ایستادگی یکتنه فردوسیپور ؛ او بدون ترس و واهمه از کسی از معادلات و ناپاکیهای فوتبال در ایران پرده برمیدارد
عادل فردوسیپور؛ «جورکشِ» کمکاری مدیران
عادل فردوسیپور بهعنوان تهیهکننده و مجری برنامه ۹۰ نقش مهمی در ادامه حیات آن داشته است. مجری محبوب برنامه ۹۰ بهواسطه سلامت اخلاقی و حرفهایاش و مسئولیتی که روی دوش خودش حس میکند توانسته در همه این سالها برنامه را زنده نگه دارد.
برنامه ۹۰ بدون هیچ تردیدی، یکی از بهترین و مؤثرترین تولیدات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. نهفقط در محدوده برنامههای اختصاصی ورزشی بلکه در میان همه تولیدات تاریخ صدا و سیما. اولین قسمت این برنامه روز ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ پخش شد و از آن روز به بعد در همه این سالها بهطور بیوقفه هر هفته (بهجز تعطیلی بین لیگها) روی آنتن رفته است. عادل فردوسیپور بهعنوان تهیهکننده و مجری برنامه ۹۰ نقش مهمی در ادامه حیات آن داشته است. مجری محبوب برنامه ۹۰ بهواسطه سلامت اخلاقی و حرفهایاش و مسئولیتی که روی دوش خودش حس میکند توانسته در همه این سالها برنامه را زنده نگه دارد. در این مدت مشکلات زیادی هم بر سر راه او و برنامهاش پیش آمده که میتوانسته منجر به تعطیلی ۹۰ شود اما استقامت او، خواست و حمایت علاقهمندان برنامه و البته حمایت مدیران سیما باعث شده که ۹۰ با همه دشواریهای موجود زنده بماند. برنامه ۹۰ تأثیرات مهمی بر فوتبال ایران گذاشته است؛ البته که اوضاع مدیریتی فوتبال در ایران خوب نیست اما به جرأت میتوان گفت اگر این برنامه تولید و پخش نمیشد اتفاقات تلخ بیشتری در این ورزش در ایران میافتاد. بد نیست نگاهی به مهمترین برنامههای ۹۰ در این سالها بیندازیم. برنامههایی تأثیرات مهمی در فوتبال ایران برجا گذاشتهاند.
ایستادگی یکتنه در مقابل نمایندگان مجلس
یکی از مهمترین تأثیرات برنامه ۹۰ در فوتبال ایران جلوگیری از انتقال تیمها از شهری به شهر دیگر است. مهمترین نمونه از ایندست مربوط به پروژه ناکام انتقال این باشگاه به اراک بود. در سال ۱۳۹۱ بود که این بحث بهشدت داغ شده بود و عدهای خارج از فوتبال و با دخالتهای فراقانونی سعی داشتند این باشگاه را به اراک ببرند. ظاهرا در آن دوران هیأتدولت در سفرهای استانی مصوبهای را برای انتقال نفت به اراک صادر کرده بود. مصوبهای که بحث درباره آن به برنامه ۹۰ هم رسید و نمایندگانی مانند احمدیبیغش و لطفی که شدیدا خواهان انتقال بودند بهدنبال اجرای آن بودند. فردوسیپور با ارائه دلایل فراوان سعی داشت نشان بدهد که انتقال تیمها از شهری به شهر دیگر سبب نابودی آنها میشود. او با مطرحکردن ماجرایی که برای پاس تهران اتفاق افتاد میخواست جلوی انتقال تیم نفت را به اراک بگیرد. به نظر میرسید نمایندگان وقت اراک در مجلس از این انتقال، اهدافی غیرورزشی را دنبال میکردند. آنها میخواستند خیلی بیسر و صدا پروژه انتقال را پیش ببرند اما با افشاگریهای فردوسیپور ماجرا علنی شد. چند نفر از دستاندرکاران این پروژه در برنامه ۳۰ فروردین ۱۳۹۰ بهصورت حضوری و تلفنی در برنامه ۹۰ حاضر شدند و مناظره کردند. فردوسیپور اما یکتنه در مقابل آنها ایستاد و جانانه از ایدهاش دفاع کرد. نتیجه این شد که علیرغم تهدیدهایی که متوجه او شد، پروژه انتقال نفت به اراک انجام نشد. بدون تردید اگر فردوسیپور وارد این داستان نمیشد نفت همان روزها به اراک میرفت و بهدنبال آن ممکن بود تیمهای دیگری هم جابهجا شوند اما عادل، جور مدیران ورزش و فوتبال را کشید و اجازه نداد این کار غلط در فوتبال ایران باب شود.
رسوایی جیووا و عاملانش
در آخرین روزهای مدیریت علی کفاشیان در فدراسیون فوتبال، قراردادی با شرکت نهچندان معتبر «جیووا» برای تأمین لباسهای تیمهای ملی ایران بسته شد. اما انتقادها از تولیدات این شرکت از همان روز رونمایی شروع شد. نهتنها کیفیت لباسهای تولیدی جیووا پایین بود بلکه ظاهر و نمای آن هم بهشدت توی ذوق میزد. ابتدا جیووا اصلا زیر بار این مسئله نمیرفت و از کیفیت تولیداتش دفاع میکرد. کار به جایی رسید که چند باشگاه بزرگ مثل پرسپولیس هم این شرکت را بهعنوان اسپانسر و تهیهکننده پوشاکشان انتخاب کردند اما چیزی نگذشت که کیفیت پایین تولیدات جیووا به چشم آمد. پیراهنها و جورابها بعد از یکبار شستوشو آب میرفتند و رنگ میدادند! یک شب در برنامه ۹۰ عادل فردوسیپور دست به افشاگری گستردهای دراینباره زد. او هم از جزئیات تکاندهنده قرارداد فدراسیون با جیووا رونمایی کرد و هم با پخش یک ویدئوی دوربین مخفی از نمایندگیهای جیووا برق از سر همه پراند. در همین برنامه بود که مهدی تاج روی خط تلفن آمد و گفت: «۲۳ ایراد از لباس جیووا گرفتیم! و گفتیم اگر رفع نشود قرارداد این شرکت را فسخ میکنیم. » بعد از این برنامه بود که تاج ناچار شد قرارداد فدراسیون با جیووا را فسخ کند. بهدنبال آن بقیه باشگاههایی هم که با جیووا قرارداد داشتند با این شرکت قطع همکاری کردند. اما به نظر شما اگر عادل فردوسیپور به این ماجرا ورود نمیکرد اتفاقی میافتاد؟ یقینا تیم ایران با همین شرکت و تولیدات ضعیفش ادامه همکاری میداد.
قرارداد ننگین بلیتفروشی الکترونیک
ماجرای فروش بلیت الکترونیک که شاهکار فدراسیونیها بود. فدراسیون با قراردادی ۱۱ ساله، کار فروش بلیتهای الکترونیک مسابقات باشگاهی و ملی را به شرکت برهان مبین واگذار کرده بود. بعد از مدتی که از شروع کار این شرکت گذشت ایرادها آرامآرام خودشان را نشان دادند. رفتهرفته حساسیتها دراینباره بیشتر شد. با ورود فردوسیپور به این ماجرا ابعاد شگفتآور آن مشخص شد. طبق قرارداد ۳۵ درصد از مبلغ فروش هر بلیت به شرکت برهان مبین تعلق میگرفت و این مبلغ از درآمد باشگاهها هم بیشتر بود. با یک دودوتا چهارتای ساده مشخص شد این شرکت کل سرمایهگذاریاش را در یک سال برگردانده است! آنها نه هزینه زیادی برای رنگآمیزی کرده بودند، نه برای کارکنان و نه برای تجهیز دستگاههای الکترونیک بلیتخوان که مشخص شد هر کدام را تا ۳۰ برابر قیمت فاکتور کردند و از فدراسیون و باشگاهها پول میگیرند. ماجرای داربستهای گرانقیمت هم دیگر نقطه اوج این داستان بود! بعد از این برنامه بود که نهادهای نظارتی وارد ماجرا شدند و جزئیات بیشتری مشخص شد. نتیجه این شد که همین دیروز مهدی تاج اعلام کرد: «با مدیران عامل دو باشگاه پرسپولیس و استقلال درباره فروش بلیت اینترنتی به تفاهم رسیدهایم و قرار بر این است که بلیت فروشی اینترنتی به خود باشگاهها واگذار شود تا سهم خوبی را از این مسئله ببرند. به سازمان لیگ اعلام کردهایم که خود را وارد این کار نکند و سهم خودش را از بلیتفروشی دریافت کند.» تصور کنید اگر برنامه ۹۰ و عادل فردوسیپور دراینباره افشاگری نمیکرد پول بلیتفروشی که حق مسلم باشگاههاست تا ۱۱ سال به جیب یک شرکت واسطه میرفت!
ورزشگاه امام رضا بالاخره افتتاح میشود
آخرین تأثیر مشهود برنامه ۹۰ در فوتبال ایران مربوط به ورزشگاه امام رضا(ع) شهر مشهد است. این ورزشگاه مدتهاست آماده بهرهبرداری شده اما مسئولان و مدیران اجازه افتتاح و بهرهبرداری از آن را نمیدادند. هفته گذشته برنامه ۹۰ گزارش کاملی از این ورزشگاه تهیه کرد. تقریبا همه مدیران و دستاندرکاران مربوط به این ورزشگاه در پاسخ به این سؤال که چرا به بهرهبرداری نمیرسد، میگفتند ما مشکلی نداریم! آنها مسئولیت را به گردن نهادهای دیگری میانداختند. در نهایت هم در آن برنامه مشخص نشد که چرا ورزشگاه به این زیبایی و با این امکانات مدرن مورد استفاده قرار نمیگیرد. اما افشاگریهای فردوسیپور و توضیح خواستنهای او از مدیران و مسئولان بالاخره جواب داد. خبر رسیده که قرار است ورزشگاه امام رضا(ع) بهزودی افتتاح شود و مورد بهرهبرداری قرار بگیرد. اگر فردوسیپور در این مورد هم حساسیت نشان نمیداد، یقین بدانید که خبری از افتتاح نبود!
وظیفه رسانه را انجام میدهد
اینها چند نمونه از مهمترین تأثیرات برنامه ۹۰ در فوتبال ایران است. نمونههای دیگری هم هست. مثلا افشاگری درباره فساد اخلاقی و مالی در فوتبال پایه، دخالت مدیران در انتخابات هیأت فوتبال در شهرهای مختلف، وضعیت جذب بازیکنان بیکیفیت خارجی توسط باشگاهها، مسائل مربوط به تبانی در مسابقات دستههای پایینتر و… دیگر مواردی است که عادل فردوسیپور در برنامهاش به آنها پرداخته است. برخی از این مشکلات بعد از طرحشدن در برنامه ۹۰ حل شد اما برخی دیگر اگر بهطور کامل رفع نشده باشد باعث شده متخلفان متوجه شوند که دستشان برای انجام تخلفات باز نیست. شاید اگر بخواهیم منطقی و منصفانه نگاه کنیم عادل فردوسیپور در برنامهاش کار شاقی نکرده و دارد وظایف طبیعی و سازمانی یک رسانه را انجام میدهد. اما این سؤال پیش میآید که چرا برنامهها و افراد دیگر که تریبون دارند در حوزه تخصصی خودشان این کار را نمیکنند؟ بههمیندلیل است که مجری برنامه ۹۰ بهخاطر کارهایی که در برنامهاش برای فوتبال ایران کرده شایسته تقدیر است؛ البته حمایت صددرصدی او از مربیانی مثل کارلوس کیروش و برانکو ایوانکوویچ، کمی شبههبرانگیز است و باعث شده برخی دراینزمینه به او خرده بگیرند. در موردی مثل پیامکهای برنامه هم بارها سؤالها و شبهاتی پیش آمده که البته عادل همیشه آنها را رد کرده است. اگر از این موارد کوچک و قابل چشمپوشی بگذریم به این نتیجه میرسیم که فردوسیپور بر سر مصالح فوتبال مصالحه نمیکند. عادل فردوسیپور بدون ترس و واهمه از کسی از معادلات و ناپاکیهای فوتبال در ایران پرده برمیدارد؛ کاری که وظیفه مدیران است نه یک تهیهکننده و مجری برنامه ورزشی!
وقایع اتفاقیه