آشنایی با یوریک واردانیان، اسطوره وزنهبرداری ارمنستان از شهر پدری؛ از طلای المپیک تا سفارت ارمنستان
طرفداری | یوریک واردانیان (Yurik Vardanyan) زاده ۱۳ ژوئن ۱۹۵۶ در گیومری ارمنستان (لنیناکان شوروی سابق) است. نام مستعار شهر گیومری، شهر پدریست. او زیرنظر تمرینات عمویش، سرگئی واردانیان، از سال ۱۹۷۰ میلادی وزنهبرداری را شروع کرد و از همان ابتدا نشان داد که استعداد بالقوهای در این ورزش دارد. هیبت او چندان شبیه به وزنهبرداران معمول آن دوره نداشت و بیشتر به ژیمناستهای معروف شبیه بود اما یوریک در بلندکردن وزنههای پولادین، مهارت ویژهای داشت.
نخستین محک یوریک در مسابقات قهرمانی شوروی در سال ۱۹۷۷ بود که با قهرمانی او در میان بزرگان وزنهبرداری این کشور همراه بود. قهرمانی در لیگ وزنهبرداری شوروی در دهه ۱۹۸۰ میلادی برابر با قهرمانی جهان بود زیرا این کشور وزنهبرداران شهیری را در خود داشت و رقابتهای داخلی بسیار مهیجی داشت. او پس از قهرمانی در شوروی راهی مسابقات قهرمانی اروپا و جهان در سال ۱۹۷۷ شد و در کلاس وزنی ۷۵- کیلوگرم مسابقه داد. ابتدا این وزنهبردار ارمنی در مسابقات قهرمانی اروپا به مدال طلا رسید و سپس راهی مسابقات قهرمانی جهان در اشتوتگارت شد. یوریک در یکضرب وزنه ۱۵۲.۵ کیلوگرمی و در دو ضرب، وزنه ۱۹۲.۵ را بالای سر برد و در مجموع با ۳۴۵ کیلوگرم بالاتر از رقبای آلمانی خود به مدال طلای جهان رسید. پیتر ونزل آلمانی، از جمله وزنهبرداران بهنامی بود که یوریک موفق به پیروزی برابر آنها در دو تورنمنت قهرمانی اروپا و جهان شد.
او در سال ۱۹۷۸، کلاس وزنی خود در مسابقات اروپا و جهانی را تغییر داد و در دسته ۸۲.۵- کیلوگرم مسابقه داد تا برای حضور در این کلاس وزنی در المپیک آماده شود. یوریک که بسیار تشنه قهرمانی بود در مسابقات ۱۹۷۸ هاویروف جمهوری چک، به مدال طلای قهرمانی اروپا رسید. او در قهرمانی سال ۱۹۷۸ جهان که در شهر گتیسبورگ ایالت پنسیلوانیای آمریکا برگزار میشد، از عنوان قهرمانیاش دفاع کرد و با بلندکردن وزنه ۱۷۰ کیلوگرمی در یکضرب و ۲۰۷.۵ کیلوگرمی در دو ضرب، وزن مجموع ۳۷۷.۵ کیلوگرم را ثبت و مدال طلای دیگری را به مجموعه افتخارات خود اضافه کرد. موفقیت غول ارمنستانی وزنهبرداری شوروی، در قهرمانی جهان ۱۹۷۹ در سالونیکی یونان نیز ادامه داشت و او با ۱۷۰ کیلوگرم در یکضرب و ۲۰۰ کیلوگرم در دو ضرب، به سومین طلای جهانی خود رسید.
انتظارات از یوریک در کلاس وزنی ۸۲.۵- کیلوگرم المپیک بسیار بالا بود و مدیران ورزشی شوروی، امید بسیار زیادی برای طلای او داشتند. او نزدیک به سه سال در مسکو ساکن شده بود و زیرنظر پزشکان و مربیان درجه یک شوروی و با امکانات پزشکی و ماساژورهای فراوان، مهیای ورود به آوردگاه بزرگ خود شد. ابتدا وزنه ۱۶۵ کیلوگرمی تسلیم قدرت این وزنهبردار در نخستین حرکتش در المپیک شد. او سپس وزنههای ۱۷۲.۵ و ۱۷۷.۵ کیلوگرمی را بالای سر خود برد تا در پایان حرکات یکضرب، در صدر جدول المپیک جای داشته باشد. در دو ضرب، وزنههای ۲۰۵، ۲۱۵.۵ و ۲۲۲.۵ کیلوگرمی نیز بالای سر یوریک رفت تا او با مجموع ۴۰۰ کیلوگرم به مدال طلای المپیک مسکو دست یابد. او برای کسب طلای المپیک، رکوردهای جهان را جابهجا کرد.
پس از طلای المپیک، دو طلای قهرمانی جهان در سال ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱ جهان و دو طلای اروپا در همین سالها نیز به افتخارات یوریک افزوده شد. در سال ۱۹۸۲، این وزنهبردار به دسته ۹۰- کیلوگرم رفت و در این کلاس وزنی، به نقره جهان و اروپا در مسابقات ۱۹۸۲ لیوبلیانا رسید. بلاگوی بلاگوئف بلغار، رقیبی بود که پس از پنج سال، یوریک را از مدال طلای جهان و اروپا دور کرد. یوریک سپس در سال ۱۹۸۳ به وزن قبلی خود یعنی ۸۲.۵- بازگشت و مدال طلای قهرمانی اروپا و جهان را گرفت. او در مسابقات قهرمانی جهان در سال ۱۹۸۳، ۱۸۰ کیلوگرم را در یکضرب و ۲۱۲.۵ کیلوگرم را در دو ضرب بالای سر برد و با ۳۹۲.۵ کیلوگرم بالاتر از رقبای بلغاری و مجار خود به طلای جهان رسید. تحریم المپیک ۱۹۸۴ توسط شوروی، جهان را از دیدن رقابتهای وزنهبردار مطرح ارمنستانی محروم کرد. به جای المپیک، کشورهای بایکوتکننده المپیک، رقابتهایی را با نام بازیهای دوستی در سال ۱۹۸۴ برگزار کردند. یوریک در این مسابقات در دو حرکت یکضرب و دو ضرب خود، ۴۰۵ کیلوگرم را بالای سر برد و به جای طلای المپیک، طلای مسابقات دوستی را به دست آورد.
او در سال ۱۹۸۴ و در مسابقات قهرمانی اروپا که در شهر ویتوریا برگزار میشد، موفق به کسب مدال طلا نشد و مدال نقره اروپا را به دست آورد. مسابقات قهرمانی جهان در سال ۱۹۸۵ که در شهر سودرتالی سوئد برگزار میشد، آخرین حضور واردانیان در این مسابقات بود. او ۱۷۷.۵ کیلوگرم را در یکضرب و ۲۲۰ کیلوگرم را در دو ضرب بالای سر برد و بالاتر از آرسن زلاتف بلغار، به هفتمین طلای جهانی خود رسید. او قصد داشت تا برای المپیک ۱۹۸۸ آماده شود اما دولت شوروی، او را مجبور به خداحافظی از وزنهبرداری کرد. واردانیان در سال ۱۹۸۸ با افتخاراتی چون یک طلای المپیک، هفت طلا و یک نقره قهرمانی جهان، پنج طلا و دو نقره قهرمانی اروپا، چهار طلای قهرمانی شوروی و یک طلای جام دوستی از دنیای وزنهبرداری خداحافظی کرد.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سیاستمداران روسی سعی بر جذب بزرگان ورزش از جمله واردانیان داشتند اما این وزنهبردار افسانهای که پیش از فروپاشی، نماینده مردم ارمنستان در مجلس بود، به دلیل اختلافات سیاسی با دولت ارمنستان، به آمریکا کوچ کرد تا با فدراسیون وزنهبرداری این کشور همکاری کند. او در سال ۱۹۹۲ به موریپارک در ایالت کالیفرنیا کوچ کرد و دورادور به مسائل سیاسی ارمنستان میپرداخت و پیگیری میکرد. پس از روی کار آمدن سرژ سرکیسیان در سال ۲۰۰۹، واردانیان و خانوادهاش به ارمنستان بازگشتند تا یوریک به عنوان مشاور رئیس جمهور به کشورش خدمت کند. همسر او، النورا، یک لژسوار روسی بود که در سال ۱۹۸۳ با یوریک ازدواج کرد. حاصل ازدواج آنها، سه پسر بود. او در سال ۲۰۱۰ پس از برخورد اتومبیلش با یک تراکتور، دچار مصدومیت از ناحیه ساق پا شد و مجبور به جراحی شد. در طی این جراحی، یوریک دچار آمبولی شد و مدتی در کما به سر برد تا در ۱۳ می مرخص شد. او در سال ۲۰۱۴، سفیر ارمنستان در گرجستان شد و بدینگونه به فعالیتهای سیاسی خود ادامه داد. واردانیان در یک نوامبر ۲۰۱۸، در ۶۲ سالگی و در ایالات متحده آمریکا درگذشت.
