراسنویارسک، الهامبخش سایتیف شدند. او تمرینات این دو قهرمان را با دقت مشاهده کرد و نکات مهمی را فراگرفت.
قهرمان جوانان روسیه، پس از مدتی به تیم ملی کشتی آزاد این کشور ملحق شد تا در نخستین آوردگاه خود در مسابقات قهرمانی جهان در سال ۱۹۹۵ آتلانتای آمریکا وارد تشک شود. او در کلاس وزنی ۷۴ کیلوگرم وارد این مسابقات شد و پس از پیروزی برابر آلبرتو رودریگز از کوبا، کریشتوف والنچیک از لهستان، ویکتور پیکوف از مولداوی، ماگومد گادشیف از آذربایجان و پیروزی ۲-۳ در فینال برابر الکساندر لیپولد آلمانی، طلای ۷۴ کیلوگرم جهان را به خانه برد. تکنیک و اجرای درست هر فن کشتی، سایتیف را به پدیده جهانی کشتی آزاد تبدیل کرده بود.
او پس از قهرمانی جهان، مهیای حضور در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا در دسته ۷۴ کیلوگرم شد. سایتیف در ابتدای کارش در المپیک، رقیبی از ایران به نام عیسی مومنی را با نتیجه ۰-۸ شکست داد و سپس در مرحله بعدی، فینالیست قهرمانی جهان یعنی الکساندر لیپولد را بار دیگر شکست داد و با نتیجه ۱-۳ پیروز شد. پیروزی ۱-۶ برابر کنی ماندی از آمریکا، سایتیف را در نخستین حضورش در المپیک راهی فینال آن کرد. او در فینال المپیک، قهرمان دوره قبل این رقابتها یعنی پارک یانگ سونگ از کره جنوبی را شکست داد و به طلای المپیک و آرزوی دیرین خود دست یافت. او پیش از شروع فینال، به دلیل تزریق نادرست یک آمپول به زانوی آسیبدیده خود، مدتی هوشیاریاش را از دست داد اما طلای المپیک در سرنوشت این کشتیگیر نوشته شده بود و او فقط پنج دقیقه قبل از شروع مبارزه به هوش آمد تا رقیب کرهای خود را به بهترین شکل ممکن شکست داده و جوانترین آزادکار طلایی المپیک شود.
چالش بعدی این کشتیگیر اهل خاساویورت در جام جهانی کشتی ۱۹۹۷ در کراسنویارسک، این بار در کلاس وزنی ۷۶ کیلوگرم رقم خورد. او در شهری که ایوان یاریگین افسانهای را ملاقات کرد، موفق به شکست نیکولاس اوگوالا از کانادا، آرپاد ریتر از مجارستان، دیوید بیخیناشویلی از اوکراین و مون ای جائه از کره جنوبی شد و به فینال دسته ۷۶ کیلوگرم مسابقات جهانی صعود کرد. رویارویی مجدد لیپولد آلمانی برابر سایتیف، از جذابیتهای این دوره از مسابقات قهرمانی جهان بود. او با همان نتیجهای که در المپیک برابر رقیب آلمانی خود پیرو شده بود، طلای این دوره از قهرمانی جهان را به کارنامهاش افزود. سایتیف این روند را در دسته ۷۶ کیلوگرم مسابقات جام جهانی ۱۹۹۸ تهران نیز ادامه داد و با پیروزی برابر ویکتور پیکوف از مولداوی، الکساندر کانیاشویلی از گرجستان، مارسین یورکی از لهستان و مون ای جائه از کره جنوبی، سومین طلای پیاپی خود در جام جهانی کشتی را به دست آورد.
او پیش از شروع المپیک ۲۰۰۰ سیدنی، سه طلا در مسابقات قهرمانی اروپا در وزنهای ۷۴، ۷۶ و ۸۵ کیلوگرم را به دست آورده بود تا با کلکسیونی از افتخارات و بدون حتی یک شکست، راهی این آوردگاه شود. او پیش از شروع المپیک ۲۰۰۰، دچار یک مصدومیت شد و این مهم باعث شد تا رکورد شکستناپذیری او در این المپیک شکسته شود. سایتیف در دسته ۷۴ کیلوگرم این دوره از المپیک، ابتدا پلامن پاسکالف از بلغارستان را شکست داد اما برابر کشتیگیری از آمریکا به نام برندون اسلی با نتیجه ۳-۴ شکست خورد تا بالاخره طعم شکست را چشیده باشد. ناکامی در المپیک با کسب دو طلا در جام جهانی کشتی در دسته ۷۶ کیلوگرم ۲۰۰۱ صوفیه و دسته ۷۴ کیلوگرم ۲۰۰۳ نیویورک جبران شد. سایتیف در صوفیه، روسلان خینچاگوف از ازبکستان، کونیهیکو اوباتا از ژاپن، رواز میندوراشویلی از گرجستان، جو ویلیامز از آمریکا و بار دیگر مون ای جائه از کره جنوبی را شکست داد و قهرمان سال ۲۰۰۱ جهان شد. او در جام جهانی ۲۰۰۳ نیز رقبایی چون ژان برنارد دیاتا از سنگال، نیکولای پاسلار از بلغارستان، تالگات ایلیاسوف از استرالیا، هادی حبیبی از ایران و مراد قیدروف از بلاروس را شکست داد.
سایتیف در المپیک ۲۰۰۴ آتن، یکی از محبوبترین کشتیگیران آوردگاه بود. شکستناپذیری و اراده آهنین سایتیف، او را به یکی از بهترین کشتیگیران جهان تبدیل کرده بود که تماشاگران برای دیدن کشتیهای او به سالن آمده بودند. پیروزی برابر آرنالد ریتر مجارستانی با نتیجه ۱-۸، شروع بسیار خوبی برای سایتیف بود. او سپس برابر امزاریوس بنتینیدیس از یونان با نتیجه ۱-۶، مراد قیدروف از بلاروس با نتیجه ۲-۳ و کریستین برزوزوفسکی از لهستان با نتیجه ۰-۸ پیروز شد و برای دومین بار، فینالیست المپیک شد. سایتیف در فینال، جنادی لالیف از قزاقستان را مقتدرانه با نتیجه ۰-۷ شکست داد و به دومین طلای المپیک خود رسید. شکستناپذیری سایتیف در کشتی آزاد جهان به مسابقات جام جهانی ۲۰۰۵ بوداپست سرایت کرد تا این کشتیگیر رقبای جدیدتری را با اسامی مهدی محمد عثمان از بریتانیا، نیکولای پاسلار از مجارستان، سالواتوره رینلا از ایتالیا، مهدی حاجی زاده از ایران و آرپاد ریتر از مجارستان شکست دهد و به ششمین طلای متوالی خود در جام جهانی کشتی دست یابد.
جام جهانی ۲۰۰۶ گوانگژوی چین به سلطه بی چون و چرای سایتیف در مسابقات قهرمانی جهان خاتمه داد. او پس از پیروزی برابر ماکسیمو بلانکو از ونزوئلا و ایوان فوندورا از کوبا، شکست تلخی را برابر میهای گانف از بلغارستان متحمل شد تا شوک عجیبی را پیش از شروع المپیک ۲۰۰۸ پکن تحمل کند. او پس از تحمل دومین شکست در دوران کشتی خود، رهسپار المپیک ۲۰۰۸ پکن شد. او شکست در گوانگژو را با پیروزی برابر چو بیونگ کوان از کره جنوبی، احمت گلخان از ترکیه، ایوان فوندورا از کوبا و کیریل ترزیف از بلغارستان جبران کرد و به فینال المپیک صعود کرد. او در فینال، سوسلان تیگیف از ازبکستان را پس از شکست ۱-۰ در ست نخست، با نتایج ۰-۱ و ۱-۳ در دو ست بعدی شکست داد و به سومین طلای المپیکش رسید. سایتیف در سال ۲۰۰۹ از ورزش کشتی خداحافظی کرد و بازنشسته شد.
او دانشآموخته دانشکده دولتی مدیریت بازرگانی و حقوق ماخاچ قلعه بوده است. سایتیف پس از بازنشستگی، رئیس فدراسیون کشتی چچن شد و سپس به فعالیتهای سیاسی و اجتماعی خود ادامه داد. او در سال ۲۰۱۶ معاون دومای دولتی یا مجلس سفلای مجمع فدرال روسیه در مجلس هفتم انتخاب شد و در کمیته فرهنگی، ورزشی، گردشگری و امور جوانان فعالیت کرد. سایتیف به نشانهای افتخاری متعددی در چچن، داغستان و کشور روسیه رسیده است و در شهر یوپن بلژیک، یک باشگاه کشتی با نام او افتتاح شده است. سایتیف در سال ۲۰۲۵ دچار مشکلات ریوی شده بود و در روز دوم مارچ ۲۰۲۵، جامعه کشتی را با درگذشت خود در ۴۹ سالگی، دچار شوک سختی کرد. او در حیاط خانهاش، دچار سرگیجه شدید شد و هوشیاری خود را از دست داد. در نتیجه، سرایدار خانه او را به بیمارستان منتقل کرد. درنهایت سایتیف به دلیل ایست قلبی در بیمارستان درگذشت تا کشور روسیه را عزادار کند. سایتیف یکی از بهترین آزادکارهای جهان در قرن بیست و یکم بوده است که سه طلای المپیک، شش طلای قهرمانی جهان و شش طلای قهرمانی اروپا را در کارنامه افتخارات خود دارد. برادر او، آدام سایتیف، یکی دیگر از کشتیگیران مطرح روسیه است. از بوایسار، سه پسر و یک دختر به یادگار مانده است.
