به بهانه درگذشت آنتونیو لیما، کاشف نیمار و جوکر ابدی سانتوس؛ از بازی برابر پله تا حضور در مکزیک و آمریکا
طرفداری | آنتونیو لیما دوس سانتوس (Antônio Lima dos Santos) زاده ۱۸ ژانویه ۱۹۴۲ در شهر سائو سباستیائو دوپارایزو در استان میناس گرایس برزیل است. او در پستهای هافبک دفاعی، دفاع میانی و دفاع راست بازی میکرد. مادر لیما در شش سالگی او و پس از درگذشت همسرش، به سائوپائولو کوچ کرد و در نتیجه، لیما در این شهر به فوتبال علاقمند شد. او برخلاف میل مادرش که به حسابداری او اصرار داشت، فوتبالیست شد و پس از بازی در تیمهای مختلفی در فوتبال آماتور، توسط اسوالدینیو، بازیکن سابق یوونتوس اسپی برزیل، به این باشگاه پیشنهاد شد و در نهایت این پیشنهاد به عقد قرارداد منتهی شد. او در سال ۱۹۵۹ به تیم اصلی یوونتوس اسپی رسید و دو سال در این باشگاه حضور داشت. او یکی از بازیکنان یوونتوس اسپی در دیدار برابر سانتوس در دوم آگوست ۱۹۵۹ و در روزی که پله یک سوپرگل را به ثمر رساند بود و در خط هافبک به میدان رفته بود.
او در سال ۱۹۶۰ به تیم ایالتی سائوپائولو دعوت شد و در مسابقات ایالتی برزیل به میدان رفت. در همین روزها بود که سانتوس متوجه استعداد لیما در خط هافبک شد و این بازیکن را به خدمت گرفت. ۱۹ آوریل ۱۹۶۱، اولین بازی لیما با پیراهن سانتوس در بازی با فلامینگو رقم خورد. او ۱۰ سال عضوی از باشگاه سانتوس بود و به همراه این باشگاه به هفت قهرمانی در کومپئوناتو پائولیستا، سه قهرمانی مسابقات ریوسائوپائولو، شش قهرمانی لیگ برتر برزیل، دو قهرمانی کوپا لیبرتادورس، دو جام بین قارهای، یک سوپرجام قهرمانان جام بین قارهای جهان و یک سوپرجام قهرمانان بین قارهای آمریکای جنوبی رسید. اولین قهرمانی لیبرتادورس این بازیکن به همراه سانتوس، در سال ۱۹۶۲، یک سال پس از حضور لیما در این باشگاه رقم خورد. او در دیدار رفت نیمه نهایی این مسابقات برابر یونیورسیداد کاتولیکا، یک گل مهم زد و تاثیر زیادی در فینالیستشدن سانتوس داشت.
دو پیروزی در دو بازی رفت و برگشت جام بین قارهای ۱۹۶۲، با حضور موفق لیما در خط هافبک به افتخارات سانتوس افزوده شد. در قهرمانی متوالی سانتوس در لیبرتادورس سال ۱۹۶۳، این بازیکن موفق به گلزنی در نیمه نهایی برابر بوتافوگو و بازی رفت فینال برابر بوکاجونیورز شد. گل دقیقه ۲۸ لیما به بوکاجونیورز، باعث برتری سانتوس در دیدار رفت و در نهایت قهرمانی این باشگاه در لیبرتادورس شد. او در جام بین قارهای سال ۱۹۶۳ نیز گلزنی کرد و در پیروزی سانتوس در بازی برگشت برابر میلان، گل سوم تیمش را به ثمر رساند. در نهایت پس از دو نتیجه ۲-۴، سانتوس در دیدار تکراری، میلان را با یک گل شکست داد و لیما نیز اجازه تاثیرگذاری به هافبکهای میلان را نداد. دیدار سانتوس و کورینتیانس در روز ۳۰ اکتبر ۱۹۷۱، آخرین بازی لیما در پیراهن سانتوس بود و این بازیکن با آمار ۶۹۶ بازی، ۶۵ گل به کارش در سانتوس پایان داد. او پس از جدایی از سانتوس، راهی خالیسکو گوادالاخارای مکزیک شد و چهار سال در این باشگاه توپ زد. او در دوران حضورش در مکزیک، یک فصل به صورت قرضی در فلومیننزه و یک فصل به همین شکل در باشگاه تامپابی رودیز آمریکا بازی کرد. آخرین باشگاه لیما در دوران فوتبالش، پورتوگوئزای برزیل بود و این بازیکن در سال ۱۹۷۶ بازنشست شد.
لیما پیش از نخستین بازی ملیاش، قرار بود یکی از نفرات تیم ملی برزیل برای جام جهانی ۱۹۶۲ باشد اما در نهایت به لیست نهایی کشورش نرسید. نخستین بازی ملی او، دیدار برزیل و هلند در سال ۱۹۶۳ بود که با شکست ۰-۱ برزیل همراه بود. او در سال ۱۹۶۵ و دیدار با تیمب مجارستان به نخستین گل ملیاش رسید. حضور در جام جهانی ۱۹۶۶، بزرگترین اتفاق ملی لیما بود. او در هر سه بازی برزیل در این تورنمنت، در ترکیب ثابت حضور داشت و در نهایت موفق به حضور بیشتری در جام جهانی نشد. آخرین بازی ملی لیما، شکست ۱-۳ برزیل برابر پرتغال در سومین دیدار مرحله گروهی جام جهانی ۱۹۶۶ بود. ۱۴ بازی، چهار گل، آمار نهایی لیما در تیم ملی برزیل بود.
او پس از پایان فوتبالش، به عنوان استعدادیاب در باشگاه سانتوس مشغول به کار شد و بازیکنان جوان و موفق بسیاری را به فوتبال برزیل و سانتوس معرفی کرد. یکی از مهمترین کشفیات لیما، نیمار، ستاره برزیلی سانتوس بود که پس از رسیدن به تیم اصلی این باشگاه، موفق به بازی در تیمهایی مثل بارسلونا و پاری سن ژرمن شد. لیما در سال ۲۰۲۱، به عنوان یکی از بتهای جاودانه باشگاه سانتوس انتخاب شد. عنوانی که به مهمترین بازیکنان تاریخ این باشگاه داده میشود. به دلیل حضور موفق لیما در تمامی پستهای ممکن در زمین فوتبال، به او لقب «جوکر» را داده بودند. در سال ۲۰۲۲، کتابی با نام «لیما؛ جوکری میان پادشاهان» منتشر شد که به داستانهای این بازیکن همه فن حریف میپردازد. او در تاریخ سوم فوریه ۲۰۲۵، پس از یک ماه بستریشدن در بیمارستان، در سن ۸۳ سالگی درگذشت.
نیمار همواره در تمرینات، توپ را در تمامی دقایق بازی برای خودش میخواست. اولین جملهای که نیمار در نخستین حضورش در تمرین گفت، «توپ کجاست» بود. من برای او روال خاصی را درنظر گرفتم و در این رابطه با او صحبتهای زیادی کردم تا توپ را به سراسر زمین و همتیمیهایش برساند زیرا اگر به خودش بود، توپ از پایش جدا نمیشد. «آنتونیو لیما، نخستین مربی نیمار در سانتوس»














