تماشای فوتبال با چاشنی رژه روی اعصاب

فوتبال، رویدادی است که تماشا کردنش به خودی خود از جذابیت بالایی برخوردار است اما صداهای مربوط به جو ورزشگاه و البته یک گزارشگر خوب، می توانند جذابیت اصلی آن را چند برابر کنند و به بیننده هیجان بدهند. در واقع یک گزارشگر خوب فوتبال، می تواند حکم چاشنی مخصوص یک غذا را داشته باشد که آن را خوش عطر و خوش‌مزه تر از حالت معمولش می کند.

اختصاصی طرفداری | چند سالی می شود که هواداران فوتبال که حالا بیشتر و آگاه تر از گذشته شده اند، از این چاشنی برای لذت بردن از بیشتر فوتبال بهره مند نیستند؛ یا گزارش بازی آن قدر خشک و بی روح است که تماشای بازی با صدای بسته تفاوتی نمی کند و یا این که تماشای یک مسابقه فوتبال، با چاشنی رژه روی اعصاب همراه است که این مسئله در نهایت بازهم می تواند به بسته شدن صدای تلویزیون منجر شود. کسانی که بازی تیم های یوونتوس و سمپدوریا در هفته ششم سری آ را تماشا کردند، می توانند تایید کنند که گزارشگر بازی چه رژه ای روی اعصاب آن ها رفت. تلفظ غلط نام ها؛ اشتباه عامدانه؟

در تابستان ۲۰۱۹، ماتیاس دِلیخت مدافع جوان هلندی از آژاکس به یوونتوس پیوست. در همان تابستان، یوونتوس در دیدار دوستانه گینس کاپ مقابل اینتر قرار گرفت که آن مسابقه از شبکه سه سیما به صورت زنده پخش شد. گزارشگر آن دیدار همچون بازی دیروز یووه و سمپدوریا، علیرضا علیفر بود که از همان دو سال پیش تاکنون، آقای علیفر اصرار دارد دِلیخت را دِلیت خطاب کند. معلوم نیست کجای دنیا، این بازیکن را دلیت تلفظ می کنند که “سرهنگ” روی این تلفظ اصرار دارد. دیلیت، کشف جدیدی که از نام مدافع یوونتوس انجام شد

گاهی اوقات هم شنیده شده که او همان دلیت را هم دیلیت گفته که یاد کلمه انگلیسی Delete می افتیم. مورد بعدی، اشتباهات پایه ای علیفر در تلفظ آواها و کلمات ایتالیایی است. حضور فدریکو برناردسکی در زمین و تلفظ “برنادشی” یکی دیگر از نکات آزاردهنده برای هواداران یوونتوس بود. در ایتالیایی، اکثر اوقات حروف sch “اسک” و sc “ش” تلفظ می شوند اما این گزارشگر باسابقه، برای تلفظ کردن نام هایی که این حروف را دارند ۱۸۰ درجه اشتباه عمل می کند؛ در واقع او Bernareschi را برناردشی و De Sciglio را دی اسکیلیو خطاب می کند. هواداران یووه می توانند خوشحال باشند که ماتیا دی شیلیو در این بازی به میدان نیامد چرا که علاوه بر سطح فنی پایین این بازیکن، مجبور نبودند یک تلفظ اشتباه دیگر را بشنوند. فدریکو کیه سا! نیز از ابداعات نوین گزارشگر دیدار یوونتوس و سمپدوریا بود. از تلفظ اشتباه بقیه بازیکنان تیم های دیگر، صرف نظر می کنیم چرا که تلفظ اشتباه اسم چهار بازیکن از یک تیم هم در نوع خودش عجیب است.

عجیب تر این جاست که در همان بازی مذکور یوونتوس و اینتر هم علیفر، برناردسکی را اشتباه تلفظ می کرد و این نشان می دهد که او از دو سال پیش تاکنون توجهی به انتقادات نداشته و یا شاید هم عامدانه این اشتباهات را مرتکب می شود تا بتواند توجهات را در فضای مجازی و دست به دست شدن کلیپ های فان، جلب کند. این فرضیه ای است که نمی توان آن را دست کم گرفت زیرا علیفر طی سالیان اخیر از فریادهای توی دروازه گرفته تا انتقادات بی پایه به پپ گواردیولا، همواره سعی کرده در فضای مجازی چهره مشهورتری شود. دلیلش هر چه که باشد، یک گزارشگر استاندارد اگر هم نتواند اسم بازیکنی را درست تلفظ کند، باید در پی اصلاح آن برای دفعات بعدی باشد که شاهد چنین امری نبوده ایم. آشنایی جامع با “آنلی فامیلی” و ریتمی که منظم نیست

همان طور که گفتیم، وظیفه یک گزارشگر خوب این است بداند در چه مقاطعی از بازی، ریتم گزارش را آرام کند و در چه مقاطعی به آن هیجان بدهد. برای مثال؛ گزارشگران آلمانی وقتی بازی هیجان خاصی ندارد، سکوت می کنند و یا در گزارش انگلیسی، وقتی ریتم بازی کند شود، مفسر اطلاعاتی که جمع آوری کرده را می گوید. با این حال در گزارش بازی یوونتوس و سمپدوریا وقتی دوربین روی آندره آ آنیلی، رییس یوونتوس رفت، علیفر بدون توجه به ریتم بازی به مدت دو دقیقه، قصه خاندان “آنِلَی” (تلفظ صحیح: آنیِلی) را تعریف کرد، آن هم بدون این که صحنه دریافت کارت زرد بازیکن سمپدوریا و موقعیت گل یوونتوس را به موقع گزارش کند. “آنلی فامیلی” آن هم به زبان ایتالیایی! یکی دیگر از قسمت هایی بود که درباره اش توضیحی نداریم. وقتی تیمی در حال حمله است و یک موقعیت خلق می کند، چه لزومی دارد به جای گزارش آن صحنه، تاریخچه مالکیت آن باشگاه، آن هم با اطلاعاتی نه چندان کامل مرور شود؟ مدت هاست گزارشگران صدا و سیما، معمولا سعی دارند بخش قابل توجهی از گزارش را با خواندن فکت ها یا اطلاعات جانبی از بازیکنان و تیم ها، پر کنند اما ویکی پدیا خوانی، تعداد مثلا بازی های ملی فلان بازیکن یا یک سری آمار به درد نخور دیگر از سوی علیفر، حوصله سربرتر از حد معمول شده است. 

از منظم نبودن ریتم گفتیم؛ در برخی از مقاطع بازی با گزارش علیفر، به بیننده این حس القا می شود که در حال تماشای راز بقاست تا مسابقه فوتبال؛ گویی که یوزپلنگ در کمین آهو نشسته تا او را شکار کند. در برخی از صحنه های حساس، مثل گل سوم یوونتوس، گزارش بی روح و آرام می شود و در برخی صحنه هایی که چندان حساس نیستند، گزارش هیجان انگیز و با تن صدای بالا دنبال می شود. در برخی از مقاطع هم لحن او طوری حق به جانب می شود که انگار بیننده هیچ درکی از فوتبال ندارد و فقط خودش عقل کل فوتبال است که این نیز یکی از نکات آزاردهنده برای بیننده چنین گزارشی است. می توان گفت شاید چند سال پیش و داستان معروف “دولاب امیر” و آن توی دروازه های معروف، این سبک از گزارش بامزه و جالب بود اما دیگر چنین اشتباهات و گاف هایی، ذره ای نمی تواند برای مخاطب آگاه، خنده دار باشد بلکه بیشتر آزار دهنده است.