اینفوگرافی ؛ نگاهی به عملکرد خط دفاعی استقلال تهران وینفرد شفر

آنچه استقلال وینفرد شفر را نسبت به دوران پیش از سرمربی آلمانی متفاوت کرده نه تغییر نفرات درون زمین است و نه حتی دگرگونی جدی سیستماتیک. شفر با سازماندهی مناسب و ایجاد ساختاری منسجم در تار و پود استقلال موفق شد مخروبه‌ای که تحویل گرفت را به این آبادی برساند. تزریق عمیق نظم در تیمی که درگیر یک بلبشوی مبهم بود. زمانی که خریدهای میلیاردی به ستاره‌های کاغذی تبدیل شده بودند و انگار هیچ کورسوی روشنی در آینده‌ کلاف سردرگم استقلال دیده نمیشد. شفر اما مثل یک منجی استقلال را از غرق شدن نجات داد و آّبی‌ها با فرماندهی این مربی به ساحل آرامش رسیدند.

استقلال پیش از وینفرد شفر ۸ بار در ۸ بازی دروازه‌اش باز شده بود و حریفان، به طور میانگین در هر بازی با ثبت حداقل ۴ پاس کلیدی بارها روی دروازه آبی‌پوشان موقعیت‌های خطرناک می‌ساختند. در اوضاع نابسامان دفاعی استقلال تعداد شوت‌های در چارچوب حریفان هم در هر بازی به طور میانگین حدود ۴ بود که در آخرین بازی‌های حضور منصوریان روی نیمکت آبی‌ها رفته رفته این تعداد و البته تعداد موقعیت‌های خطرناک حریفان بیشتر هم شد. از همان اولین بازی‌های حضور شفر اما ورق برگشت و ساختار دفاعی استقلال سر و سامانی منظم به خود گرفت و حالا آمارهای دوران حضور سرمربی آلمانی نشان از تغییراتی بزرگ دارد. استقلال در ۱۷ حضور شفر در لیگ برتر فقط ۵ بار دروازه‌اش باز شده و نظم تیمی آبی‌پوشان در حفظ انسجام دفاعی اجازه موقعیت‌سازی را هم از حریفان گرفته است. میانگین تعداد پاس‌های کلیدی حریفان در دوران شفر به کمتر از ۳ پاس در هر بازی رسیده و این پاس‌ها هم به مراتب کمتر از دوران پیش از شفر به شوت‌های در چارچوب تبدیل می‌شوند. آماری که نتیجه آنالیز کامل کادرفنی جدید استقلال از حریف هر هفته آبی‌پوشان است. شفر با ایجاد دیوارهای دفاعی پرتعداد در نقاط مختلف زمین و بستن فضاهای خالی تا سرحد ممکن، اجازه تفکر خلاقانه را از بازیکنان حریف می‌گیرد و زمان لازم برای تصمیم‌گیری را به بازیکن تیم مقابل نمی‌دهد. این، نه تنها تعداد پاس‌های کلیدی و در نتیجه تعداد موقعیت‌های خطرناک حریفان را به اندازه قابل توجه‌ای کم کرده؛ که حتی روی شوت‌های بازیکنان تیم مقابل هم تاثیرگذار بوده. تقریبا غالب شوت‌هایی که در دوران وینفرد شفر به سمت دروازه استقلال زده می‌شود در شرایطی است که مهاجم تمرکز لازم را ندارد و تحت فشار یک یا چند مدافع آبی‌پوش است. روندی که در نرخ تبدیل شوت به گل به وضوح مشاهده می‌شود. پیش از حضور شفر در استقلال ۱۰ درصد شوت‌های حریفان به گل تبدیل میشد؛ و حالا این نرخ با کاهش شدید به ۲ درصد رسیده است. این کاهش قابل توجه تبدیل شوت به گل جدا از این که نشان‌دهنده آماده‌تر شدن دروازبانان استقلال است فشار تاثیرگذار مدافعان روی مهاجم صاحب توپ و از دست رفتن تمرکز مهاجم هنگام شوتزنی را می‌رساند.

سازماندهی دفاعی درست تیم زمانی که حریف توپ را در اختیار دارد هم اجازه خلق موقعیت را تا حد زیادی از تیم مقابل گرفته و هم بازپس‌گیری توپ در همان میانه میدان باعث افزایش قابل توجه ضدحملات در دوران شفر شده است. نقشی که با حضور فرشید باقری و امید ابراهیمی در جلوی خط دفاعی؛ و پرس کنترل شده سه هافبک هجومی و تک مهاجم آبی‌ها در فضایی نزدیک به هافبک‌های دفاعی و میانه زمین به خوبی اجرا می‌شود. ابراهیمی و باقری اما مهمترین نقش را در بر هم زدن بازی حریفان دارند. مهمترین شکل مداخله در جریان هدفمند بازی حریف و جلوگیری از شکل‌گیری حملات، برنده شدن در نبردهای تن به تن و قطع پاس‌های بازیکنان تیم مقابل است. پس آمار تکل‌های موفق(توپ‌گیری در نبردهای تن به تن) و قطع پاس‌ها می‌تواند معیار مناسبی برای بررسی عملکرد دفاعی بازیکنان یک تیم باشد. طبق آمار کنفدراسیون آسیا هر کدام از این دو بازیکن ۱۳ واکنش دفاعی(قطع توپ+تکل موفق) ثبت کرده‌اند و بعد از وریا غفوری بهترین عملکرد را بین همه بازیکنان استقلال دارند(۱۴). پوزیشن میانگین بازیکنان آبی‌پوش در بازی خانگی برابر العین هم نشان می‌دهد مهره‌های هجومی استقلال در جبهه اول پرس، نزدیک به ابراهیمی و باقری در حفظ نظم دفاع تیمی استقلال نقش ویژه دارد و دو هافبک دفاعی وینفرد شفر هم نزدیک به یکدیگر و درست در میانه زمین خودی سعی در بستن همه فضاهای خالی جلوی مدافعان مرکزی و پشت هافبک‌های تهاجمی دارند.

گراف تکل‌های موفق بازیکنان استقلال در بازی برگشت برابر العین نشان می‌دهد بازیکنان استقلال برای دفاع از دروازه منتظر نزدیک شدن بازیکنان حریف به باکس دفاعی نمی‌مانند و پیش از ورود مهاجمان به منطقه خطر توپ‌شان را تکل می‌کنند. البته قرار گرفتن غالب تکل‌ها در نیمه زمین خودی نشان می‌دهد مهاجمان استقلال هم عجله‌ای برای پرس روی بازیکن صاحب توپ حریف ندارند و تا رسیدن بازیکن به نیمه‌های زمین صبر می‌کنند.

همچنین گرافی که قطع توپ‌های بازیکنان آبی‌پوش در بازی برگشت برابر العین را نشان می‌دهد هم همین روند را اثبات می‌کند. انسجام دفاعی آبی‌ها و تلاش برای بر هم زدن بازی حریف از نیمه زمین خودی شروع می‌شود و کمتر پیش می‌آید که بازیکنان استقلال اجازه بدهند مهاجم حریف وارد باکس دفاعی‌شان شود.

استقلال به جز تیام بازیکن تازه‌وارد تاثیرگذاری در دوران وینفرد شفر نداشته و آنچه ما را امروز با استقلالی متفاوت با ابتدای فصل روبه‌رو کرده بازسازی اساسی یک سازمان دفاعی ناکارامد است که حالا انسجام و استحکام‌اش العین همیشه آزاردهنده را برابر آبی‌پوشان درمانده کرد. العینی که فصل گذشته در امارات به همین تیم ۶ گل زده بود اما این بار در دو بازی رفت و برگشت سه بار دروازه استقلال را باز کرد که حداقل یک گل را هم باید لطف داور به تیم اماراتی دانست. استقلال شفر در لیگ برتر هم فضای ناامیدی ابتدای فصل را از بین برد و تیم از هم پاشیده را با ثبت نتیجه‌ای تاریخی به رکورددار بسته نگه داشتن دروازه‌اش تبدیل کرد. کلین‌شیت‌هایی که اعتماد به نفس آبی‌ها را به اوج رساند و استقلال قعرنشین هفته‌های ابتدایی را حالا به رتبه‎های بالایی جدول عادت داده تا بعد از پرسپولیس جدی‌ترین گزینه برای کسب سهمیه لیگ قهرمانان آسیا باشد؛ و البته یک پای فینال جام حذفی.

متریکا