پیروز قربانی : علی دایی من را فیلم باز کرد

یکی از ویژگی های محله جوادیه تربیت ورزشکاران، کشتی گیران و فوتبالیست های مستعدی بود که به رده های مختلف ملی معرفی شده و برای این مملکت افتخار کسب کردند، یکی از این جوانان ورزشکار و فوتبالیست پیروز قربانی است.

سال هاست خودش را می شناسم و پیش از آن پدر مرحومش را که یکی از پرچمداران و لوطی های محله جوادیه بود.

به خاطر ذات جنوب شهری بودن، نگارنده از دیرباز مطالعات و تحقیقاتی در باب لوطیان شهر تهران و حتی فرزندان آنها داشته و به خوبی با پدر پیروز قربانی آشنا بودم. در مراسم تشییع و خاکسپاری پدرش، بازیکنان و مربیان استقلال از حضور پررنگ جماعت پهلوان، داش مشتی و پرچمداران تهران با تعجب حرف زده و باور نمی کردند آن همه آدم به مراسم آمده باشند.

شاید فکرش را نمی کردم پیروز قربانی تحصیلکرده، باسواد و اهل مطالعه این چنین با شوق و ذوق از پدر لوطی خودش صحبت کند و شاید پیش از این فقط دکتر محمد دادکان را با این روحیه دیده بودم.

به کاپیتان سابق استقلال ارادت زیادی داشته و دارم که خودش هم می داند اما با شنیدن صحبت هایش درخصوص پدر، ارادتم بیشتر شد.

این بار در حالی سراغ پیروز قربانی رفتم تا از گذشته ها صحبت کنیم که نه سئوالی از قبل آماده کرده بودم و نه خودش خبر داشت!

با این وجود مدافع سابق تیم ملی و استقلال درحالی با رویی باز و مهربانانه پاسخگوی پرسش هایم شد که در رستوران مشغول سفارش غذا بود و … جا دارد از این دوست قدیمی تشکر کنم. با این مقدمه نسبتا بلند از شما دعوت می کنم مصاحبه خبرورزشی با پیروز قربانی را بخوانید؛

 فوتبالیست تحصیلکرده ترکیب نایاب و کمیابی در فوتبال ماست. پیروز قربانی اما یکی از فوتبالیست های تحصیلکرده کشورمان محسوب می شود. توضیحی می دهید؟

درس من خیلی خوب بود و همیشه در مدرسه شاگرد اول بودم. باورتان نمی شود اما همواره معدل من ۲۰ می شد و شاید اگر دنبال فوتبال نمی رفتم در زمینه درسی می توانستم به مدارج بالاتری هم برسم.

مهدی مهدوی کیا هم شاگرد اول کل مدرسه ما (مشهدی رحیم، منطقه ۱۴)  بود اما فوتبال و اردوهای مختلف ملی اجازه نداد ادامه تحصیل دهد. این درحالیست که شما فوق لیسانس خود را گرفتید؟

خانواده من، برادر و خواهرانم همه درسخوان بودند و این علاقه از قدیم وجود داشت. ابتدا مدیریت صنعتی را از دانشگاه سراسری گرفتم و سپس تا مقطع فوق لیسانس مدیریت ورزشی ادامه دادم.

رشته تحصیلی شما در دبیرستان چه بود؟

ریاضی فیزیک می خواندم. همان اوایل مهندسی متالوژی دانشگاه سراسری قبول شدم اما مجبور شدم فوتبال را انتخاب کنم و چند سال بعد مدیریت صنعتی خواندم.

پیروز قربانی اهل جنوب شهر تهران است. بچه جوادیه بودن با درسخوان بودن جور در می آید؟

(می خندد) به محله قدیمی خودم همیشه افتخار می کنم. من هم بچگی کردم، شیطنت کردم، بازی کردم و حتی بارها و بارها در کوچه و خیابان دعوا کردم تا خودم را بالا بکشم. بچه های جوادیه یا اصولا پایین شهر تهران تک بُعدی نبوده و نیستند. درسخوان بودم اما همیشه پایه فوتبال گل کوچک و زمین خاکی بودم. گروهی بچه محل بودیم که سال ها حتی تا اواسط حضورم در استقلال هفته ای یک بار دور هم جمع می شدیم و در زمین خاکی فوتبال بازی می کردیم. رفاقت من و این بچه محل هایم بیشتر از ۳۰ سال ادامه داشته است.

از آن جمع کسی هم بود که مثل خود شما معروف شود؟

معروف به آن صورت نه ولی روی رفاقت آنها همیشه و تا ابد می شود حساب باز کرد.

کس دیگری هم از خانواده شما در زمین خاکی بازی می کرد؟

برادرم مجتبی قربانی مهاجم تیم شهدای جوادیه بود و فوتبالیست خوبی می توانست شود منتهای مراتب به خاطر درس و تحصیل قید ورزش حرفه ای را زد.

خدا پدرشما را بیامرزد. می دانم یکی از لوطی های محله جوادیه و جنوب شهر تهران بود که اسم و رسم زیادی هم داشت. آن مرحوم مشکلی با فوتبال بازی کردن پیروز قربانی نداشت؟

نه تنها مخالف نبود بلکه همیشه من را تشویق می کرد. (با شوق فراوان) همیشه به وجود پدرم افتخار کرده و آرزو می کنم کاش نوک سوزن از مرام و معرفت او را داشتم.

درجمع فوتبالیست ها دکتر محمد دادکان همیشه از پدرش که از یکه بزن های قدیم تهران بوده به نیکی یاد می کند.

بله، حاج مصطفی پادگان (لقب پدر دکتر دادکان) از چهره های بنام و پرچمداران اسبق تهران بوده است. مردمدار، مشتی و دست به خیر که هنوز هم اسمش ورد زبان بچه های جنوب شهر تهران است.

زمانی که دکتر محمد دادکان رئیس فدراسیون فوتبال بود فرصتی پیش آمد که در این رابطه صحبت کنید. شما وجوه اشتراکاتی به هر حال داشتید؟

نه، اصلا چنین اخلاقی نداشتم و نمی خواستم از نفوذ یا آشنایی پدرم استفاده کنم. پدرم یکی از بزرگان محل، بچه هیئتی و به اندازه خودش لوطی و پرچمدار بود اما حتی اجازه نمی دادم سرتمرین یا بازی‌هایم بیاید!

چرا؟

 دوست نداشتم. یک بار بنده خدا یواشکی آمده بود بازی من را دیده بود و وقتی خبردار شدم رفتم منزل و گفتم خواهش می کنم دیگر سر مسابقات من نیایید!

دلیلش را نگفتید؟

می خواستم روی پای خودم بایستم. یک غروری نزد ما بچه های پایین شهر همیشه بوده که دوست نداشتیم دیگران فکر کنند با حمایت یا پارتی بازی پدر بالا آمدیم. من همیشه این روحیه را داشتم.

با چنین مشخصاتی شاید تصور عمومی بر این بود که پیروز قربانی در زمین مسابقه یک فوتبالیست به قول معروف بزن بهادر و دعوایی شود؟

نه، لوطی بودن فقط به بزن بهادر بودن نیست. ادب، معرفت و انسانیت همیشه مرتبه ای بالاتر دارد و…

درست است. خدابیامرز طیب حاج رضایی بچه محل ما بود. شاید بودند کسانی که ۱۰ برابر طیب خان دعوا کردند اما اسمی نشدند چون کارهایی انجام دادند که نباید می کردند. طیب خان بیشتر از دعواهایش، جهیزیه داد، برای افراد بی بضاعت مسکن تهیه کرد و خیلی ها را سرکار برد تا اسمی ماندگار در تاریخ لوطی گری تهران و ایران برای خودش دست و پا کند.

منظورم همین موارد بود. دعوا کردن، کتک زدن و زندان رفتن و… بخش کوچکی از کتاب لاتی و لوطی گری است و بالاتر از آن ادب، مردمداری، سفره داری و دستگیری از مردم است.

ولی نمی شود کتمان کرد که به هرحال به بازیکنان لوطی منش علاقه بیشتری داشتید. پوشیدن پیراهن شماره ۲۰ مهدی هاشمی نسب در استقلال و… توضیح می دهید؟

همیشه به رفاقت با مهدی هاشمی نسب افتخار کرده و می کنم. او هنوز هم از دوستان خوب، مشتی و با معرفت من است که با یکدیگر در ارتباط هستیم. زمانی که از استقلال جدا شد خیلی ناراحت شدم. می توانست چند سال دیگر در استقلال با قدرت بازی کند اما به هرحال رفت. .وقتی رفت از خودش اجازه گرفتم شماره ۲۰ او را بپوشم که با بزرگواری اجازه داد و خیلی هم استقبال کرد.

خاطره ای هم از مهدی هاشمی نسب دارید؟

هرگز فراموش نمی کنم سال ۱۳۸۰ را که مادرم از دنیا رفت. من جوانی بودم که از تیم امیدهای استقلال گاهی در تمرین بزرگسالان شرکت می کردم و حتی معلوم نبود بتوانم به این رده برسم یا نه؟ با این وجود روز مراسم دیدم مهدی هاشمی نسب که چهره سرشناس فوتبال ایران بود و از پرسپولیس به استقلال آمده بود به همراه محمود فکری در آن مراسم ختم شرکت کرد. آن کار مهدی هاشمی نسب و محمود فکری را هرگز فراموش نخواهم کرد.

خداوند مادرتان را رحمت کند. می خواهم به ۴ سال بعد برویم و دربی ۵۸ که استقلال با گل دقیقه ۹۳ پیروز قربانی یکی از تاریخی ترین بردهای خود مقابل پرسپولیس را تجربه کرد. تصور خودم درآن مقطع این بود که پیروز قربانی می تواند چند سال نان آن گل را بخورد اما…؟

(با تعجب) چه طور؟!

به هر حال شاید فکر می کردم شما فیکس تیم ملی شوید و…

شاید اگر نگرش امروز را داشتم همین اتفاق می افتاد. یک مقدار به طرز تفکر خودم برمی گشت و بخشی هم به مربیان تیم ملی برمی گشت که فقط بازیکنان خاصی را می دیدند.

مشکل بخش اول که نگرش خودتان بود چه بود؟

اینکه بازی در استقلال یعنی تمام! فکر می کردم همین که فیکس استقلال باشم کافی است و البته کم تجربه بودم.

و اما مربیان تیم ملی؟

من نمی خواهم از برانکو ایراد بگیرم. به هرحال مربیان در خط دفاع به ویژه مرکز آن همواره دنبال زوج سازی هستند و شاید اصل ماجرا همین بوده باشد. هرچند دعوت برخی مدافعان ضعیف از یک باشگاه خاص درآن مقطع انتقادات کارشناسان و رسانه های زیادی را به دنبال داشت.

منظورتان باشگاه فولاد در آن مقطع است؟

قبول دارم مربیگری سلیقه ای است اما حمایت مربیان تیم ملی از برخی مدافعان ضعیف دیگر خیلی تابلو بود! یکسری ها واقعا شایسته دعوت به تیم ملی نبودند ولی فیکس هم بازی می کردند و … گذشته ها گذشته است و دیگر شکایتی ندارم.

از حضور در استقلال و بازی در این تیم چقدر رضایت دارید؟

خیلی! ۳ قهرمانی در لیگ برتر، ۲ بار قهرمانی درجام حذفی و سال ها خاطره که با دنیا عوض نمی کنم.

دوره ای هم بوده که از بازی در استقلال لذت نبرده باشید؟!

نه این طور اما یکی از بزرگ ترین اشتباهات مدیریتی شاید تعویض مرحوم ناصر حجازی و آوردن فیروز کریمی بود. شاید خود آقای فتح الله زاده هم تصور نمی کرد گزینه مورد نظرش این قدر ضعیف عمل کند. آن دوران نه تنها برای من بلکه خیلی از بازیکنان استقلال سخت بود. نتایج هم که مشخص است.

ولی فیروز کریمی یک مربی جوان و کم تجربه نبود و با کوهی از افتخار و تجربه به استقلال آمده بود. شاید به خاطر دواندن بازیکنان استقلال در استادیوم آزادی پس از شکست برابر صنعت نفت آبادان این حرف را می زنید؟

اتفاقا من جزو کسانی بودم که آن روز ندویدم و جلوی این کار بسیار زشت فیروز کریمی ایستادم. آن کار فقط یک شو آف و فرار به جلوی سرمربی بود. من گفتم دنبال درگیری و دعوا نبودم اما تربیت خانوادگی ام به گونه ای بود که جلوی حرف زور سر خم نمی کردم و می ایستادم. به همین خاطر حدود نیم فصل اخراج شدم.

در ادامه با آمدن امیر قلعه نویی شرایط عوض شد؟

بله، همان سال قهرمان جام حذفی کشور و سال بعد آن لیگ برتر شدیم.

فکر می کنم بیشترین همکاری در استقلال به عنوان بازیکن را با امیر قلعه نویی داشتید. الان رابطه شما با او چه طور است؟

رابطه ای معمولی است. من بازیکن بودم و امیر قلعه نویی سرمربی استقلال و خاطرات خوبی هم داریم اما خودم همیشه و حتی با بچه محل هایم هم رابطه مشخصی داشته و خط قرمزهایی همواره برای خودم گذاشته ام.

پس از ۹ فصل بازی در استقلال مجبور شدید به مس کرمان بروید. از آن جدایی بگویید؟

متأسفانه یکسری اتفاقات افتاد که مجبور به جدایی شدم. یکسری که اصلا دوست ندارم حتی اسمشان را بیاورم نمی خواستند پیروز قربانی در استقلال باشد. با خودم گفتم به کرمان می روم و دوباره به استقلال برمی گردم اما… نشد! البته ناشکر نیستم و شاید دو سه بازیکن باشند که از جوانان استقلال به بازوبند کاپیتانی بزرگسالان این تیم رسیده باشند. من، مهدی پاشازاده و صادق ورمزیار جزو معدود کسانی هستیم که از جوانان به بازوبند کاپیتانی استقلال رسیدیم که غرورانگیز است.

در همان مقطعی که درحال جدایی از استقلال بودید در مغازه فروش محصولات ویدئویی هزاردستان در خیابان ولیعصر تقاطع خیابان شهید مطهری با هم برخورد کردیم. ما جمعی خبرنگار فیلم باز بودیم و باور نمی کردیم یک فوتبالیست هم در پاتوق همیشگیمان حاضر شود؟

بله، تماشای فیلم سینمایی یکی از تفریحات قدیمی من است. همین الان هم بیش از ۴ هزار حلقه DVD فیلم سینمایی دارم که همه را آرشیو کردم. با وسواس خاصی جایی برای این فیلم ها تعبیه کرده و آمار تک تک را دارم.

اگر اجازه بدهید یک مقدار از فضای فوتبال فاصله بگیریم. این علاقه به سینما از کجا آمده است؟ معمولا فوتبالیست ها خیلی فیلم باز نیستند که …

راستش را بخواهید از فوتبال آمد! من علاقه زیادی به علی دایی داشته و دارم و یک جورهایی این چهره بین المللی فوتبال ایران من را فیلم باز کرد!

جدا؟!

بله، به همراه تیم ملی در کشور چین بودیم که علی دایی به بازار رفت و با یک دسته بزرگ DVD و فیلم خارجی برگشت! پرسیدم علی آقا اینها چیست که گفت فیلم سینمایی و من هم از همان روز بیشتر علاقمند شدم و الان خودم آرشیو کاملی از هرنوع فیلمی فکرش را بکنید جمع آوری کرده ام.

البته بچه های جنوب شهر تهران اغلب با فیلم هایی مثل قیصر و گوزن ها عشق فیلم شده و…

فیلم های استاد کیمیایی و آقای وثوقی را که بارها و بارها دیده و می بینم. اتفاقا موافق واژه فیلمفارسی هم نیستم و معتقدم در آن دوره کارگردانانی مثل کیمیایی، مهرجویی، حاتمی، نادری، گُله و… نابغه و بسیار با استعداد بودند.

فیلمفارسی اصطلاحی است که نخستین بار توسط هوشنگ کاووسی در مجله فردوسی برای سینمای عامه‌پسند ایران به کار برد درحالی که درهمان مقطع هم شاهکارهای سینمایی نظیر گاو، قیصر، تنگسیر، رگبار و… از دل سینما بیرون آمده بود.

سینما و اساتید آن در هر ژانر و دورانی قابل تقدیر بوده و هستند.

هنرپیشه مورد علاقه پیروز قربانی چه کسی است؟

من همیشه دو هنرپیشه را ستایش کرده ام چون هرگز فیلم بد و ضعیف نداشته اند. یکی دنزل واشنگتن بوده است و دیگری راسل کرو!

و کارگردانی که کارهایش را بیشتر دوست داشته باشید؟

کارگردان های خارجی زیادی هستند که واقعا نمی توان یکی یکی اسم آورد اما از میان ایرانی ها در عصر فعلی به کارهای ابراهیم حاتمی کیا و محمد حسین لطیفی علاقه بیشتری دارم.

با توجه به علاقه ای که به سینما دارید تا به حال پیشنهادی برای بازیگری داشتید؟

نه پیشنهاد داشتم و نه علاقه دارم وارد این عرصه شوم. به هرحال هر کسی را بهر کاری ساخته اند.

دلیل این پرسش موفقیت پژمان جمشیدی در سینماست. فکرش را می کردید یک فوتبالیست تبدیل به یکی از پولسازترین هنرپیشه های این مملکت شود؟

باعث افتخار ما فوتبالی هاست و من وقتی موفقیت های پژمان را در سینما و تلویزیون می بینم لذت می برم. زمانی که در بدو ورود به سینما برخی اهالی این رشته یا خبرنگاران سینمایی برخورد بدی با پژمان جمشیدی داشتند یا حتی گاهی این موضوع به تمسخر گرفته می شد بسیار ناراحت می شدم. با این حال خوشحالم او راه خودش را پیدا کرد و بی توجه به آن رفتارهای زشت توانست خودش را به شدت به سینما تحمیل کند. همه فیلم های پژمان جمشیدی را دیده و از تمام آنها لذت برده ام.

برگردیم به فوتبال! روز خداحافظی و صبای قم… خودتان توضیح می دهید؟

در تیم صبای قم بازی می کردم و به نوعی بازیکن بزرگ تر تیم محسوب می شدم. باشگاه حق بازیکنان را نمی داد و من به عنوان بزرگ تر بچه ها باید اقدامی می کردم. مصاحبه ای انجام دادم که باشگاه ۲ هفته من را اخراج کرد. به همراه همسرم به شمال کشور مسافرت کرده بودم که تلفن همراهم زنگ خورد. پشت خط سرپرست تیم صبای قم بود و مقدمه چینی کرد تا جریمه ام را بگوید و وقتی اسم اخراج را آورد همان جا تلفن را قطع کرده و به همسرم گفتم خداحافظ فوتبال! به همین راحتی و بدون هیچ برنامه ریزی قبلی تصمیم به خداحافظی از بازی گرفتم و به قول معروف کفش هایم را آویزان کردم.

ایده مربیگری از چه زمانی شروع شد؟

باور نمی کنید اما دوران سرمربیگری کُخ در استقلال من از تمرینات این مربی کاربلد آلمانی نُت برداری می کردم. از همان زمان به مربیگری علاقمند شدم و سعی کردم زبان انگلیسی خودم را تقویت کنم. الان خدا را شکر به قدری پیشرفت کردم که حتی گاهی فکر می کنم بتوانم کتاب ترجمه کنم یا حتی در این عرصه فعالیت کنم.

در سال های مربیگری هم پیشنهادات خوبی به عنوان دستیار از استقلال و تیم های بزرگ داشتید اما فقط با ابراهیم صادقی کار کردید. اگر زودتر دستیار می شدید بهتر نبود؟

قبول دارم یکسری تصمیمات عجولانه گرفتم اما از اول هدف من سرمربیگری بود. شاید می توانستم با قبول پیشنهادات خوب به عنوان دستیار سرعت بیشتری به روند مربیگری خودم بدهم.

البته خیلی ها معتقدند در فوتبال امروز ایران پیدا کردن تیم خوب و پولدار نیازمند لابی کردن و داشتن یکسری ارتباطات خاص است. با این حرف موافقید؟

دقیقا درست است. در فوتبال ایران و با رشد مدیران غیرفوتبالی دیگر هیچ قاعده و قانونی برای انتخاب مربی وجود ندارد. من که عمری بازی کردم این موضوع را متوجه می شوم و می بینم طرف امسال تیم می اندازد و بلافاصله فردایش تیم جدید می گیرد اما یکسری مربیان توانمند دائم باید خانه نشین شوند.

در مربیگری بیشتر علاقمند به سبک کاری چه کسی هستید؟

پپ گواردیولا یک پدیده نادر در مربیگری است. وقتی فیلم بازی های تیم گواردیولا را نگاه می کنید انگار مشغول تماشای یک فیلم اکشن هستید. استاد اوست و بقیه مثل کلوپ، توخل و … دنبال گواردیولا! البته به یک مربی مؤلف هم علاقه دارم که مارچلو بیلساست. چنین مربیانی فلسفه آینده فوتبال دنیا را تعیین می کنند.

در فوتبال ایران هم مربی مؤلف داریم؟

نه تنها نداریم بلکه بسیار از این تعریف دور هستیم. شاید به همین دلیل هم باشد که وقتی به لیگ قهرمانان می رویم آسیا به فوتبال ما می خندد!

سقف آرزوهای پیروز قربانی در فوتبال و زندگی؟

سقف یا رؤیای خاصی ندارم. با اخلاق و روحیات خاص خودم جلو می روم و تا یک جایی پیش می روم ببینم چه می شود؟ شاید هم از این فوتبال سوت شوم اما از اخلاق، قواعد و خط و خطوطی که برای خودم گذاشته ام عدول نخواهم کرد. در زندگی هم بزرگ ترین هدف من تأمین زندگی خانواده و پسرم است. بتوانم پدر خوبی باشم و اجازه ندهم این دنیای مادی دغدغه های زیادی به خانواده ام بدهد. همین!

به عنوان سئوال آخر می خواهیم تیم منتخب همبازیان پیروز قربانی در طول دوران فوتبال را جویا شویم؟

دروازه بان پرویز برومند را انتخاب می کنم. سهراب بختیاری زاده و مهدی هاشمی نسب مدافعان وسط مورد علاقه ام بوده و هستند. سمت راست خط دفاعی متعلق به محمد نوازی است و سمت چپ علیرضا نیکبخت واحدی! محمود فکری هافبک دفاعی این تیم می تواند باشد و جلوی او به عنوان هافبک هجومی کریم باقری را می گذارم که یک گلزن ذاتی بود. من کنار جان واریو بازی کردم و می دانم چه هافبکی بود به همین خاطر او را هافبک چپ و مجتبی جباری را در سمت راست خط میانی می گذارم. زوج خط حمله مورد علاقه من هم علی دایی و رضا عنایتی خواهند بود.

و سرمربی این تیم؟

شادروان ناصرحجازی.

خبرورزشی