به مناسبت تولد یکی از بهترین گلزنان تاریخ فوتبال؛ جوزف بیکان، مردی که جنگ جهانی نیز حریف گلهایش نشد
طرفداری | جوزف بیکان (Josef Bican)، یکی از مهاجمان به یاد ماندنی تاریخ فوتبال جهان است که یکی از برترین گلزنان این رشته میباشد. برخی منابع غیررسمی ادعا دارند او ۱۴۶۸ گل در دوران فوتبالش به ثمر رسانده است. بیکان، ۲۵ سپتامبر ۱۹۱۳ در شهر وین که در آن دوران جزئی از قلمروی اتریش-مجارستان بود به دنیا آمد. او در محله فاووریتن اتریش، از پدری با نام فرانتیسک بیکان و مادری به نام لودمیلا پوبکا زاده شد. او سومین فرزند خانواده خود بود. پدر بیکان، اصالتی بوهِمی داشت و مادرش نیز یکی از چک زبانان شهر وین بود. پدر جوزف نیز یک فوتبالیست بود و در باشگاه هرتاوین بازی میکرد. فرانتیسک (پدر جوزف) بعد از یک جراحت در زمین فوتبال، دچار عفونت و مشکلات کلیوی شد و در ۳۰ سالگی، پس از خودداری از عمل، درگذشت. بدین ترتیب، جوزف بیکان در ده سالگی خود، پدرش را از دست داد. ابتدا باشگاه هرتاوین، به خانواده بیکان، قول همراهی و آموزش فوتبال به بازماندگان فرانتیسک، داده بود اما بعد از مدتی آنها را فراموش کرد. مادر بیکان برای بزرگ کردن فرزندان خود مشغول به کار در کارخانه کنسروسازی شد.
جوزف که در فقر بزرگ میشد، ورزش پدرش را در خیابانها ادامه میداد، گاهی بدون کفش و گاهی نیز بدون جوراب. جوزف آنقدر درگیر فوتبال بود که گاهی خانواده مجبور به حبس او در اتاق برای خواندن درس بودند. در یکی از این موارد، جوزف با فرار از پنجره خانه، خود را به بازیهای مدرسه خود رساند و در همان بازی هشت گل زد. برادر بزرگتر جوزف که همنام پدر بود، در سن ۱۷ سالگی و بر اثر اصابت چاقو درگذشت تا جوزف، فرد مهم دیگری از خانواده خود را از دست بدهد. او بعد از مدتی مشغول به کار در کارخانههای شوستک و فاربنلوتز با حقوقی در حدود ۳۰ شیلینگ شده بود.
جوزف بیکان که بعد از درگذشت پدرش، مدتی در باشگاه هرتاوین مشغول به آموزش فوتبال بود، توانایی گلزنی خود را شناسایی کرده بود و مورد توجه برخی مربیان این باشگاه قرار گرفته بود. یکی از مربیان ردههای پایه این باشگاه به او قول داده بود که با هر گلش، یک شیلینگ به او جایزه دهد. از آنجایی که باشگاه هرتا، جوزف و خانوادهاش را بعد از مدتی رها کرد، او در تیمهای فوتبال کارخانههایی که برای آنها مشغول به کار بود، بازی میکرد. گفته میشود در یکی از مسابقات جوزف که مادرش برای دیدن فوتبال او به محل تمرین آمده بود بعد از خطای یکی از بازیکنان بر روی پسرش، با چتر به بازیکن خاطی حمله کرد. در یکی از بازیهای جوزف در تیم کارخانه، رومن شرامیس (Roman Schramseis) بازیکن فوتبال در محل تمرین آنها حضور داشت و او را به تمرین با راپیدوین دعوت کرد. مهارت گلزنی جوزف آنقدر خوب بود که به سرعت مراحل ترقی را در راپیدوین طی کرد و در سال ۱۹۳۱، بازیکن این باشگاه در رده بزرگسالان شد. حقوق دریافتی بیکان در راپیدوین، ۱۵۰ شیلینگ بود و بعد از درخشش به قیمتی در حدود ۶۰۰ شیلینگ رسید.
ماتیاس سیندلار (Matthias Sindelar) یکی از بازیکنان مطرح اتریشی در سالهای شروع فوتبال بیکان بود و او نیز این بازیکن را ستایش میکرد. بیکان در یک بازی برابر اسطوره خود قرار گرفته بود؛ این بازی که میان راپیدوین و اتریشوین برگزار میشد با چهار گل بیکان، با نتیجه ۵-۳ به سود راپید به پایان رسید. جوزف خاطراتی از این بازی را نیز بیان کرده است:
“در دقیقه دهم، توپ از سمت راست به من رسید، فضای زیادی داشتم، کارل گارل را دور زدم و با پای چپم گل اول را زدم و به سمت پرچم کرنر رفتم. سپس بعد از ضربهای که به تیر دروازه برخورد کرد، در ریباند با پای چپ توپ را وارد دروازه کردم. برای چهارمین گل، هانس موک را جاگذاشتم و فقط گال را در روبروی خود میدیدم، او به من ضربه زد، اما من با این وجود توانستم گل پنجم را بزنم. وقتی مسابقه تمام شد، همه مرا میبوسیدند، اما در رختکن مجبور شدند من را مداوا کنند زیرا من آنقدر خوشحال بودم که متوجه دردهای عضلانی خود نشدم.
بیکان چهارسال در راپید حضور داشت و با این باشگاه، در فصل ۳۵-۱۹۳۴، به قهرمانی لیگ برتر اتریش رسید. 63 بازی، ۶۹ گل حاصل حضور چندین ساله بیکان در راپیدوین بود. بیکان سپس در سال ۱۹۳۵، با باشگاه آدمیراوین قرارداد بست. بیکان با راپید بر سر جدایی خود به اختلاف خورد و مدتی مجبور به دوری از فوتبال بود. با این حال بعد از گذشت ۹ ماه، راپید سرانجام رضایت به حضور این بازیکن در آدمیرا داد. او در آدمیرا به مدت دو فصل حضور داشت و به آمار ۳۲ بازی، ۳۱ گل رسید. او با آدمیرا، در هر دوفصل حضورش قهرمان اتریش شدند. مقصد بعدی بیکان، اسلاویا پراگ بود.
بیکان در دو فصل اول حضور خود در پراگ، آقای گل لیگ شد اما تیمش به جایگاه نایب قهرمانی رسید. در همین دوران و در مارس ۱۹۳۹، آلمان به چکسلواکی حمله کرد و لیگ برتر این کشور تحت تاثیر تغییراتی قرار گرفت. بیکان در شروع جنگ جهانی دوم نیز عضویت اسلاویا پراگ را داشت و برای این تیم گل میزد. در فصل ۴۰-۱۹۳۹، بیکان به رکورد بیشترین گل متوالی دست یافت و در ۱۹ بازی متوالی گل زد. رکورد بیکان سرانجام در سال ۲۰۱۳، توسط لیونل مسی شکسته شد. ۲۱۹ بازی، ۴۱۶ گل حاصل ۱۱ سال حضور بیکان در اسلاویاپراگ بود. بعد از جنگ، بیکان در چند باشگاه از کشور چک بازی کرد از جمله ویتکوویچ (۵۸ بازی، ۷۴گل)، هرادک کرالو (۲۶ بازی، ۵۳ گل) که توانستند از این بازیکن بهره برده باشند. او سپس توسط حزب کمونسیت از شهر کرالو بیرون شد و مجبور شد به تیم سابقش، اسلاویا پراگ که در آن تاریخ به دینامو پراگ تغییر نام داده بود، بپیوندد. بعد از سه سال بازی برای دینامو پراگ، بیکان در اسلوان لیبرچ و اسپارتاک برنو بازی کرد و سرانجام فوتبال را کنار گذاشت.
در ۲۹ نوامبر ۱۹۳۳، بیکان اولین بازی ملی خود را برای تیم ملی اتریش به ثبت رسانده است. این بازی، دیداری بین اتریش و اسکاتلند بود که با نتیجه ۲-۲ به پایان رسید. بیکان در جام جهانی ۱۹۳۴، عضوی از تیم ملی اتریش بود. فرمت برگزاری این جام جهانی به گونهای بود که مرحله گروهی، وجود نداشت و تیمها از مرحله حذفی کار خود را شروع میکردند. در اولین مرحله، مرحله یکشانزدهم نهایی، اتریش برابر فرانسه قرار گرفته بود که بعد از تساوی در وقتهای قانونی، در وقتهای اضافی به کار خود ادامه داد و نهایتا گل دقیقه ۱۰۹ بیکان، اتریش را به مرحله بعدی رهنمون کرد. در مرحله یکچهارم نهایی، اتریش توانست با نتیجه ۲-۱ مجارستان را حذف کند و به جمع چهار تیم نهایی صعود کند. اتریش در مرحله نیمه نهایی با یک گل مغلوب ایتالیا شد و در رده بندی نیز ۳-۲ از آلمان شکست خورد و به مقام چهارم این جام رسید.
بیکان بعد از ملحق شدن به باشگاه اسلاویاپراگ، درخواست عضویت در تیم ملی چکسلواکی را ارائه داد. او به دلیل تغییر ملیت و مشکلات اداری، موفق به حضور در جام جهانی ۱۹۳۸ نشد. 19 بازی ملی، ۱۴ گل در تیم ملی اتریش و ۱۶ بازی، ۱۸ گل در تیم ملی چکسلواکی، حاصل فعالیت ملی این بازیکن بود. اولین بازی بیکان برای تیم ملی چکسلواکی، دیدار میان سوئد و این کشور بود که با هتتریک بیکان با نتیجه ۶-۲ به سود چکسلواکی به پایان رسید. بیکان به دلیل اصالت پدری خود در کشور چک، بیشتر اهل این کشور میدانست و به همین دلیل ملیت خود را تغییر داد با این وجود برخی اعضای تیم ملی چکسلواکی، به دلیل حسادت خودشان به بیکان، اتریشی صدا میکردند. بیکان در چند بازی غیررسمی نیز برای تیم ملی ایالت پدری خود، بوهم و موراویا به میدان رفت.
بیکان بعد از بازنشستگی از فوتبال، با مربیگری، به حضورش در فوتبال ادامه داد. در این دوران بود که پله با ۱۰۰۰ گل در جهان مطرح شده بود و همین باعث مقایسه او با بیکان شده بود. هنگامی که رسانهها از او دلیل مهجورماندن گلهایش را به نسبت پله برزیلی پرسیدند اینگونه جواب داد:
اگر میگفتم پنج برابر پله گل زدهام، چه کسی مرا باور می کرد؟
با این حال بعد از شمارش تعداد گلهای او، عدد ۹۵۰ به عنوان حداقل تعداد آن ثبت شده بود و عدد ۱۴۶۸ گل نیز در برخی منابع به عنوان تعداد غیررسمی، ذکر شده است. بیکان در دوران مربیگری، حضور در باشگاههای اسلاویا پراگ، اسلووان لیبرچ، اسپارتاک برنو و پنج باشگاه دیگر در چک را تجربه کرد. آخرین تجربه سرمربیگری او به باشگاه بنشوف در سال ۱۹۷۷ برمیگردد. او در ۱۲ دسامبر ۲۰۰۱، در سن ۸۸ سالگی به دلیل عارضه قلبی درگذشت. او در گورستان ویشهراد چک، آرمیده است.
